Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
- İ n t e r n e t d ə
10 Milli ədəbiyyat 90 illiyi Vidаdi Bаbаnlı 1927 Y ANV AR Vidadi Yusif oğlu Babanlı 1927-ci il yanvar ayının 5-də Qazax rayonunun Şıxlı (indiki Muğanlı) kəndində, müəllim ailəsində doğulmuşdur. Kənddə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1944-1949-cu illərdə ADU-nun fılologiya fakültəsində təhsil almışdır. Bir il Sabirabad şəhər orta məktəbində müəllim işləmiş, Ba- kıya köçdükdən sonra “Azərbaycan müəllimi” qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi vəzifəsində çalışmışdır. Moskvada M.Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda təhsil almağa göndərilmiş, aspiranturaya daxil olsa da, səhhəti üzündən təhsilini yarımçıq qoyaraq Ba- kıya qayıtmalı olmuşdur. 1954-1960-cı illərdə “Ədəbiyyat qəzeti” redaksiyasında ədəbi işçi, sonra isə şöbə müdiri vəzifəsində işləmişdir. 1961-1968-ci illərdə “Azərbaycan” jurnalı redaksiyasında Nəsr şöbəsinə başçılıq etmiş, 1974-1976-cı illərdə C.Cabbarlı adına “Azərbaycanfılm” ki- nostudiyasının Dublyaj şöbəsində baş redaktor əvəzi, 1978-1981-ci illərdə “Yazıçı” nəşriyyatında baş redaktor mü- avini olmuşdur. Ədəbi fəaliyyətə 1947-ci ildə “Azərbaycan gəncləri” qəzetində dərc edilmiş “Anam sən oldun” şeiri ilə baş- lamışdır. “Dönüş”, “Təbrizdə bir gecə” poemaları dövri mətbuatda “Vidadi Şıx- lı” təxəllüsü ilə çap olunmuşdur. 1954-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. 1954-cü ildə nəşr edilən “Gəlin” povesti ilə nəsr yaradıcılığına başlamış, roman, povest, hekayə, oçerk, publi- sistik məqalələr, kinossenarilər qələmə almışdır. “Vicdan susanda” romanı ona böyük şöhrət gətirmişdir. Əsərləri SSRİ və xarici ölkə xalqla- rının dillərinə tərcümə edilmişdir. 2003- cü ildə “Öz evində qonaq” pyesi tama- şaya qoyulmuşdur. Şeirləri dövri mətbuatda müntəzəm çap olunur. 2002-ci ildə “Kişilik haq- qında himn” şeirlər toplusu “Xəzər” nəşriyyatında kütləvi tirajla nəşr edil- mişdir. “Dərd məni dilləndirir” (2003) publisistik əsərlər toplusu, “Mənim gizlinlərim” (2002-2003) avtobioqrafik romanı, “Ana intiqamı” (1995) povesti rəğbətlə qarşılanıb. Yazıçı eyni zamanda tərcüməçiliklə də məşğul olmuş Valentin Rasputinin “Mariyaya pul lazım idi”, “Sonuncu şöhrət” əsərlərini rus dilindən dilimizə tərcümə etmişdir. İspaniya, Fransa, İtaliya, Almani- ya, Polşa və bir sıra xarici ölkələrdə ezamiyyələrdə, yaradıcı səfərlərdə ol- muşdur.
Vidadi Babanlı 1977-ci ildə Azərbaycan Ali Soveti Rəyasət Heyətinin Fəxri Fərmanı ilə təltif edil- miş, 1986-cı ildə Azərbaycan Respub- likasının “Əməkdar incəsənət xadimi” fəxri adına layiq görülmüşdür. 2002-ci ildən Prezident təqaüdçüsüdür.
