AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI TƏHSİL NAZİRLİYİ
AZƏRBAYCAN DÖVLƏT İQTİSAD UNİVERSİTETİ
Tərtibçilər qrupunun elmi rəhbəri:
i.e.d., prof. ZAHİD FƏRRUX MƏMMƏDOV
«BANK İŞİ» FƏNNİ ÜZRƏ
TƏDRİS PROQRAMI VƏ TEST
MƏCMUASI
Test məcmuası Azərbaycan Respub-
likası Təhsil Nazirliyinin 01.02.2002-ci il
№
109 və 10.02.2009-cu il №891 saylı
ə
mri ilə təsdiq olunmuş «Bank işi» fənni-
nin proqramları əsasında yenidən hazır-
lanmış tədris proqramına əlavə kimi çıxış
edir.
Bakı- 2012
2
Tərtibçilər qrupunun üzvləri:
Redaktor:
Texniki redaktor:
Məsul katib:
Korrektor:
Operator:
© Zahid Fərrux Məmmədov.
3
TƏDRİS PROSESİNDƏ İSTİFADƏ OLUNAN ƏSAS
ANLAYIŞLAR
«Azərbaycan Respublikasının milli valyutası» - tədavüldə
olan, eləcə də tədavüldən çıxarılan, lakin tədavüldə olan pul nişan-
larına dəyişdirilə bilən Azərbaycan Respublikası MB buraxdığı ka-
ğ
ız və metal pul nişanları; Azərbaycan Respublikasında banklarda
və digər kredit təşkilatlarında hesablarda olan manat vəsaiti; Azər-
baycan Respublikasından kənarda yerləşən banklarda və digər kre-
dit təşkilatlarında hesablarda olan manat vəsaiti.
Bank sistemi Azərbaycan Respublikasının Mərkəzi Bankın-
dan və kredit təşkilatlarından ibarətdir.
Bank - fiziki və hüquqi şəxslərdən depozitlərin və ya digər
qaytarılan vəsaitlərin cəlb edilməsi, öz adından və öz hesabına
kreditlərin verilməsini, habelə müştərilərin tapşırığı ilə köçürmə və
hesablaşma-kassa əməliyyatlarını məcmu halda həyata keçirən
hüquqi şəxsdir.
Beynəlxalq bank bazarı – bankların təsbit edilmiş müddət
ə
rzində qısamüddətli likvidlik problemlərini uyğunlaşdırmaq üçün
öz aralarında borc alıb verdiyi pul bazarıdır. Faiz dərəcəsini
müəyyənləşdirən birinci dərəcəli bankların faiz dərəcəsi inter-bank
offered rate adlanır.
Birbaşa investisiya – gəlir əldə etmək və müəssisənin idarə
edilməsində iştirak etmək məqsədilə kompaniyanın nizamnamə
kapitalına və əsas vəsaitlərə qoyulan investisiyadır.
Faiz dəhlizi – Mərkəzi Bank, 2 aprel 2007-ci il tarixindən
başlayaraq “faiz dərəcəsi dəhlizi” yanaşmasını tətbiq edir. Belə ki,
Mərkəzi Bankın pul bazarında əməliyyatları iki istiqamətdə -
çərçivə alətləri və açıq bazarda əməliyyatlar vasıtəsilə - aparılır.
Çərçivə alətləri. Çərçivə alətləri vəsaitlərin qısamüddətli
cəlb olunması və yerləşdirilməsi alətlərindən ibarət olaraq bank-
ların qısamüddətli likvidliyinin idarə olunması məqsədilə istifadə
olunur. MB çərçivə alətləri kimi bir günlük repo (vəsaitlərin cəlb
4
olunması aləti) və bir günlük əks-reponun (vəsaitlərin yerləşdirmə
aləti) istifadəsi nəzərdə tutulur.
Açıq bazar əməliyyatları. Açıq bazar əməliyyatları pul
siyasətinin əməliyyat hədəflərinin reallaşdırılması məqsədilə
dövriyyədə olan pul kütləsinin tənzimlənməsi və banklararası pul
bazarında faiz dərəcələrinə təsir vasitəsi kimi istifadə olunur.
Bank holdinq şirkəti - bank lisenziyasına malik bir və ya
bir neçə törəmə bankı olan, fəaliyyəti baş ofisinin yerləşdiyi
ölkənin bank tənzimləməsi orqanları tərəfindən tənzimlənən və
nəzarət olunan şirkətdir.
Dollarlaşma - Olkəni əhalisinin milli valyuta ilə yanaşı və
ya əvəzinə digər olkənin valyutasından istifadəsi. Dollarizasiyanın
ə
sas səbəbi digər olkələrin valyutasının milli valyutaya nisbətdə
daha stabil olmasıdır. Dollarizasiyanın mənfi cəhəti isə digər
olkənin valyutasını qəbul etməklə olkənin monetar siyasəti həyata
kecirə bilməməsidir.
Törəmə bank - nizamnamə kapitalında səsvermə hüququ
verən səhmlərin əllidən çox faizi təsisçi banka və ya bank holdinq
ş
irkətinə məxsus olan bankdır, yaxud elə bankdır ki, onunla təsisçi
bank və ya bank holdinq şirkəti arasında bağlanmış müqaviləyə
ə
sasən təsisçi banka və ya bank holdinq şirkətinə onun qərarlarının
qəbul edilməsinə mühüm təsir göstərmək imkanı verilir.
Bankın filialı - hüquqi şəxs olmayan, bankın olduğu yerdən
kənarda yerləşən, öhdəlikləri üçün bankın özünün məsuliyyət
daşıdığı, banka icazə verilmiş bank fəaliyyətinin hamısını və ya bir
hissəsini həyata keçirə bilən bankın ayrıca bölməsidir.
Bankın şöbəsi - hüquqi şəxs olmayan, bankın olduğu yerdən
kənarda yerləşən, öhdəlikləri üçün bankın özünün məsuliyyət daşı-
dığı, onun respublika ərazisində depozitlər cəlb edən və/və ya kö-
çürmə, hesablaşma-kassa əməliyyatları aparan ayrıca bölməsidir.
Bankın nümayəndəliyi - hüquqi şəxs olmayan, bankın
olduğu yerdən kənarda yerləşən, bank fəaliyyəti ilə məşğul olmağa
hüququ olmayan, yalnız onun mənafelərini təmsil və müdafiə edən
bankın ayrıca bölməsidir.
Dostları ilə paylaş: |