Teqvim-2017. pdf
Yüklə 5,26 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Ə d ə b i y y a t
117 125 illiyi Əli Səbri 1892-1983 Əli Camal oğlu Qasımov (Əli Səbri) 1892-ci il aprel ayının 15-də Babək rayo- nunun Nehrəm kəndində anadan olmuşdur. 1899-cu ildən 1906-cı ilə qədər Naxçıvan şəhər rus-tatar məktəbində təhsil almışdır. Bir müdddətdən sonra atası müflis olmuş, oğlunu oxutmaq istəməmişdir. Bir təsadüf nəticəsində sənədlərini Qori seminariyasına təqdim etmiş, imtahanları əla qiymətlərlə verdiyinə görə dövlət hesabına oxumaq hü- ququ qazanmışdır. 1913-cü ildə Zaqafqaziya Qori Müəllimlər Seminariyasını bitirən Əli Qasımov Bakıda doqquzuncu rus-tatar məktəbində müəllimlik etmiş, sonra isə müxtəlif fasilələrlə Bakı ikinci realnı məktəbində pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olmuşdur. Xarkov Universitetində təhsil almaq fikrinə düşən Əliyə Hacı Zey- nalabdin Tağıyev imtahanlara hazırlaşması üçün maddi yardım etmiş, lakin bu zaman Birinci Cahan müharibəsi başladığından təhsilini davam etdirə bilməmişdir. Özünə “Səbri” təxəllüsü götürən Əli Qa- sımov “Molla Nəsrəddin” jurnalında “Tağı Yuniszadə” imzası ilə satiralar çap etdirmiş- dir. Birinci Dünya müharibəsi illərində “Cəmiyyəti-xeyriyyə” xətti ilə keçirilən tədbirlərdə fəal iştirak etmiş, Kars,Trabzon, Batumi və başqa şəhərlərə səfərlər etmişdir. Həmin illərdə Bakı ilə də əlaqəsini kəsməmiş “Açıq söz” qəzetində 1917-ci ildə dərc etdir- diyi “Trabzon məktubları” silsilə yazılarını qələmə almışdır. 1918-1920-ci illərdə Naxçıvanın ictimai- siyasi həyatında fəal iştirak etmiş, ingilis- daşnak hərbi hökuməti Şərur-Naxçıvan ərazisində repressiyaya başlayanda, demok- ratik fikirli Əli Səbri də həbs olunaraq Alek- sandropola (Gümrü) sürgün edilmişdir. Azərbaycanda Sovet Hakimiyyəti qu- rulduqdan sonra Ə.Səbri 1923-28-ci illərdə Xalq Təhsili İşçiləri İttifaqında inspektor işləmiş, eyni zamanda Bakı Dövlət Uni- versitetinin filologiya fakültəsində təhsil almışdır. “Maarif işçisi” jurnalının redak- toru vəzifəsində işləyən yazıçı 1937-ci ilədək qiyabi pedaqoji institutda çalışmış- dır. Əliyə 1938-ci ildə yenidən cinayət işi açılmış və həbs olunmuşdur. 1943-cü ildə cəzasını çəkib qayıdan yazıçı 1948-ci ildə yenidən həbs edilmiş, 1949-cu ildə Kras- noyarsk vilayətinə sürgün edilmişdir. Mahir tərcüməçi olan Ə.Səbri 1910-cu ildə Yas- naya Polyanaya - L.N.Tolstoyun görüşünə getmiş, ədibin və daha sonra İ.S.Turgenev, A.P.Çexov, V.Şekspir R.Taqor və başqa ya- zıçıların bir neçə əsərini Azərbaycan dilinə çevirmişdir. Müəllifin bir sıra yazıçılar haqqında xatirələri 1983-cü ildə “Ömürdən yarpaq dü- şür” kitabına daxil edilmişdir. Ə.Səbri həm də fəal publisist və tənqidçi kimi də tanınmış- dır. 400-dən çox məqalə yazan ədib həmin materialları Ə.Səbri, Dağyanuszadə,Yəmut Elli və s. imzalarla çap etdirmişdir. O, bir sıra povest, xatirə və hekayələrin müəllifidir. 1955-ci il noyabr ayının 17- də bəraət aldıqdan sonra, Azərnəşrin bədii ədəbiyyat şöbəsində redaktor, 1976-cı ildən Azərbaycan Yazıçılar İttifaqı Ədəbiyyat fon- dunun sədri vəzifələrində çalışmışdır. Yazıçı, jurnalist, tərcüməçi Əli Səbri 1983-cü il fevral ayının 19-da, 91 yaşında Bakı şəhərində vəfat etmişdir. Ə d ə b i y y a t Ömürdən yarpaq düşür: hekayələr, povestlər və xatirələr /Ə.Səbri.