11 Milli ədəbiyyat Seyid Hüseyn 1887-1938 Y ANV AR Seyid Hüseyn (Hüseyn Mir Ka- zım oğlu Sadıqzadə) 1887-ci il yan- var ayının 25-də Bakı şəhərində, dənizçi ailəsində anadan olmuşdur. Beş yaşında atasını itirən Seyid, baba- sı Mirsadiq Mirhəsənin himayəsində böyüyüb tərbiyə almışdır. Əvvəl mol- laxanada, sonra dövrünün görkəmli maarif xadimlərindən olan Mahmud bəy Mahmudbəyovun açdığı “Rus- tatar” məktəbində dörd ilə yaxın təhsil alaraq, Azərbaycan, rus, fars dillərini mükəmməl öyrənmişdir. 1904-cü ildə – babasının vəfatından sonra ailənin qayğısı S.Hüseynin üzərinə düşdüyündən, o, XX əsrin əvvəllərində “Kaspi” və “Tazə həyat” qəzetlərinin mətbəələrində mürəttiblik etmişdir. “Bəhlul”, “Kəlniyyət” jur- nallarının naşiri, 1913-1914-cü illərdə “İqbal” qəzetinin baş redaktoru olmuş- dur. Azərbaycanda Sovet hakimiyyəti qurulduqdan sonra Seyid Hüseyn ib- tidai və orta məktəblərdə, texnikum- larda Azərbaycan dili və ədəbiyyatı fənnlərini tədris etmiş, həmçinin “Kom- munist” qəzeti, “Şərq qadını” jurnalı- nın redaksiyalarında və Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında Bədii ədəbiyyat şöbəsinin redaktoru vəzifələrində işləmişdir. Seyid Hüseyn bədii yaradıcılığa 1907-ci ildə yazdığı “Ata və oğul” hekayəsi ilə başlamışdır. XX əsrin əvvəllərində, əsasən tənqidçi kimi fəaliyyət göstərən ədib 1920-ci ildən sonra daha çox nəsr əsərləri yazma- ğa başlamış, qəzet və jurnallarda məqalə və felyetonları ilə çıxış etmiş- dir. Mətbuatda “Kazımoğlu”, “Hüseyn Sadiq”, “Seyid Hüseyn Sadıqzadə”, “Mühərrir” və b. imzalarla fəaliyyət göstərmişdir. Onun “Gələcək həyat yol- larında”, “Şirinnaz”, “İki həyat arasın- da”, “Yatmış kəndin qış gecələrində”, “Gilan qızı” povest və hekayələri oxu- cular tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. “Altun”, “Yalan”, “Gözəllik nədir?” və s. məqalələri isə öz aktual mövzuları ilə oxucuların diqqətini cəlb edir. Müəllifin müxtəlif illərdə: “Ağ valideyn, yaxud zavallı Məşədi Zaman” (1911), “Qa- çaq oğul, yaxud ata məhəbbəti” (1915), “Yeni həyat yollarında” (1928) və s. ki- tabları nəşr edilmişdir. 1934-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü olmuşdur. Azərbaycan ədəbiyyatının bir çox görkəmli xadimləri kimi repressiya dalğası ondan və ailəsindən də yan keçməmişdir. 1936-cı ildə Seyid Hü- seyn Yazıçılar İttifaqının üzvlüyündən çıxarılmış, əsərləri kəskin tənqid oluna- raq, onlara siyasi rəng verilmiş, adına “xalq düşməni” damğası vurulmuşdur. 1937-ci ildə “Əksinqilabçı milliyyətçi fəaliyyətinə görə” həbs olunmuş və üzücü istintaqlardan sonra SSRİ Ali məhkəməsi Hərbi Kollegiyasının qərarı ilə 1938-ci ildə güllələnmişdir. Ə d ə b i y y a t Hekayələr /S.Hüseyn; [red. M.Zeynalova].-Bakı: Gənclik, 1977.- 182 s. Həzin bir xatirə: hekayələr /S.Hüseyn.-Bakı: Gənclik, 1973.-76 s. İki həyat arasında /S.Hüseyn.- Bakı: Gənclik, 1987.- 124 s. Kənan, A. Bir ailənin faciəsi //Kənan A. XX əsrdə repressiyaya məruz qalanlar /red. və ön sözün müəl. N.Şəmsizadə.- Bakı, 2011.- S.142-151. Nəhmətova, K. Seyid Hüseyn: Arzular, ümidlər, iztirablar //Nəhmətova K. Bir ömrün qəlpələri: Seyid Hüseynin qardaşı Mir Paşa /elmi red. L.Əlizadə.- Bakı, 2015.- S.63-72. Seyid Hüseyn //Azərbaycan nəsri antologiyası: 5 cilddə /tərt. ed. Z.Əsgərli.- Bakı, 2006.- C.III.- S.37-53. İ n t e r n e t d ə https://az.wikipedia.org/ wiki/Seyid_Hüseyn_Sadiq www.azadliq.info/8087. html http://ek.anl.local:8080/ search/query?term_1=seyi d+h%C3%BCseyn&theme =e-kataloq 25 130 illiyi Yazıçı Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|