176
Tarixdə bu gün
Аzərbаycаn Dövlət Himni
1992
MA
Y
Azərbaycan Respublikasının Dövlət
himni onun əsas dövlətçilik atribut-
larından biri olub Vətənimizin dövlət
müstəqilliyinin və ölkəmizin mil-
li birliyinin müqəddəs rəmzidir. Hər
bir müstəqil dövlətdə olduğu kimi,
Azərbaycanın da müstəqilliyini, mil-
li mentalitetini və dövlətçiliyini əks
etdirən özünəməxsus milli himni
- Dövlət himni vardır. Dövlət him-
ni dövlət müstəqilliyinin musiqi və
sözlə ifadə edilən müqəddəs simvolu,
rəmzi, atributu olaraq milli və dövlət
bayramlarında, tarixi günlərdə, rəsmi
mərasimlərdə, beynəlxalq tədbirlərdə,
təhsil müəssisələrində və mövcud
qanunvericiliklə müəyyən edilən digər
hallarda həmişə ayaqüstə, böyük coşqu
ilə, milli qürurla oxunur və dinlənilir.
28 may 1918-ci il tarixində
Azərbaycanın istiqlaliyyəti elan
olunduqdan sonra Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin Dövlət bayrağı və
gerbi ilə bərabər, Dövlət himninin də
yaradılması və qəbul edilməsi məsələsi
qarşıya çıxmışdı.
1920-ci il yanvarın 30-da Azərbaycan
Xalq Cümhuriyyətinin Nazirlər Şura-
sı milli himnin hazırlanması haqqında
qərar qəbul etdi və bu məqsədlə Xalq
Maarif Nazirliyi tərəfindən müsabiqə
elan olundu.
Bununla əlaqədar bəstəkar Üze-
yir Hacıbəyli və şair Əhməd Cavad
“Azərbaycan marşı” adlı əsər yaz-
dılar və müsabiqəyə təqdim etdilər.
Lakin 1920-ci il aprelin 28-də Xalq
Cümhuriyyətinin süqutu Azərbaycanın
milli himninin qəbuluna imkan
vermədi.
1991-ci ildə ölkəmiz yenidən
müstəqillik əldə etdikdən sonra
Azərbaycan Respublikasının Dövlət
himninin qəbulu məsələsi gündəmə çıx-
dı. 1992-ci il mayın 27-də Milli Məclis
“Azərbaycan Respublikasının Dövlət
himni haqqında” Azərbaycan Respubli-
kasının Qanununu qəbul etdi. Qanuna
əsasən, 1919-cu ildə musiqisi böyük
bəstəkar Üzeyir Hacıbəyli və sözləri
Əhməd Cavada məxsus “Azərbaycan
marşı” Azərbaycan Respublikasının
Dövlət himni kimi təsdiq olundu.
1993-cü il Azərbaycan Respublika-
sı Milli Məclisinin 2 mart tarixli qərarı
ilə Azərbaycan Respublikası Dövlət
himninin əsasnaməsi təsdiq edilmişdir.
Bütün dövlət rəmzlərinə, dövlətçilik
atributlarına, o cümlədən də Dövlət
himninə dərin hörmət və məhəbbətlə
yanaşmaq, himnimizin səslənməsindən
böyük milli iftixar hissi keçirmək hər
bir Azərbaycan vətəndaşının Konsti-
tusiya ilə müəyyənləşən vətəndaşlıq
vəzifəsidir...
Ə d ə b i y y a t
Abbas, İ. Himnimizin
müəllifi... /İ.Abbas; red.:
Ə.Tanrıverdi.- Bakı: Elm
və təhsil, 2015.- 98 s.
Bayrağımız, gerbimiz,
himnimiz /tərt.ed.:
H.Cəmilzadə (Xudiyev).-
Bakı: Nağıl evi, 2000.-
20 s.
Əliyev, İ. Azərbaycan
Respublikasının Dövlət
rəmzləri /İ.Əliyev,
E.Məhərrəmov; red.
