Təsərrüfat uçotu haqqinda anlayiş, onun inkişafı və bazar iqdisadiyyatı şəraitində mahiyyəti və əhəmiyyati



Yüklə 0,52 Mb.
səhifə4/5
tarix14.09.2018
ölçüsü0,52 Mb.
#68409
1   2   3   4   5

Zbər = Dbər - Dtəz - Dutil + Dədi – Diq + Pəl

Dbər - zədələnmiş NV –nin bərpa dəyəri

Dtəz - bərpa edilmə zamanı NV –nin təzələnmə dəyəri

Dutil - dəyişdirilən hissələrin util dəyəri

Dədi - bərpaetmə nəticəsində NV –nin əmtəə dəyərinin itkisi

Diq - NV –nin zədələnmiş hissələrinin istismar qüsurlarının aradan qaldırılması xərcləri

Pəl - zərərin miqdarının azaldılması və müəyyən edilməsi ilə əlaqəli əlavə məsrəflərdir

Bərpa daəyəri --- mövcud vaxtda istifadəsi zəruri olan dövriyyədənkənar aktivlərin mümkün məsrəflərinin qiymətləndirilməsidir. Bərpa dəyəri müasir şəraitdə əsas fondların təkrar istehsalının dəyəridir. Bərpa dəyəri yenidən qiymətləndirmənin aparılması məqamında real mövcud olmanı nəzərə alaraq əsas fondların təkrar istehsal şərtlərini , yəni: tikinti-quraşdırma və smeta Işlərinin aparılması üçün müqavilə qiymətlərini , tikinti materiallarının , yanacağ , enerji , avadanlığ , inventarın və s. topdansatış qiymətlərini müəyyən edir. Bərpa dəyəri nəqliyyat vasitələrinin istismar qüsurlarının aradan qaldırılması dəyəri kimi analoji qaydada hesablanır. Bərpa işlərinin kalkulyasiyası 3 əsas xərc maddələrini özündə birləşdirir :



  • dəyişdirilən hussələrin dəyəri

  • təmir işlərinin dəyəri

  • antikorroziya və səs-küyün qarşısını alan örtüklərin , rənglənmənin bərpasının , materialların dəyəri

Dəyişdirilən hissələrin dəyəri. Nv – ini zədələnməsi zamanı hökmən dəyişdiriləcək hissələrin siyahısı tutulur. Bunlar birinci növbədə aktiv və passiv təhkükəsizlik sisteminin elementləridir. Onlar istehsalçı tərəfindən və qiymətləndiricinin informasiya təminatında göstərilir. Həmçinin alterntiv variantların - restavrasiyanın və ya mürəkkəb təmirlərin mümkünlüyü araşdırılır və bütün bunların müqayisəsi aparılır. NV – nin təmiri barədə son sözü sifarişçi deyir. Adətən ehtiyyat hissələrin dəyərinə aşağıdakılar daxildir :

  • gömrük rüsumu.

  • ehtiyyat hissələri hazırlayan zavodun qiyməti.

  • topdan və pərakəndə satış , əlavə dəyər vergisi.

  • Dətən ehtiyyat hissələri avtomobil firmalarının digər müəssisələrində və filiallarında onların markası ilə və ya markasız hazırlanır. Zədələnmış NV – nin təmiri zamanı ehtiyyat hissələrin real qiymətləndirilməsinin tətbiq olunması zamanı həm zərərçekmişi , həm də TXS – i , dəymiş zərərə görə ödəniç edən sığorta şirkətini və həmçinin hüququi və fiziki şəxsləri də razı salır.

Təmir işlərinin dəyəri. Təmir içlərinin dəyərinin hesblanması zamanı kakulyasiyada aşağıdakı xərc maddələri nəzərə alınır :

  • zədələnmiş hissələrin bərpa və ya təmirinin dəyəri.

  • bir – birinə bağlanmış hissələrin açılması

  • zədələnmiş hissələrin dəyərinin dəyişdirilməsi üzrə işlərin dəyəri.

Göstərilən işlər zavod tərəfindən müəyyən edilmiş ciddi əmək tutumuna malikdır. İstənilən təyinatlı təmir – bərpa işlərinin kalkulyasiyasının tərtib edilməsi zamanı işlərin əmək tutumu heç bir səbədən dəyişdirilə bilməz. Kalkulyasiyada ANV – ni hazırlayan zavodun tərtib etdiyi siayhida verilməyən digər növ təmir işləri də ola bilər. Belə olduğu təqdirdə təmirin növü və əməm tutumunun əsaslandırılması qiymətləndiricinin məqsəd və vəzifəsi ola bilər.

