139
85
illiyi
Nadir Seyidov
1932-2015
APREL
28
Kimya.Biologiya.Tibb
Ə d ə b i y y a t
Azərbaycan alimlərinin
1941-1945-ci illərdə Böyük
Vətən müharibəsində
qələbənin əldə edilməsinə
verdikləri elmi töhfələr:
Alman faşizmi üzərində
Qələbənin 65 illik
yubileyinə həsr olunur
/N.Seyidov //Elm.- 2010.-
21 aprel.- S.7.
Nadir Mir-İbrahim oğlu Se-
yidov: biblioqrafik göstərici
/AMEA, Y. H.Məmmədəliyev
ad. Neft-Kimya Prosesləri
İn-tu, Mərkəzi Elmi Kitab-
xana; tərt. G.Q. Abbaso-
va, V. X. Mirzəyeva; red.
V.M.Abbasov, A.H. Əzizov,
H.C.İbrahimov.-Bakı: Elm,
2014.-162, [2] s.
Əzizov, A. Ömrün müdrik-
lik zirvəsində: Akademik
Nadir Seyidov-80 /A.Əzizov
//Elm.-2012.- 5 iyun.- S.13.
Görkəmli akademik Nadir
Seyidov son mənzilə yola
salınıb //Azərbaycan.-
2015.- 7 oktyabr.- S.9.
İ n t e r n e t d ə
www.anl.az/down/me-
qale/azerbaycan/2015/
oktyabr/457808.htm
www.anl.az/down/me-
qale/azerbaycan/2015/
oktyabr/457605.htm
Akademik
Nadir Mir-İbrahim oğlu Seyidov
1932-ci il aprel ayının 28-də Nax-
çıvan şəhərində anadan olmuşdur.
İlk təhsilini 1938-1948-ci illərdə
Naxçıvan şəhərindəki 1 saylı oğlan
orta məktəbində almış, 1950-ci ildə
Azərbaycan Dövlət Universitetinin
kimya fakültəsinə daxil olmuşdur.
1957-ci ildə Azərbaycan EA-nın
Neft İnstitutunun aspiranturasına qəbul
olunmuş, 1960-cı ildə namizədlik,
1969-cu ildə isə doktorluq dissertasi-
yalarını müdafiə etmişdir. 1971-ci ildə
professor elmi rütbəsini almışdır.
Əmək fəaliyyətinə 1955-ci ildən
etibarən Ümumittifaq Elmi Tədqiqat
Olefinlər İnstitutunda başlayan Nadir
Seyidov 1961-ci ilədək laborant, kiçik
elmi işçi, bölmə rəhbəri və şöbə mü-
diri, 1961-1992-ci illərdə institutun
“Elastomerlər” laboratoriyasının mü-
diri, 1992-1994-cü illərdə “Elastomer”
kiçik müəssisəsinin direktoru, 1995-
1997-ci illərdə Elmi İstehsalat Olefinlər
İnstitutunun elmi işlər üzrə direktor
müavini vəzifələrində çalışmış, 1997-
2008-ci illərdə isə Azərbaycan Milli
Elmlər Akademiyasının Neft-Kimya
Prosesləri İnstitutunda işləmişdir.
1989-cu ildə N.M.Seyidov yüksək
molekullu birləşmələr ixtisası üzrə
AEA-nın müxbir üzvü, 2001-ci ildə isə
həqiqi üzvü seçilmişdir.
Yüksəkixtisaslı mütəxəssis olan
N.M.Seyidov yüksək molekullu
birləşmələr sahəsində özünəməxsus
istiqamət yaratmaqla, bu məktəbin
əsasını qoymuşdur. 400-dən çox
elmi məqalənin, о cümlədən 4 mo-
noqrafiya, 100-dən çox müəlliflik
şəhadətnaməsinin, 16 xarici paten-
tin müəllifidir. Onun rəhbərliyi ilə 4
elmlər doktoru, 40-a yaxın tədqiqatçı
elmlər namizədi alimlik dərəcəsi al-
mışdır. О, uzun illər respublikamızın
bir sıra ali məktəblərində, о cümlədən,
Azərbaycan Dövlət Neft Akademiya-
sında (indiki Azərbaycan Dövlət Neft
və Sənaye Universiteti), Bakı Dövlət
Universitetində pedaqoji fəaliyyətlə
məşğul olmuşdur. O, 1997-ci ildə
Beynəlxalq Energetika və Ekologiya
Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmiş-
dir. “Şərəf nişanı” ordeni, “Neft Ema-
lı və Neft-Kimya Nazirliyinin əlaçısı
“döş nişanı, Xalq Təsərrüfatı Nailiyyəti
Sərgisinin 2 medalı, AMEA-nın Fəxri
Fərmanı ilə mükafatlandırılmışdır.
2002-ci ildə N.M.Seyidov Amerika
Bioqrafiya İnstitutunun “Cəmiyyətin
tərəqqisi naminə” təsis olunmuş qı-
zıl “Amerika Şöhrət medalı”na layiq
görülmüşdür. 2004-cü ildə “Şöhrət”
ordeni ilə təltif edilmiş, 2009-cu ildə
“Əməkdar elm xadimi” fəxri adına la-
yiq görülmüşdür.
2012-ci ildən Prezident təqaüdçüsü
idi.
Nadir Mir-İbrahim oğlu Seyidov
2015-ci il oktyabr ayının 5-də, ömrü-
nün 84-cü ilində vəfat etmişdir.
