154
Ə d ə b i y y a t
Rzayeva, G. Səid
Rüstəmov yaradıcılığı-
nın Azərbaycan musiqi
mədəniyyətində rolu
/G.Rzayeva.- Bakı:
Gənclik, 2015.- 119 s.
Abdullayeva, Z. Səid
Rüstəmov: həyat və
yaradıcılığı //Abdullayeva
Z. Azərbaycan musiqi
ədəbiyyatı: dərslik.- Bakı,
2009.- H.II.- S.22-30.
Günəş, R. Səid
Rüstəmovla bağ-
lı xatirələr /R.Günəş
//Azərbaycan müəllimi.-
2015.- 23 may.- S.12.
Mükərrəmoğlu, M.
Bəstəkar ömrünün
anları: S.Rüstəmov
/M.Mükərrəmoğlu
//Xalq qəzeti.- 2012.- 7
avqust.- S.8.
Təhmirazqızı, S.
Sənətkar ömrü: Səid
Rüstəmov /S.Təhmirazqızı
//Mədəniyyət.- 2010.- 12
may.- S.14.
Zöhrabova, L.
Səid Rüstəmov və
Azərbaycan xalq mu-
siqisi /L.Zöhrabova
//Mədəni həyat.- 2015.-
№1.- S.30; 33.
Musiqi.Opera.Balet
MA
Y
Səid Əli oğlu Rüstəmov 1907-ci il
may ayının 12-də İrəvan şəhərində ana-
dan olmuşdur. 1918-ci ildə İrəvanda baş
verən erməni quduzluğu zamanı ailəsi
ilə qaçqın düşmüş - Türkiyəyə, Gəncəyə,
Ağdaşa, sonra isə Bakıya köçmüşlər.
1921-ci ildə Bakı Müəllimlər Semina-
riyasında təhsil almış, ancaq musiqiyə
olan həvəsi 1924-cü ildə onu Azərbaycan
Musiqi Texnikumuna gətirmişdir. O,
Xalq çalğı alətləri şöbəsində məşhur
tarzən Mirzə Mansur Mansurovun
sinfində oxumuş, Üzeyir Hacıbəylidən
not savadını öyrənmişdir.
1926-cı ildə Müəllimlər Seminariya-
sını bitirən S.Rüstəmov məktəbdə pe-
daqoji fəaliyyətə başlamışdır. Pedaqoji
fəaliyyətlə məşğul olduğu illərdə Pe-
daqoji İnstituta daxil olmuş və 1932-ci
ildə oranı bitirmişdir.
S.Rüstəmovun 1937-ci ildə nota aldı-
ğı “Azərbaycan xalq rəqsləri”, 1938-ci
ildə Cabbar Qaryağdının oxumasından
“50 Azərbaycan xalq mahnısı”, həmin
ildə “Aşıq mahnıları” adı ilə nəşr olun-
muş 4 məcmuəsi musiqi folklorşünaslı-
ğının inkişafında mühüm addım olmuş-
dur.
S.Rüstəmovun pedaqoji fəaliyyətinin
mühüm bir dövrü Ü.Hacıbəyov adı-
na Azərbaycan Dövlət Konservatori-
yası ilə bağlı olmuşdur. Dahi Üze-
yir Hacıbəyovun vəfatından sonra
Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri
vəzifəsinə seçilməsi və 1953-cü ilədək
həmin postda ustad müəllimin adına la-
yiq çalışması həm də onun ictimai xa-
dim kimi yetişməsini göstərirdi.
1946-cı ildə S.Rüstəmov Azərbaycan
musiqi mədəniyyətinin inkişafındakı
xidmətlərinə görə “Qırmızı Əmək Bay-
rağı” ordeni ilə təltif olunmuşdur.
Bəstəkar 1947-ci ildə Süley-
man Rüstəmin mətni əsasında “Dur-
na” musiqili komediyasını, 1961-ci
ildə Məhərrəm Əlizadənin librettosu
əsasında “Rəisin arvadı” musiqili ko-
mediyalarını yazmışdır.
S.Rüstəmovun mahnı yaradıcılı-
ğı sahəsində böyük uğurları vardır.
“Sürəyya”, “Neftçi qız”, “Həkim
qız”, “Sumqayıt”, “Mən sülhə səs
verirəm” mahnıları geniş dinləyici
kütləsi tərəfindən böyük rəğbətlə qəbul
olunmuşdur. “Ana məktəb”, “Dəstə
rəhbəri”, “Şaxta baba”, “Kəpənəyim”,
“Qaranquşum”, “Uşaq və buz” və s.
uşaq mahnılar bu gün də uşaq bağça-
larında, məktəblərdə sevilə-sevilə oxu-
nur.