Y.Mahmudov; AMEA
A.Bakıxanov ad. Tarix İn-
tu; AMEA Arxeologiya və
Etnoqrafiya İn-tu.- Bakı:
Nurlan, 2008.- 54 s.
Mərdanov, M. Azərbaycan
Respublikasının Dövlət
rəmzləri /M.Mərdanov,
Ə.Quliyev; elmi red.:
R.Mehdiyev.- Bakı: Çaşı-
oğlu, 2007.- 272 s.
Dövlət himni //Mədəni
həyat.- 2012.- №5.- S.6.
Qaraqoyunlu, S. Dövlət
himnimiz və biz //Ədalət.-
2010.- 8 oktyabr.- S.3.
27
25
illiyi
177
Tarixdə bu gün
Respublika Günü
1992
MA
Y
1918-ci il 28 may müsəlman
Şərqində ilk demokratik res-
publikanın - Azərbaycan Xalq
Cümhuriyyətinin elan olundu-
ğu və Azərbaycan dövlətçiliyinin
bərpa edildiyi gündür. Həmin
gün Azərbaycan Milli Şurası-
nın iclasında 6 bənddən ibarət
Azərbaycanın İstiqlal bəyannaməsi
qəbul olundu. İlk konstitusiya aktı
- İstiqlal bəyannaməsinin qəbulu
ilə Azərbaycan dövlətçiliyi dünyəvi
Xalq Cümhuriyyəti formasında elan
edildi.
Milli Şuranın iclasında bitərəf
Fətəli xan Xoyskinin başçılı-
ğı ilə Xosrov Paşa bəy Sulta-
nov, Məmmədhəsən Hacınski,
Nəsib bəy Yusifbəyli, Xəlil bəy
Xasməmmədov, Məmməd Yusif
Cəfərov, Əkbər ağa Şeyxülisla-
mov, Xudadat bəy Məlik-Aslanov,
Camo bəy Hacınskidən ibarə
t ilk
Azərbaycan hökuməti yaradıldı.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
hökuməti 1919-cu ilin 21 mayında
28 may istiqlal gününün bayram
edilməsi haqqında qərar qəbul et-
miş və bayramın keçirilməsi üçün
komissiya yaratmışdı. 1919-cu il
mayın 27-28-də istiqlaliyyətin bi-
rinci ildönümü münasibətilə Bakı-
da və bölgələrdə təntənəli bayram
mərasimləri və kütləvi tədbirlər ke-
çirildi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
1920-ci il aprelin 28-də beynəlxalq
hüquq normalarını kobudcası-
na pozan Sovet Rusiyasının hərbi
müdaxiləsi nəticəsində aradan qal-
dırıldı.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti
cəmi 23 ay yaşasa da, Azərbaycan
xalqının tarixində silinməz iz burax-
mış, milli dövlətçilik ənənələrinin
yaşamasında və inkişafında mü-
hüm rol oynamışdır. 1991-ci ildə
Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini
bərpa edəndən sonra Azərbaycan
Respublikası Prezidentinin Fərmanı
(1992) ilə 2
8 May – Respublika
Günü elan edilərək, hər il dövlət və
ümumxalq bayramı kimi təntənəli
şəkildə qeyd olunur.
28
Ə d ə b i y y a t
Əliyev, A. Yaddaşımıza əbədi həkk olunmuş nicat günü /A.Əliyev //Respublika.- 2015.- 10 iyun.- S.10.
Haşımov, C. Müstəqillik xalqımızın böyük tarixi nailiyyətidir /C.Haşımov //Respublika.- 2015.- 15 oktyabr.- S.7.
Həsənova, X. Xalqımızın tarixi nailiyyəti /X.Həsənova //Respublika.- 2014.- 19 oktyabr.- S.11.
Respublika günü //Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası: iki cilddə.- Bakı, 2005.- C.II.- S.295.