Təmir – bərpa işlərinin dəyəri müxtəlif amillərdən asılıdır.Bura aşağıdakılardan ibarətdir :



  • NV –nin zədələnmə dərəcədsindən

  • NV – nin sahibindən

  • NV –nin qaşıçından

  • NV –nin yaşından

  • təmir işlərinin növündən ( qaynaqçı , rəngsaz və s )

  • TXS – ni aparan zavoddan.

Təmir bərpa işlərinin dəyərinin hesablanması zamanı qiymətləndirici NV –nin zədələnmiş hissələrinin dəyərini qiymətləndirən zaman konkret olaraq texniki xidmət sevisində olan ( TXS ) avtomobil ustalarına müraciət edə bilər .Bu şərt isə qiymətləndirici ilə sifariıçı arasında bağlanmış müqavilədə öz əksini tapmalıdır.

Antikorroziya və səs-küyün qarşısını alan örtüklərin , rənglənmənin bərpasının , materialların dəyəri. Zədələnmiş. NV – nin təmir bərpa işlərinin kalkulyasiyasının hesablanması zamanı aşağıdakılar nəzərə alınmalıdır :

  • korroziya və səs – küyə qarşı örtüklərin dəyəri

  • boyaların dəyəri

  • digər material məsrəflərinin dəyəri.

Boyanın , korroziya və səs küyə qarşı örtükəlir tipi NV – yə baxış zamanı müəyyən edilir. Avtomonilin banı və onun hissələri avtomobilin ən zəif yerləridir , hətta avtomobilin az zədələməsi zamanı tez sınan və defarmasiya olunandırlar. TXS – də olan xüsusi proqramdan istifadı etməklə kalkulyasiyanın tərtib edilməsi zamanı korroziya və səs-küyə qarşı adətən avtomatikolaraq smeta xərclərinə daxil edilir. NV – nin təmiri üçün təzə hissələrin istifadəsi zamanı NV – nin məcburi təzələnməsi də nəzərə alınır . NV – nin təmiri üçün təzə ehtiyyat hissələrindən istifadə olunduöu hallarda onun məcburi təzələnməsi baş verir. NV -nin təzələnmə dəyəri aşağıdakı kimi hesablanır. :

D t = ∑n A I * Deht / 100

Burada D eht - NV – nin zədələnmiş hissəsinin əvəz olunduğu təzə hissənin dəyəri.



A I - zədələnməyə qədər NV – nin zədələnmiş hissəsinin aşınmasıdır (%)

Bütün bu deyilənləri YNH – si zamanı zərbə alan avtomobildə gostərək :



  • Frontal zərbə - minik avtomibillərində ötürmələr qutusu , güc aqreqatı , ban zədələnir.

  • Arxadan dəyən zərbə - Adətən bu cur toqquşmalar az əhəmiyyətlidir , lakin arxa körpünün tirlərinin və ya yarım oxların təmirini ehtimal edir. Minik avtomobillərinin işlənmiş qazların ixracı sisteminin elementləri , yanacaq çəni yuk yeri , ehtiyyat təkərlərin bağlanması əhəmiyyətli dərəcədə deformasiya olunurlar.

  • Sağ tərəfdən yandan zərbə - adətən kardan ötürməsinin , arxa körpünün zədələnməsi banda çəpliyin mürəkkəb olmayan dəyişməsi ilə bakavinada , qabaq və arxa qapilarda çəpliyin yaranması , həndəsi ölçülərin dəyişməsi , bütün dayaqların , döşəmə və qapağın zədələnməsi ilə nəticələnir.

  • Sol tərəfdən yandan zərbə - Bu halda tam əsaslı təmir və ya qapıların , ötürmələr qutusunun , arxa körpünün sükanı idarəetmə sisteminin , qabaq asqıların dəyişməsi , qabaq və arxa qapilar , sol və sağ yan tərəflərin ( qapı və krılo) tələb oluna bilər. Gördüyümüz kiimi bu cür toqquşma ağır nəticələrə gətirir.

Qəzaya uğramış NV – nin qiymətləndirilməsi zamanı onun dəyərinin aşağı düşməsini müəyyən edən amillər və səbəblər heş bir şübhə doğurmur. Lakin göstərilən amillərin NV – nin dəyərinin aşağı düşməsində kompleks təsirinin nəzərə alınması xeyli çətin və mürəkkəbdir. Ona görə də avtotexniki ekspertiza aparmadan NV –nin dəyərinin itkisinin miqdarını dəqiq və düzgün təyin edilməsi olduqca çətin bir prosesdir.























































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































































Yüklə 0,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə