45
baş verən hər hadisədə
böyük hikmətlər var.
Çünki Allah hər hadisəni
bir səbəblə yaradır,
insanları da davranış
və rəftarları ilə sınayır.
Hər imanlı insanın
üzərinə düşən vəzifələr
var. Allah`ın varlığını və
birliyini təbliğ etmək,
insanları pis işlərdən
çəkindirmək, yaxşı işlər
görməyi əmr etmək, Allah`ı inkar edən hər cür
cərəyana qarşı fikri mübarizə aparmaq.
Beləliklə, dinin layiqincə təbliğ edilməsi ilə
güclü vicdanı olan, Allah`dan qorxan cəmiyyət
formalaşar, dinsizlikdən qaynaqlanan problemlərin
həlli öz-özlüyündən aradan qalxar.
Dövrümüzdə ən əsas mübarizə dini inkar
edən materialist fəlsəfəyə qarşı ideoloji mübarizə
olmalıdır. Əlbəttə, bu mübarizə Quranda tərif edilən
sülhpərvər və uzlaşma üslubu ilə aparılmalıdır.
Nəticədə, ideoloji əsası süqut edən bütün fəlsəfi
cərəyanlar bir-bir aradan qalxar. Allah “
Xeyr,
Biz haqqı batilin üstünə atarıq və o da onun
işini bitirər. Bir anda (batilin) yox olub getdiyini
görərsiniz. (Allah`a) aid etdiyiniz sifətlərə görə
vay halınıza!” (Ənbiya surəsi, 18)
ayəsi ilə bizə
haqqın qarşısında batilin mütləq məhv olacağını
bildirir.
Bu səbəbdən də din Quran əxlaqından uzaq olan
bütün insanlara təbliğ edilməli, insanlar dinsizliyin
nəticəsi olan qaranlıq dünyadan çıxmağa təşviq
edilməlidirlər. Məzlumlara yardım əli uzadılmalıdır.
İnananlara bu şərəfli vəzifəni bir daha xatırlatmaq,
dünyada baş verən qarşıdurmaları, zülm görən
insanları, qadınları, uşaqları, məzlum xalqların
vəziyyətini düşündürmək baxımından bu mövzu
çox böyük əhəmiyyət daşıyır.
Uşaqların üzünün güləcəyi, Quran
əxlaqının hakim olacağı dövr Mehdiyyət
dövrüdür
Axırzamanın güclü fitnəsində bu qədər fəlakət,
əzab və sıxıntının içində olan məzlum uşaqlar da
bütün insanlar kimi hz. Mehdinin (əs) gəlişi ilə
əsl mənada xilas olacaqlar. Layiq olduqları sevgi,
şəfqət, mərhəmət, xoşbəxtlik, rifah, sevinc və
əmin-amanlığı hz. Mehdinin (əs) mənəvi liderliyi
altındakı İslam birliyində tapacaqlar.
Hz. Mehdinin (əs) dəccaliyyətin iki qolu olan
darvinist-materialist ideologiyanı və xurafatı dünya
səviyyəsində elmi yolla aradan qaldırması ilə
uşaqlar şeytanın qan, vəhşilik, zülm, amansızlıq,
ədalətsizlik, haqsızlıq, istismar, eqoizm və
mənfəətpərəstlik üzərində qurulmuş fitnəsindən
xilas olaraq İslamın xeyir-bərəkətinə qovuşacaqlar.
Qorxu, ölüm, zülm, yoxsulluq, aclıq, təhlükə, səfalət
və cəhalət günləri geridə qalacaq.
Ədaləti, paylaşmağı, yoxsula, yetimə, yolda
qalmışa malından paylamağı, qardaşının nəfsini öz
nəfsindən üstün tutmağı, ehtiyacından artıq qalanı
Allah yolunda sərf etməyi nəsihət edən Quranın
xeyir-bərəkəti içində dünyada ən mükəmməl
həyat yaşanacaq.
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
45
• Ağaclar nə üçün yarpaqlarını tökür?
• Yarpaqların tökülməsinin hikmətləri
nələrdir?
Bitkilər üçün, xüsusilə qida hasil edən
yarpaqlar üçün günəş işığı çox vacibdir. Payızın
gəlməsi ilə havalar soyumağa, gündüzlər
qısalmağa başlayır və Yer kürəsinə gələn
günəş işığı azalır. Bu azalma bitkilərdə bəzi
dəyişikliklərə səbəb olur və yarpaqlarda
yaşlanma proqramı adlanan yarpaq tökülməsi
başlayır. Bir çox insanın əhəmiyyət vermədiyi,
hətta qəflət gözü ilə baxdığı bu hadisə, əslində,
heyranedici və möcüzəvidir.
Yarpaq tökülməsi ağaclar
üçün əhəmiyyət daşıyır
Soyuq havalarda torpaqdakı su getdikcə
qatılaşır və ağacın kökləri suyu sora bilmir. Lakin
yarpaqların tərləməsi, havanın soyumasına
baxmayaraq, davam edir. Suyun azaldığı dövrdə
daima tərləyən yarpaqlar bitki üçün artıqlıq
təşkil edirlər. Onsuz da yarpaqların hüceyrələri
soyuq qış günlərində donmaya məruz qalıb
parçalanacaq. Ona görə, ağaclar qış gəlməzdən
əvvəl yarpaqlarını tökürlər, beləliklə, onsuz da
məhdud olan su ehtiyatlarını əbəs yerə sərf
etmirlər.
Ağaclar yarpaqlarını tökməzdən əvvəl
yarpaqdakı bütün qida maddələrini sormağa
başlayırlar. Məqsəd kalium, fosfat, azot kimi
maddələrin düşən yarpaqlarla birlikdə məhv
olmasının qarşısını almaqdır. Bu maddələr ağac
qabığının təbəqələrinin və gövdənin ortasından
keçən özəyə göndərilir və burada toplanır. Qida
maddələrinin özəkdə toplanması ağacın bu
maddələri asanlıqla sormasına kömək edir.
Ağaclarının yarpaqlarını tökməsinin başqa
səbəbi ağaclarda heyvanlardakı kimi ifrazat
sisteminə bənzər ifrazat sisteminin olmasıdır.
Bildiyimiz kimi, hər orqanizm maddələr
mübadiləsi nəticəsində tullantı maddələr hasil
edir. Bu tullantı maddələr toplandıqda zəhərli
olduğuna görə orqanizmdən xaric edilməlidir.
Bitkilərdə insanlarda və ya heyvanlardakı kimi
ifrazat sistemi yoxdur. Ona görə, maddələr
mübadiləsinin tullantıları yarpaq hüceyrələrində
vakuol adlanan orqanoidlərdə kristal formada
toplanır. Yarpaqların hər payız tökülməsi
ilə bitkilər bu tullantı
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
46
www.elmxeberleri.com
maddələrindən xilas olurlar.
Allah bitkilərdə yarpaq tökülməsi kimi
mükəmməl möcüzəvi sistem yaratmışdır.
Rəbbimiz yaratdığı canlılardakı bu cür
sistemlərlə yaratmada heç bir ortağının
olmadığını, sonsuz qüvvət sahibi olduğunu
bizə tanıdır.
Allah`ı qoyub, sənə nə bir fayda, nə də bir
zərər verə bilən şeylərə yalvarma. Əgər belə
etsən, sözsüz ki, zalımlardan olarsan. Əgər
Allah sənə bir zərər toxundursa, bunu Ondan
başqa heç kəs aradan qaldıra bilməz. Əgər
sənə bir xeyir diləsə, heç kəs Onun lütfünün
qarşısını ala bilməz. O, bunu Öz qullarından
istədiyinə nəsib edər. O, bağışlayandır,
rəhmlidir. (Yunis surəsi, 106-107)
Kənardan baxdıqda adi fiziki proses kimi
görünən yarpaq tökülməsi, əslində, bir çox
kimyəvi prosesin ardıcıl baş verməsi ilə
meydana gəlir. Yarpaq tökülməsi hər yarpağın
saplağı ilə budaq arasındakı hissədə baş
verən kompleks proseslər nəticəsində baş
verir. Hər payızda eyni prosesin milyon illərdir
baş verməsinə insanlar alışa bilərlər. Halbuki,
ağaclar yarpaqlarını tökərkən hər yarpaqda
bir sıra mürəkkəb kimyəvi proseslər baş verir.
Yarpaq ayasındakı hüceyrələrdə fitoxrom
adlanan bitkilərə rəng verən işığa həssas
molekullar var. Gecələrin uzanması ilə bitkilərin
yarpaqlarına daha az günəş işığı gəldiyini bu
molekullar bilir. Fitoxromlar bu dəyişikliyi hiss
etdikdə yarpağın içində müxtəlif reaksiyalar
gedir və yarpağın yaşlanma proqramı başladılır.
Yarpaqlardakı yaşlanmanın ilk işarələrindən
biri yarpaq ayası hüceyrələrində etilen hasil
edilməsidir. Etilen qazı yarpağa yaşıl rəng
verən xlorofili məhv edir. Başqa sözlə, ağacların
yarpaqlarındakı xlorofili geri çəkir. Yarpaq
tökülməsini gecikdirən böyümə hormonu olan
oksin maddəsinin hasil edilməsinə mane olan
da etilen qazıdır. Xlorofilin məhv edilməsinin
başlaması ilə yarpaq günəşdən daha az enerji
alır və daha az şəkər hasil edir. Bundan əlavə,
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
Düşünən İnsan, Dekabr 2014
47
Dostları ilə paylaş: |