Ters Seçim Limon Problemi Akerlof



Yüklə 30,78 Kb.
tarix11.08.2018
ölçüsü30,78 Kb.
#62285

Ters Seçim – Limon Problemi – Akerlof

george a. akerlof

 The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2001 was awarded jointly to George A. Akerlof, A. Michael Spence and Joseph E. Stiglitz “for their analyses of markets with asymmetric information”.

asimetrik enformasyon, enformasyon asimetrisi, bilgi asimetrisiveya asimetrik bilgi, ekonomi ve sözleşme teorisi konularında, bir tarafın diğerine göre daha iyi veya daha fazla bilgi sahibi olduğu alım satın işlemlerinde verilen kararların incelenmesi ile uğraşır. Bu durum, alım-satım işlemlerinde güç dengesizliğine neden olur. Bu sorunun örnekleri tersine seçim (adverse selection) ve manevi zarardır. Enformasyon asimetrileri en sık olarak, müvekkil–vekil sorunu (principal-agent problem) çerçevesinde incelenir.

2001 yılında, George Akerlof, Michael Spence, ve Joseph E. Stiglitz “asimetrik enformasyonlu piyasalardaki analizleri için[1] Nobel Ekonomi Ödülü’nü kazanmışlardır.

Ekonomik bir ilişkide taraflardan birinin diğeri hakkında yeterli bilgiye sahip olamaması anlamına gelen durumdur. Teoriye göre; Bilgi Asimetrisi tersine seçim, ahlaki tehlike ve temsilcilik sorunu gibi sorunlara neden olmaktadır. İlk olarak George Akerlof tarafından 1970 yılında yazılan “The Market For “Lemons”: Quality,uncertainty and the market mechanism” adlı makalede ortaya konularak literatüre girmiştir. Çalışmada teori ikinci el otomobil piyasası üzerinden örneklenerek açıklanmıştır. Buna göre piyasada iyi ve kötü otomobiller (limon) vardır. Alıcı, otomobillerin kalitesi hakkında bilgi sahibi olamadığı için ortalama kaliteye göre bir fiyat belirler. Bu durum kötü otomobil satıcılarının işine gelir ama iyi otomobil satıcıları fiyatı beğenmeyerek piyasadan çıkar. Sonuç olarak piyasada sadece kötü otomobiller kalır. Bu durum ortalama kaliteyi düşürdüğü gibi fiyat oluşumunu da etkilemektedir.

akerlof, michael spence ve joseph stiglitz’e 2001 yılında nobel kazandıran, bilgi asimetrisi temelli problematik. bilginin alıcı ve satıcılar arasında eksiksik ve bedava dağıldığını varsayan tam rekabet piyasasına karşı geliştirilmiştir. aslında keynesyen bir içgüdü ile yapıldığı belli olan bu çalışmalardan çıkarılan sonuçların en önemlisi şudur; devlet ekonomide aktif rol almalıdır. zaten stiglitz’in daha sonra yazdığı kitaplarda, “küreselleşme karşısında devlet neden gereklidir?” sorusuna hep bilgi asimetrisi çerçevesinde cevap vermiştir. kanımca, son dönemde ütopik tam rekabet piyasası masalına en büyük tahribatı veren çalışmalardır.

 

ters secim problemi (adverse selection) olarak da bilinir. taraflar arasindaki bilgi asimetrisisebebiyle ticareti yapilan mallarin ortalama kalitesindeki düsüse isaret etmektedir. bir tür negatif dissallik olarak da nitelendirilebilir. bu problemi teknik bir makalede (the market for lemons, 1970) ilk defa incelemis kisi, 2001 nobel ekonomi ödülü sahibi george akerlof’dur.

“limon problemi”nin yasandigi bir baska durum da sigorta policeleriyle ilgilidir. sigorta sirketi, kendisini sigortalatmak isteyen müsterisinin riskleri hakkinda müsteriye göre daha az bilgi sahibidir. eger sirket, müsterinin tam olarak ne kadar riskli oldugunu bilebilseydi sigorta primi onun risk seviyesine uygun bir sekilde belirlenebilirdi. ancak böyle bir seffaflik söz konusu olmadigi icin sirket ortalama bir prim talep edecektir. bu “ortalama” prim, risk seviyesi düsük, “kaliteli” müsteriler tarafindan fazla pahali bulunacagi icin sigorta policeleri daha cok risk seviyesi yüksek, “kalitesiz” müsteriler tarafindan satin alinacaktir. bunun farkinda olan sigorta sirketi primleri yükseltmeye kalkarsa sorun daha da fenalasir, yani müsteri profili hem gittikce daha limonilesir hem de piyasanin hacmi kücülür.



sigorta sirketleri, müsterilerini ayirt etmek icin söyle bir yönteme basvurabilirler: müsteriye iki farkli police sunulur. ilk policenin primi düsüktür ama olay zararinin belli bir kismini müsteri ödemekle yükümlüdür. ikinci policenin primi ise daha yüksektir, ancak zarar aninda police sahibinin yükümlülügü daha hafiftir. bu secenekler sunuldugu takdirde daha az riskli müsteri birinci policeyi, nispeten daha riskli müsteri ise ikinci policeyi tercih edecektir. böylece müsteriyle sirket arasindaki bilgi asimetrisi muhtemelen azalacak; ödenen prim müsterinin riskine göre ayarlanabilecektir.
Yüklə 30,78 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə