Təsisçi: “Hədəf” nəşrləri Baş redaktor: fil.ü. f d., dos. Şəmil Sadiq Redaktor
Yüklə 9,34 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Rövşən Danyeri türkün
tərcümə guşəsi 57 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 56 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 xəyalpərəst addımlarla irəliləyirdi. Batarkən də ətrafındakı hər şeyi öz ağuşuna alırdı. Çantamı qumların üstünə atdım və oturdum... Səssizcə sakit dəniz mənzərəsinə tamaşa edirdim. Nə vaxtsa nəhəng bir qasırğanın gördüyüm bu səhnəni məhv etdiyini, böyük bir dalğanın dünyadakı ən yaxın dostumu udduğunu təssəvür etmək mümkün deyildi. Çox güman ki, həmin qorxunc hadisəni xatırlayan kimsə qalmamışdı. Elə bil, hiss etdiyim hər şey xırda detallarına qədər uydurduğum xəyal idi. Və elə o an içimdəki dərin qaranlığın qeyb olduğunu duydum. Qəflətən gəldiyi kimi yoxa çıxdı.... Oturduğum yerdən qalxdım və ayaqqabılarımı çıxarmağa, ya da şalvarın balağını yuxarı qatlamağa ehtiyac duymadan ləpədöyənə tərəf getdim. Topuğuma qədər dalğaların içinə girdim. Mən uşaq ikən sahili yuyan dalğalar indi də sanki barışmaq istərcəsinə nəvazişlə ayaqlarımı yalayır, qara ayaqqabımı və balağımı isladırdı. Əvvəlcə kiçik bir dalğa gəldi, sonra uzun fasilə çökdü, sonrasında isə növbəti dalğa... Və geri qayıtdı... Yanımdan keçən insanlar təəccüblə gözlərini mənə zilləyirdilər, ancaq vecimə də deyildi. Səmaya baxırdım. Göydən bir neçə hərəkətsiz, boz, toppuş bulud asılmışdı. Sanki, illərdir orada məni gözləyirdilər. Ancaq niyə bu cür hiss etdiyimi bilmirdim... Tufanın “gözündə” olanda da başımı qaldırıb göyə baxdığımı xatırlayırdım. Sonra zamanın məhvəri içimdə dartılaraq yaşadığım qırx ili sökük ev kimi çökdürdü. Burulğan kimi keçmişlə indini birlikdə fırlanan kütlə tək qarışdırdı. Bütün səslər öləzidi, ətrafımdakı işıq parçalandı. Müvazinətimi itirdim və dalğaların içinə yuvarlandım. Ürəyim boğazımda döyünürdü. Əl-ayağım boşalmışdı. Uzun müddət üzüqoylu suda qaldım. Ancaq qorxmadım. Heç bir qorxu hiss etmədim. Artıq məni qorxudacaq bir şey yox idi. O günlər keçmişdə qalmışdı. Bu hadisədən sonra bir də dəhşətli qarabasmaları görmədim. Daha heç gecənin bir yarısında qışqıraraq oyanmıram da. Artıq həyata yenidən başlamağa çalışıram. Bəli, bunun üçün gecikdiyimi bilirəm. Yaşamaq üçün çox vaxtm olmaya bilər. Ancaq gec olsa da, nəhayət ki, nicat tapdığım, yaxşılaşmağa başladığım üçün şükr edirəm. Bəli, şükr edirəm: Həyatımın sonuna qədər xilas olmaya, qaranlıqdan qorxaraq qışqırmağa davam edə bilərdim. Yeddinci adam susdu və bir-bir gözlərini ətrafdakılara zilləyərək baxdı. Heç kim nə danışır, nə də hərəkət edirdi. Elə bil, nəfəs də almırdılar. Hamı hekayənin davamını gözləyirdi. Çöldəki külək kəsmişdi. Artıq heç bir şey qımıldanmırdı. Yeddinci adam əli ilə yenidən köynəyinin yaxalığını dartışdırdı. Sanki deyəcəyi sözləri axtarırdı. “Onlar bizə qorxmalı olduğumuz tək şeyin qorxu olduğunu deyirlər. Ancaq mən buna inanmıram”, – o dedi. Bir saniyə sonra əlavə etdi: “Düzdür, qorxu var. O, müxtəlif vaxtlarda və formalarda gəlir və bizi boğur. Lakin qorxunun bizi hədələdiyi vaxtlarda edə biləcəyimiz ən pis şey arxamızı ona çevirib, gözlərimizi yummaqdır. Belə olduqda, içimizdəki ən dəyərli şeyi təhvil verib, başqa bir şeylə əvəzləyirik. Mənim vəziyyətimdə o başqa şeyin adı dalğa idi”. İngilis dilindən çevirdi: Rövşən Danyeri türkün sözü 59 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 58 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 Böyük çölün böyük oğlu Elxan Zal S abit Dosanov çağdaş qazax ədəbiyyatının ünlü isimlərindən biridir. Onun əsərləri yalnız Qazaxıstanda deyil, onun hüdudlarından kənarda da məşhurluq qazanıb. Əsasən realist romanlar müəllifi kimi tanınan yazıçı demək olar ki, ədəbiyyatın bütün janrlarında əsərlər yazıb. Yaradıcılığına şeirlə başlayan S.Dosanov, sonradan qələmini roman, dram, publisistika, esse kimi janrlarda da uğurla sınamışdır. Əsərlərini qazax dilində yazıb. Məlum olduğu kimi, Sovetlər dönəmində Qazaxıstanda qazax dilinə böyük bir basqı vardı və rus dilində yazan müəlliflər daha çox uğur qazanırdı. Amma Sabit Dosanov asan uğur qazanmaq yolunu seçmədi, o qazax yazıçıları Muxtar Auezov kimi, Sabit Mukanov kimi, Berik Şaxanox kimi doğma dilin yaşadılması və inkişaf etdirilməsi yolunu seçdi. Nəhayətsiz bozqırlara səpələnmiş qazax xalqının həyatını, ənənələrini, yaşadığı ağrı-acını özündə əks etdirən gözəl romanlar yazdı. Qazaxlar Sovet dönəmində böyük məşəqqətlər çəkmiş xalqlardan biridir. 20- ci yüzilin 20-30-cu illərində qazax xalqının yüzdə yetmişi repressiyalardan və aclıqdan məhv olub. Sovet rəhbərləri döyüşkən köçəriləri əkinçilərə çevirmək istəyərək onların malını, mülkünü əllərindən alırdı, yüz minlərlə insan acından öldü. Sonra boş qalmış yerlərə başqa xalqları köçürməyə başladılar. Beləliklə də qazaxlar öz ölkələrində azlığa çevrildilər. Fəqət içlərindəki türk ruhu onları sınmağa qoymadı. Çoxillik əsirlikdən sonra onlar yenə də Doğudan Batıya, Güneydən Qüzeyə min kilometrlərlə uzanan Böyük Çölün sahibinə çevrildilər. Ruhu azad olan əsir olamaz. Azad ruh həmişə azadlığın peşindədir. Sabit Dosanovun “Ağ aruana” əsərinin qayəsi budur. Yad ellərə aparılmış aruana – dişi dəvə bir an da olsun doğma çölləri unuda bilmir, daima əsirlikdən qaçmaq SABİT DOSANOV Yüklə 9,34 Kb. Dostları ilə paylaş:
|