S.Rüstəmov 1938-ci ildə Azərbaycan
Respublukasının “Əməkdar incəsənət
xadimi”, 1957-ci ildə isə “Xalq artis-
ti” fəxri adlarına, 1951-ci ildə isə SSRİ
Dövlət mükafatına layiq görülmuşdür.
İki dəfə “Qırmızı Əmək Bayrağı” və
“Xalqlar Dostluğu” ordeni və bir sıra
medallarla təltif olunmuşdur.
Səid Rüstəmov 1983-cü il iyun ayının
10-da Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Səid Rüstəmov
1907-1983
12
110
illiyi
Bəstəkar
155
Musiqi.Opera.Balet
MA
Y
Rauf Soltan oğlu Hacıyev 1922-ci il
may ayının 15-də Bakı şəhərində dünya-
ya göz açmışdır.
1938-ci ildə Bakı Orta İxtisas Musiqi
Məktəbinin nəzəri-bəstəkarlıq şöbəsinə
daxil olmuşdur. 1940-cı ildə, 18 yaşında
olarkən Mustafa Mərdanovun librettosu
əsasında “Tələbələrin kələyi” adlı musi-
qili komediyasını yazmışdır.
1941-ci ildə R.Hacıyev Azərbaycan
Dövlət Konservatoriyasına daxil ol-
muş, təhsilini yarımçıq qoyaraq könül-
lü ordu sıralarına getmişdir. Ordudan
tərxis olunduqdan sonra, 1948-ci ildə
yenidən Azərbaycan Dövlət Konserva-
toriyasına daxil olmuş və bir müddətdən
sonra Moskva Dövlət Konservatori-
yasına təhsilini davam etdirmək üçün
göndərilmişdir.
R.Hacıyev müxtəlif illərdə 150-dən
artıq mahnı bəstələmişdir. “Mənim
Azərbaycanım”, “Sevgilim”, “Lirik mah-
nı”, “Leyla”, “Bahar gəlir”, “Məhəbbət
haqqında mahnı” və onlarca bəstə onun
yaradıcılığının nadir sənət nümunələri
hesab olunur.
Rauf Hacıyev 15-dən artıq bədii və
sənədli filmə musiqi yazmışdır. Onların
arasında “Əhməd haradadır?”, “Qara
daşlar”, “Bir qalanın sirri”, “Mən rəqs
edəcəyəm” kinofilmlərinin adını çəkmək
olar.
R.Hacıyevin axırıncı operettası Üze-
yir Hacıbəyovun anadan olmasının 100
illiyinə həsr olunmuş “Ordan-burdan”
əsəridir.
1964-cü ildə M.Maqomayev adına
Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında
direktor, 1965-ci ildə isə Azərbaycan
Respublikasının Mədəniyyət naziri
vəzifəsində çalışmışdır.
Böyük bəstəkar 1971-ci ildə xaricə
işləməyə getmiş, 1971-1975-ci illərdə
Əlcəzair Xalq Demokratik Respubli-
kasında çalışan mədəniyyət qrupunun
rəhbəri olmuşdur.
1976-cı ildən Azərbaycan Bəstəkarlar
İttifaqının katibi, 1979-1985-ci illərdə
birinci katib, 1986-cı ildə isə SSRİ
Bəstəkarlar İttifaqının katibi olmuşdur.
1978-ci ildə “SSRİ Xalq artisti” fəxri
adına layiq görülmüş, “Lenin” , “Qır-
mızı Əmək Bayrağı” və “Şərəf nişanı”
ordenləri ilə təltif edilmişdir.
Rauf Hacıyev 1995-ci il sentyabr ayı-
nın 19-da Bakıda vəfat etmişdir.
Rаuf Hаcıyеv
1922-1995
15
Ə d ə b i y y a t
Zöhrabov, R. Rauf Hacıyev: monoqrafiya /R.F.Zöhrabov.- Bakı: Şur, 1993.- 24 s.
Aygün. Rauf Hacıyevin yaradıcılığı özünəməxsus cəhətləri ilə seçilib /Aygün //Üç nöqtə.- 2013.- 15 may.- S.13.
Gözəl bəstəkar, unudulmaz Mədəniyyət naziri: Yeddi operettasından beşi Moskva səhnəsində //Azadlıq.- 2011.- 6-8 noyabr.- S.14.
Mühacirova, V. Rauf Hacıyevin xatirəsinə “Talelər qovuşanda” /V.Mühacirova //Kaspi.- 2012. 5-7 may.- S.22.
Sevgi bəstəkarı //Ekran-efir.- 2013.- 28 iyun.- S.4, 8.
Мирзоева, Э. Рауф Гаджиев /Э.Мирзоева; ред. А.Аббасов.- Москва: Ишыг, 1983.- 130 c.
95
illiyi
Bəstəkar