Təranə RƏHİMLİ
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
13 olduğumu bildirmədiyim üçün məni məzəmmət etmişdi. Sonra isə: «Bilirsən Rəfiqəylə (Həyat yoldaşı Rəfiqə xanım-T.R.) mən hansı şerini bəyənmişik? «Nə var bu dünyada, gəl çıxaq gedək»». Mənə bağışladığı kitablara yazdığı avtoqraflarda da bu şerə işarə edərdi: «Gəl bu dünyadan çıxıb getmə sən». Bu məqamda hələ Kamal müəllimin sağlığında məni kövrəldən bir hadisəni xatırladım. Bir dəfə Kamal müəllim ustadım Hüseyn Arifin vəfatı münasibətilə yazdığım məqalə və şeiri (bu yazıları özü məndən istəmişdi.) oxudu. Xeyli kövrəldi. Hüseyn Ariflə bağlı xatirələrini danışdı. Həmin gün biz ayrılanda: «Təranə, mənimçün də Arifə yazdığın kimi bir şeir yazarsan. Mən öləndə…Yaxşı?» -dedi. Bu xahiş məni elə kövrəltdi ki, göz yaşlarımı saxlaya bilmədim. Çünki, Kamal müəllimin vəfatı haqda düşünmək belə mənə ölümün özü qədər amansız görünürdü. Bu gün bu ölümü qəbul edə bilmədiyim kimi. Bir vaxtlar atası Abdulla Şaiq vətən fədaisi böyük Mustafa Kamal Atatürkün şəninə böyük oğlunun adını Kamal qoymuşdu. O, isə böyüyüb bu adın etimadını elm fədaisi olmaqla, mənalı həyatının böyük hissəsini milli ədəbiyyatşünaslığın tərəqqisinə həsr etməklə doğrultdu. Yaşadığı 83 illik ömrün 60 ilini öz müqəddəs amalına xidmət etdi, Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığına ümumsovet, ümumtürk nüfuzu qazandıran əsərlər ərsəyə gətirdi. Səhhətinin imkan verməməsinə baxmayaraq elmi və elmi təşkilatçılıq fəaliyyətini həyatının son günlərinədək davam etdirən alim Nizami adına Ədəbiyyat Institutunda hazırlanan 6 cildlik Azərbaycan ədəbiyyatı tarixinin əsas müəlliflərindən və Baş Redaksiya 14 Şurasının üzvlərindən biri kimi bu məsuliyyətli işi böyük məmnunluqla icra edirdi. Hətta xəstə halı ilə, vəfatından bir gün əvvəl də milli ədəbiyyatşünaslığın bu mühüm vəzifəsi ilə məşğul olmuşdu. 2006-cı ilin qarlı qış günlərindən birində – yanvarın 21- də Kamal Talıbzadə bütün qəlbiylə, ruhuyla bağlı olduğu Azərbaycan torpağına tapşırıldı. Minlərin, milyonların sevimlisi olan bu böyük insan qəlblərdə yaşayan xatirəsi, yaddaşlardan silinməz həlim xasiyyəti, əzəmətli siması və qiymətli elmi-nəzəri irsi ilə ölümsüzlük zirvəsini fəth etdi. Bu məqamda bir neçə il öncə K.Talıbzadənin də iştirak etdiyi elmi yığıncaqlardan birində tanınmış ədəbiyyatşünas alim Vaqif Yusiflinin çıxışından bir cümləni xatırladım: «Bu gün Kamal Talıbzadə yeni əsərlər yazmasa da onun yetirmələri yazır». Danılmaz həqiqətdir ki, görkəmli alimin Nizaməddin Şəmsizadə, Vaqif Yusifli, Şamil Vəliyev və b. istedadlı tədqiqatçıların timsalında onlarla yetirmələri K.Talıbzadənin tədqiqat məktəbinin ənənələrini davam etdirəcək, ustadlarının xatirəsini təkcə könüllərində deyil, zaman-zaman əsərlərində də yaşadacaqlar. Sən demə