140
Tarixdə bu gün
Beynəlxalq Uşaq Kitabı Günü
1953
APREL
Beynəlxalq Uşaq Kitab Gününün bu
tarixdə qeyd olunmasını alman yazıçı-
sı Yella Lepman təklif etmişdir. Uşaq
ədəbiyyatı gününün məhz bu tarixə
təsadüf etməsinin maraqlı bir tarixçəsi
vardır. Məşhur nağılçı Hans Xristian
Andersen 1805-ci il aprelin 2-də anadan
olmuşdur. 1953-cü ildə Yella Lepman
uşaq ədəbiyyatı üzrə “balaca nobel mü-
kafatının” - “Hans Xristian Andersen”
mükafatının təsis edilməsini təklif et-
mişdir.
1967-ci ildə Beynəlxalq Uşaq Kitab-
ları Şurası (International
Board on Bo-
oks for Young People-IBBY) tərəfindən
isə Danimarka yazıçısı, uşaqların sevim-
lisi Hans Xristian Andersenin dünyaya
gəldiyi gün - aprelin 2-si Beynəlxalq
Uşaq Kitabı Günü kimi təsis edilmişdir.
Ümumiyyətlə, uşaq kitablarının ta-
rixi 1477-ci ildən, antik yunan müəllifi
Ezopun mahnılarının yazılı kitab
şəklində çap edilməsiylə başlayır. 1658-
ci ildə çex maarifçisi və pedaqoqu Ko-
menski uşaqlar üçün dünyanı anlatmaq
məqsədiylə rəsmlərin yer aldığı kitab
nəşr etdirib. XVIII əsrdə uşaqlara öz
zövqlərinə görə kitab seçmək imkanı ya-
ranmağa başlayıb. D.Defo və C.Sviftin
“böyüklər” üçün yazılmış “Robinzon
Kruzo” (1719) və “Qulliverin səyahəti”
romanları ideal formada uşaqların oxu
dairəsinə adaptasiya olunub. Şərqdə
“Min bir gecə”, “Ələddin”, “Əli-Baba
və qırx quldur”, “Sindibadın yeddi
səyahəti” nağılları da qeyd olunmalıdır.
Qrim qardaşlarının nağıllar kitabı bu ba-
xımdan diqqəti cəlb edir. 1846-cı ildən
başlayaraq H.X.Andersenin qələmə
aldığı nağılları uşaqlar bu gün də çox
sevirlər. Müəlliflərin və kitabların adı-
nı çox sadalamaq olar. XIX əsri uşaq
ədəbiyyatının “qızıl əsri” sayanlar da
çoxdur. XIX-XX əsrlər Azərbaycanda
da uşaq ədəbiyyatının inkişafı ilə
xarakterizə olunur.
1953-cü ildən etibarən məşhur nağıl-
çının adını daşıyan bu mükafat dünya
uşaq ədəbiyyatının ən maraqlı incilərinin
müəlliflərinə, dünyanın 20 ölkəsindən
23 yazıçı və uşaq kitabları üçün rəsmi
çəkən 17 illüstrasiyaçı - rəssama təqdim
olunub. İlk dəfə bu, 1956-cı ildə ingilis
nağılçısı Eleanor Fardkona, 1958-ci ildə
isə isveç yazıçısı Astrid Lindqrenə veri-
lib. Sonra bu sırada alman yazıçısı Erix
Keçtner, Ceyms Kryuss, italyan Canni
Rodarı və başqalarının adı yer almışdır.
Bu tarix cəmiyyətin diqqətini uşaq
ədəbiyyatına, onun problemlərinə cəlb
etmək üçün təsis edilmişdir.
Beynəlxalq Uşaq Kitabı Günü ölkə-
mizdə də özünəməxsus şəkildə qeyd
olunur. Hər il İçərişəhərdə bununla bağlı
müxtəlif rəsm və kitab sərgiləri keçiri-
lir.
Statistikaya görə isə Azərbaycanda
4313 kitabxanadan 104-ü uşaq kitabxa-
nasıdır.
F.Köçərli adına Respublika Uşaq
Kitabxanası respublikada fəaliyyət
göstərən bütün uşaq kitabxanaları üzrə
elmi metodik mərkəz sayılır.
Ə d ə b i y y a t
Azəri, L. Uşaqların
kitab bayramı /L.Azəri
//Mədəniyyət.- 2013.- 3
aprel.- S.5.
Gülər. Beynəlxalq
Uşaq Kitabı Günü qeyd
olundu: Firudin Köçərli
adına Respublika Uşaq
Kitabxanasında /Gülər
//Mədəniyyət.- 2012.- 4
aprel.-S.5.
Hüseynov, F. Beynəlxalq
Uşaq Kitabı Günü
sərgi ilə qeyd olu-
nub /F.Hüseynov
//Mədəniyyət.- 2015.- 3
aprel.- S.4.
“Kitab nəsillərin
vəsiyyətidir”: [Zaqatala
rayon Mərkəzi Kitabxa-
nasında eyniadlı möv-
zuda konfrans keçirilib]
//Mədəniyyət.- 2015.- 10
aprel.- S.13.
Mehparə. “Uşaq
ədəbiyyatımızda yeni ya-
zarlar nəsli yetişməlidir:
Beynəlxalq Uşaq Kitabı
Günüdür /Mehparə
//Mədəniyyət.- 2012.- 30
mart.- S.15.
Tofiqli, N. Uşaqların
kitab günü /N.Tofiqli
//Bakı təhsili.- 2010.- 2
aprel.- S.3.
2