Təsisçi: “Hədəf” nəşrləri Baş redaktor: fil.ü. f d., dos. Şəmil Sadiq Redaktor
Yüklə 9,34 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- USTAD dərgisi \ Fevral 2016 104 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 “bəxti gətirməyən”
- Rafiq Quliyevdən
- ( p o v e s t d ə n p a r ç a )
105 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 104 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 “bəxti gətirməyən” filmlər 105 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 104 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 filmdə işləmək o dərədəcə gözəl idi ki, filmin çəkiliş müddətində hansısa maraqlı anlar olmuşdusa da, mən o xırda məqamları bu böyük prosesin içində görməmişəm”. Filmin bəxtinin gətirməməsinin səbəbləri haqqında isə əsaslı fikri filmin operatoru olmuş Rafiq Quliyevdən öyrənə bildik: “Azərbaycan kinosunda az çəkilən filmlər dövrünü iki mərhələyə bölmək olar. I mərhələ 40-50-ci illərin əvvəllərinə, II mərhələ isə 90-cı illərin əvvəllərinə təsadüf edir. 70 il Sovetlər Birliyinin tərkibində olan Azərbaycan üçün müstəqillik qazandıqdan sonra, xüsusilə, müstəqilliyin ilk illərində film çəkmək çox çətin idi. Həmin illərdə kinoya sərmayə buraxılmırdı. Ona görə də o illərdə çəkilən filmlərin əksəriyyəti sponsor dəstəyi ilə çəkilirdi. Bu filmlərə Vaqif Mustafayevin “Hər şey yaxşılığa doğru”, Ayaz Salayevin “Yarasa”, Tofiq Tağızadənin “Köpək” filmlərini misal göstərmək olar. Bu mənada Loğman Kərimovun filmlərin az çəkildiyi illərdə təşəbbüs göstərməsi təqdirəlayiq idi. Onun “Köpək” filminin ərsəyə gəlməsində çox böyük rolu oldu. Mən ssenarinin yazılması mərhələsindən bu işə qoşulmuşdum. Loğmanla birlikdə filmi çəkmək üçün hansı rejissora müraciət edəcəyimizi düşünürdük. Əvvəlcə qərara gəldik ki, Şamil Mahmudbəyova deyək. Ssenari onun xoşuna gəlmişdi. Lakin həmin illərdə xəstə olduğundan filmi sona çatdırmamaqdan ehtiyatlandı. Buna görə də Tofiq Tağızadə ilə danışdıq. O razılıq verdi. Ssenari üzərində rejissor işi başladı. Ümumiyyətlə, ssenari ekran həllini tapmayana kimi ədəbiyyat hesab olunur. Rejissor ssenarisində hər bir epizodun görüntü həlli olmalıdır. Həm də burda obrazların hərəkətlərinin məntiqi ardıcıllığı önəmlidir. Ssenari üzərində işlər aparıldıqdan sonra aktyor seçimlərinə başladıq. Filmin baş rollarından birinin ifaçısı Məmməd Səfanı reklam çəkilişlərinin birində görmüşdüm. Baş rollardan biri üçün Məmməd Səfanın çəkilməsini Tofiq Tağızadəyə təklif etdim. Onu kinostudiyaya dəvət etdik. Sınaq çəkilişləri oldu. Filmdə Məmməd Səfanın obrazının monoloq səhnəsi var. Bu səhnəni sınaq çəkilişi etdik. Tofiq Tağızadə Məmməd Səfanın ifasını çox bəyəndi. Amma bu rolu Loğman Kərimov da ifa etmək istəyirdi. Sınaq çəkilişlərində Loğman da iştirak etdi. Yaxşı da ifa etdi. Bu zaman biz dilemma qarşısında qaldıq. Ona görə də Tofiq Tağızadə təklif etdi ki, bu rolu ifa etmək üçün tanınmış bir aktyor da dəvət edək. Fuad Poladova dedik. Deməli, üç aktyor sınaqdan keçdi. Fuad Poladov da gözəl oynadı. Amma onun üz cizgilərindəki müdriklik bu obraz üçün deyildi. Çünki həyatın hər üzünü görmüş, müdrikləşmiş bir obraz bu qəhrəmanın vəziyyətinə düşə bilməzdi. Bu qəhrəmanın xarakteri daha çılğın idi. Qərara alındı ki, Məmməd Səfa çəkilsin. Amma Tofiq Tağızadə Loğman Kərimov üçün də filmdə bir rol ayırdı. Loğman Kərimovun dirijor obrazı burdan yarandı. Bundan sonra çəkilişlər başladı. Çəkilişlər yayda başladı və tez də bitdi. Payızın əvvəllərində artıq film hazır idi. Montaj işləri gedirdi. “Köpək”in montajı bitən vaxtlarda filmin sponsoru müflis oldu, ona görə də film nümayiş edilə bilmədi. “Köpək” filminin şəxsən mənim yaradıcılığımda böyük rolu olub. Bu filmin çəkiliş prosesində Tofiq Tağızadədən incəsənətin incəliklərini öyrənmişəm”. Beləliklə, bəxti gətirməmənin səbəblərini araşdırmaq və dəqiq söyləmək hər zaman çətindir. Amma ümumi qənaətimiz belə oldu ki, keçid dövrü, zamanın iqtisadi çətinlikləri və sponsorun müflis olması bitmiş bir filmin nümayiş olunmasına və tamaşaçıya çatdırılmasına mane olub. Amma bu gün – telekanallar və kinozallar bolluğunda mütləq bu dəyərli sənət əsərinin nümayişinə çalışmaq və nail olmaq mümkündür. Yeri gəlmişkən, maraq üçün “youtube” videoportalına yüklənmiş “Köpək” filminin baxış sayını öyrənmək istədik. 