ziyalılıq, müdriklik, saflıq, xeyirxahlıq və digər insana məxsus olan bütün ali keyfiyyətlər torpağa səpilən toxum kimidir, əkdinsə göyərəcək. Və onun məhsulundan xalq illərlə deyil, qərinələrlə, əsrlərlə bəhrələnəcək. Bəli, K.Talıbzadənin ulu babası Süleyman Talıbzadədən başlanan elm, bilik ziyasının şöləsi bu gün onun ocağında böyüyən neçənci nəslin qəlbini, ömrünü nurlandırıb. Əsrlərdən keçib gələn bu şölənin, işığın istisi, odu isə nəinki azalmayıb, əksinə 15 Talıbzadələrin kökə, soya bağlılığı, onun məsləkinə sədaqəti sayəsində şəfəqini daha da artırıb, xalqının gələcəyinə nur saçan əbədi bir məşələ çevrilib. Bu məşəli əllərində deyil, qəlbində gəzdirən, ulu türk dünyasının öndəri Mustafa Kamal Atatürkün adını daşıyan, böyük nəslin layiqli yadigarı akademik Kamal Talıbzadə Azərbaycan-türk elminin öndərlərindən biri olmuşdur. K.Talıbzadəyə həsr etdiyim bu kiçik əsər isə həmin məşəlin alovundan qopan, yəni təsirindən yaranan bir qığılcım, bir od zərrəsidir. Hesab edirəm ki, bu böyük şəxsiyyətin, qüdrətli alimin bir insan ömründə yaratdıqlarını öyrənməyə, tədqiq etməyə hələ neçə-neçə ömürlər həsr olunacaq, cild-cild kitablar yazılacaq. 16 GIRIŞ Azərbaycan ədəbiyyatının çağdaş dövrünü, onun konkret ədəbi şəxsiyyətlərinin yaradıcılığını yeni təfəkkür işığında araşdırmaq, onları günün tələbləri baxımından dəyərləndirmək müasir ədəbiyyatşünaslığın mühüm tədqi-qat istiqamətlərindən biri kimi diqqət mərkəzindədir. Bu cəhətdən 55 ildən artıq bir dövrü əhatə edən məhsuldar elmi fəaliyyətini milli ədəbiyyatşünaslığın ən vacib problem-lərinin tədqiqinə həsr edən akademik Kamal Talıbzadənin ədəbiyyatımızın nəzəri- estetik səviyyəsinin yüksəlməsində xidmətlərinin öyrənilməsi xüsusilə diqqətəlayiqdir. Alimin zəngin yaradıcılıq irsinin tədqiqi həm də XX əsrin müxtəlif onilliklərində ədəbiyyatşünaslığın başlıca tədqiqat istiqa-mətlərinin, meyllərinin öyrənilməsi cəhətdən faydalı olub böyük elmi aktuallıq və əhəmiyyət kəsb edir. Bu gün ciddi tədqiqinə ehtiyac duyulan bu çoxcəhətli yaradıcılıq irsi özünəməxsus üslub, maraqlı mülahizə və fikirlər, orijinal elmi qənaətlər, məntiqi nəticələr, bəzən kəskin ittiham və hökmlərlə zəngindir. Öz alim şəxsiyyətində ədəbiyyat tarixçisi və tən-qidçisini, mətnşünas və nəzəriyyəçini, istedadlı publisist və səriştəli elm təşkilatçısını, pedaqoq və maarifçini birləşdirən K.Talıbzadənin yaradıcılığı Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığı tarixində mühüm bir mərhələni təşkil edir. Müəllimləri və müasirləri M.Arif, M.Rəfili, H.Araslı, F.Qasımzadə, Ə.Sul-tanlı, C.Xəndan, M.Quluzadə, Ə.Mirəhmədov və başqaları kimi K.Talıbzadə də elmi yaradıcılığında ədəbiyyatımızın inkişafına, klassik irslə ideya-bədii əlaqə məsələlərinə xüsusi əhəmiyyət vermişdir. O, Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|