- Bakı: Gənclik, 1983.- 166 s. Həşimli, H. Əli Səbri /H.Həşimli; red. İ.Həbibbəyli; rəyçi Y.Axundlu.- Bakı: Nur- lan, 2007.- 142 s. Əliyev, N. Əli Səbri Qasımov - unudulmaqda olan diplomat, döyüşçü, yazıçı /N.Əliyev //525-ci qəzet.- 2010.- 2 fevral.- S.6. Şəymən. Əli Səbri şəxsiyyəti...: Bu böyük azərbaycançı mücahid 10 il sürgün həyatı yaşamalı olub /Şəymən //Şərq.- 2014.- 1 okt- yabr.- S.11. 15 Tərcüməçi APREL Milli ədəbiyyat 118 Milli ədəbiyyat 105 illiyi Əkbər Məftun 1912-1990 APREL Əkbər Qurban oğlu Əkbərov (Əkbər Məftun) 1912-ci il aprel ayının 15-də Naxçıvan MR-in Ordubad şəhərində anadan olmuşdur. 1921-1926-cı illərdə Naxçıvan şəhərində beşsinifli ibtidai məktəbdə təhsil almış, 1926-1930-cu illərdə Pedaqoji Texnikumu bitirmişdir. Əkbər Məftun 1930-1934-cü illərdə Nehrəm, Dırnıs, Əndəmic kəndlərində müəllim işləmişdir. 1934-1938-ci illərdə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun dil və ədəbiyyat fakültəsində təhsil almışdır. Bu illərdə Ə.Məftun eyni zamanda “Pioner” jur- nalı redaksiyasında Bədii şöbənin mü- diri, “Azərbaycan pioneri” qəzeti və “Müəllimə kömək” jurnalı redaksiya- sında ədəbi işçi, 1935-1941-ci illərdə Bakının 3 (6) saylı məktəbində müəllim işləmişdir. İkinci Dünya müharibəsinin ilk günlərindən Sovet ordusu tərkibində Kerç uğrunda döyüşlərdə iştirak etmiş, ağır yaralanmış, 1941-1942-ci illərdə hərbi xəstəxanada müalicədən sonra tərxis olunmuşdur. Əkbər Məftun sonra- lar Ordubad şəhər yeddiillik məktəbində müdir, orta məktəbdə müəllim, eyni za- manda “Ordubad işçisi” (indiki “Yeni Ordubad”) qəzeti redaksiyasında məsul katib, redaktor, radio verilişləri qovşa- ğında diktor, məsul katib, 1943-1954- cü illərdə M.S.Ordubadi adına şəhər Dövlət Dram Teatrında müvəqqəti müdir kimi çalışmışdır. 1954-1959-cu illərdə o, S.Vurğun adına Ordubad orta məktəbində direktor işləmişdir. Ailəliklə Bakıya köçdükdən son- ra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) nəşriyyatında, sonralar “Maarif” nəşriyyatında baş redaktor işləmişdir. 1968-ci ildə “M.S.Ordubadinin po- eziyası” mövzusunda namizədlik dis- sertasiyası müdafiə etmişdir. 1969- 1985-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində dosent işləmiş, 1985-ci ildə təqaüdə çıx- mış və Ordubada köçmüşdür. Ədəbi fəaliyyətə “Təyyarəçi” adlı ilk şeiri ilə başlamışdır. Bu şeir 1935-ci ildə “Ədəbiyyat qəzeti”ndə dərc olunmuş- dur. 1937-ci ildə ilk “Kiçik heykəltəraş” şeirlər kitabı çapdan cıxmışdır. Ə.Məftun 1943-cü ildən Yazıçılar Birliyinin üzvü seçilmişdir. 1940-cı ildə “Vətən qızı”, 1943-cü ildə “Sevənlər”, 1946-cı ildə “Nəsimi” “Saray”, “Şahin” və s. pyeslərini qələmə almışdır. Şairin 1972-ci ildə “Mənim baharım”, 1980-ci ildə “Şəfa bulağı” kitabları çap olunmuşdur. 1987-ci ildə “M.S.Ordubadi” adlı monoqrafiyasını qələmə almışdır. Xidmətlərinə görə “Şərəf nişanı”, “SSRİ Silahlı qüvvələrinin 70 illiyi” ordeni və doqquz medalla təltif olun- muşdur. Naxçıvan MR-nın “Əməkdar müəllim” fəxri adına, 1981-ci ildə “Müharibə və əmək veteranı” adına la- yiq görülmüşdür. Əkbər Əkbərov 1990-cı il sentyabr ayının 14-də vəfat etmiş, Ordubad şəhərində dəfn olunmuşdur.
Yüklə 5,26 Mb. Dostları ilə paylaş:
|