3865 baxış... Fikrimizcə, bu rəqəm bu film üçün çox azdır. Çünki dram janrında, bəşəri mövzuda çəkilmiş film Tofiq Tağızadənin digər filmlərindən heç də geri qalmır. Ümid edək ki, nə zamansa bu film öz layiqli qiymətini alacaq. povest 105 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 104 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 105 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 104 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 Siçovullar üçün darıxan gəmi Kənan Hacı R əvanın atası uzun illər idi ki, Rusiyada yaşayırdı, hələ Rəvan anasının boynunda olanda ailəni taleyin ümidinə buraxıb çıxıb getmişdi. Biçarə qadın cəmi beş-altı ay ər üzü gördü. Təzə evlənən bəy bir müddət işsiz gəzib-dolandıqdan sonra Volqoqraddakı dostlarıyla əlaqə saxladı, dostları onu qınadılar ki, bu vaxta qədər işsiz qaldığını bizə niyə deməmisən? Dedilər ki, günü sabah biletini al, gəl, burda əsl bəy balası kimi yaşayacaqsan. Axşam arvadı süfrəyə yemək gətirəndə getmək planını ona açıb dedi. Hamilə qadının halı qəfildən dəyişdi, alnına soyuq tər gəldi. – Sən nə danışdığını bilirsən, Rəhim? Yenicə evlənmişik, məni bu vəziyyətdə qoyub gedirsən?! Bu boyda ev-eşikdə mən tək-tənha, pulsuz-parasız, köməksiz necə dolanacağam, necə yaşayacağam? Dəli olmusan? Danışdıqca gəlinin əlləri əsir, göz yaşları yanağı boyu axırdı. Yemək süfrəyə necə düzülmüşdüsə, eləcə də qaldı. Rəhimin bu qəfil gediş söhbəti isti yeməklərini buza döndərdi. Əri əvvəlcə tutulsa da, özünü ələ alıb arvadına reallıqla barışmaq lazım gəldiyini, burda qalsa, vəziyyətlərinin daha da ( p o v e s t d ə n p a r ç a ) ağırlaşacağını, dolana bilməyəcəklərini izah etməyə başladı. “Sənə belə həyat xoşdur?” – deyə ondan soruşdu. Təzə gəlin gözlərini bir nöqtəyə zilləyib susdu, sanki ərinin dediklərini eşitmirdi. Ürəyinin dərinliyindən bir səs ona pıçıldayırdı ki, Rəhim getdisə, qayıtmayacaq, qadın intuisiyası ilə bunu hiss edirdi və bu amansız həqiqəti özünə yaxın buraxmasa da, o bir andaca bütün varlığına hakim kəsilmişdi. Ona ərə getdiyinə görə içində dərin bir peşmançılıq hissi keçirdi, yanıldığını, aldandığını düşündü. Çox qısa müddət nişanlı qalmışdılar və bu müddət ərzində Rəhim ona hər zaman yanında olacağını, ömrünün sonunadək sadiq qalacağını demiş, and içmişdi. Dürdanə də ona inanmışdı. Çünki Rəhimin onu dəlicəsinə sevdiyini bilirdi. Yatsa yuxusuna da girməzdi ki, evliliklərinin ilk aylarında onu hamilə vəziyyətdə qoyub Rusiyaya çıxıb gedə bilər. – Demək sən məni sevmirmişsən... – uzun sükutdan sonra güclə eşidiləcək səslə dedi. Rəhim qalxıb arvadının çiyinlərini qucaqlamaq istədi, Dürdanə sərt hərəkətlə onu özündən kənarlaşdırdı və qalxıb yataq otağına çəkildi, qapını da arxasınca çırpdı. Nə qədər yalvardısa, Dürdanə yataq otağının qapısını açmadı, onun çağırışlarına hay vermədi. Rəhim divana çöküb siqaret yandırdı, düşündü ki, gərək bu tezliklə evlənməyəydi, əli çörəyə çatmamış evlənməyin axırı elə belə olur. Özü cəhənnəm, başqasını da bədbəxt elədi. Ölkədə vəziyyət ağırdır, cavanlar boş-bekar, işsiz-gücsüz qalıblar, günlərini çayxanalarda keçirirlər. Getməsəydi, ailəsini nəylə, necə saxlayacaqdı? Bu bekar cavanlara qoşulub çayxanalarda domino, nərd çırpmaqla gün keçirmək onluq deyildi. Gənc, enerjili adamların qızıldan qiymətli vaxtı beləcə boş-boşuna havaya sovurması onu dəhşətə gətirirdi. Düşünürdü ki, vaxt gələcək, bunlar itdən betər peşman olacaqlar, amma itirilmiş vaxtı geri qaytarmaq mümkün olmayacaq. Evlənməklə həyatının ən böyük səhvinə yol verdiyini düşündü. Gərək özünə gün- Yüklə 9,34 Kb. Dostları ilə paylaş:
|