Təsisçi: “Hədəf” nəşrləri Baş redaktor: fil.ü. f d., dos. Şəmil Sadiq Redaktor
Yüklə 9,34 Kb. Pdf görüntüsü
|
povest 109 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 108 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 əndamlara baxıb bığaltı qımışırdı. Gözləriylə oğluna “ay xətəkar!” deyirdi. Növbənöv bahalı araq şüşələri (əlbəttə, bu şüşələrin içi boş idi), müxtəlif fiqurlu alışqanlar bu evdə bəs deyincə idi. Onları səliqə ilə düzüb kolleksiya yaratmışdı. Bekarçılıq canını üzüb əldən salanda şam düzəldirdi. Şamın düzəldilmə üsulunu hamıdan gizli saxlayırdı. Yanına gələn dost- tanışı şamsız yola salmazdı. Bu işdən özü də ləzzət alırdı. Mirzə ikinci arvadı alanda üstdəki evə yüngülcə əl gəzdirdi. Qonuşuluqdakı toy axşamında naxışlığı gəlmişdi; əli gətirmişdi bu dəfə. Aşıq da üç min “göy” aparmışdı, çöməltmə oturmaqdan qıçları qıc olmuşdu, sağ əlini dizinə o qədər çırpmışdı ki, baldırı göynəyirdi. Hay-həşir qoparmışdılar ki, hara qaçırsan? – Oynamıram! – deyib sivişmişdi. İndi bir qucaq pulu evdə döşəməyə töküb çinlədikcə “qurtardım”, deyirdi, “oynamiyceyəm day”, deyirdi. Gecə-gündüz “ağ at”ın belindən düşməyən Ramiz günü bir şüşə arağa iki günə evini rəngləyib təhvil verdi. Mirzə həyatında ikinci dəfə dəvətnamə vurdurdu. Dəvətnaməyə bu sözləri də yazdırdı: “Subaylarınızdan görəsiniz!” Mirzənin yaşı qırxı ötmüşdü, xarakteri və yaşadığı həyatın mahiyyəti üz cizgilərində öz əksini tapmışdı; üzündəki qırışlar onu yaşından xeyli böyük göstərirdi, aldığı qız da elə özünə bab idi. Qızın qoca anası ar-həya eləmədən sevincindən çırtıq çalıb oynayırdı, axır ki, qızının baxtı açılmışdı. Mirzə qayınanasını inandırmışdı ki, hər şey yaxşı olacaq. Toy günü qonşu kəndlərdən qumarbazlar dəstəsi də axışıb gəldi. İnsafən, şuluqluq-filan olmadı. Hərçənd, lotuların dili ilə desək, o toyda ki, şuluqluq olmadı, dava düşmədi, nə ləzzəti?.. Hansı toyda ki, qarğaşalıq olur, kimsə kimisə bıçaqlayır, həmin toyun səsi- sorağı uzun müddət qulaqlardan çəkilmir. Aradan lap iyirmi il keçsə belə, söz düşəndə deyirdilər, yadındadır, filankəsin toyunda filankəs filankəsi vurdu, o toyda filan xanəndə oxuyurdu və s. Mirzənin birinci toyunda qalmaqal düşmüşdü, qumar üstündə “razborka”ya çıxan cavanlar bir-birinin üstünə bıçaq çəkmişdilər. Ağsaqqalların işə qarışmasından sonra qan-qada sovuşmuşdu. İndi o vaxtdan on beş il – bir igidin ömrü keçmişdi. Təzə bəy köhnə qurd idi. İşin çəmini yaxşı bilirdi. Toyqabağı bütün tədarükü-filanı özü təkbaşına görmüşdü. Toy qaydasınca keçmişdi. Mirzədən bədgüman olanlar yanıldıqlarına sevindilər. Şükür! – dedilər, – adam oldu. O, kabab bişirməyi də yaxşı bacarırdı. Bir gün balıqçı dostu onu yolda görüb maşınını saxladı: – Alə, səni göydə axtarırdım, yerdə əlimə düşmüsən. Bura bax, kababxananı açmışam, kababçım yoxdu, nə deyirsən? Beləcə, Mirzə kababçılığa başladı. Kababxananın varlı müştərilərinə qulluq edə-edə şirin dili, səliqə-sahmanı, mehmannəvazlığı ilə onların rəğbətini qazandı. Kef-damaq çəkmək üçün bu xəlvət guşəyə çəkilənlər ondan səxavətlərini əsirgəmirdilər. Elə yüngülcə “Miri” deyən kimi qabaqlarında fas-farağat dururdu. Müştərinin damarını tezcənə, çox asanlıqla tutmağı bacarırdı. Di gəl, kababxananın şefi öz dostu olsa da, onunla heç yola getmirdi. Neçə dəfə gəlib görmüşdü ki, Mirzə lül-atəş tüstüləyən manqalın önündə yellənir. Arvadına demişdi ki, bu bədbəxt axırda özünü yandıracaq. Dəfələrlə Mirzəyə təpinmişdi: – Bu zəhrimarı az tök də tuluğuva, ay zalım! –İçməsəm, düz gəlmir, qədeş... – demişdi Mirzə. İçindəki yanğını “şeytan suyu” ilə söndürürdü. Elə bil nəsə qiymətli bir şey itirmişdi, axtarırdı və tapmayıb dəli olurdu, cumurdu arağa. Təzəlikcə kəndə xəbər yayılmışdı ki, Mirzənin arvadı üz qoyub dədəsi evinə və qayıtmayıb. Bu məyusedici xəbər heç gedib kəndin o başına çatmamış kəndin bu başından daha məşum bir xəbər ox kimi sıyrılıb hələ yolda olan əvvəlki xəbəri ötüb keçdi. povest 109 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 108 USTAD dərgisi \ Fevral 2016 Mirzə gecə toyaxşamında beş min “göy” uduzub və uduzduğu pulu səhər çatdıracağını vəd edərək evə gəlib. Elə həmin gecə zirzəmidə əlinə keçən kəndiri pərdiyə bərkidilmiş yoğun mismara bənd edərək özünü asıb. Bu bədbəxt hadisə hələ çox sonralar baş verəcəkdi. İndi isə Mirzə ilə Rəhim üzbəüz oturub ucuz Bakı arağından hortdadır, badımcan turşusu ilə “zakuska” edirdilər. Rəhimin dostu hələ subaylıq dövrünü yaşayırdı. Rəhimə araq içməyi, nərd oynamağı Mirzə öyrətmişdi. Arada “sobrazim” eləyib Mirzəgildə başlarını açırdılar. Bir dəfə yenə tində rastlaşdılar, Rəhim Mirzənin qırımından vurmaq havasında olduğunu əlüstü hiss elədi. Amma nə Mirzədə, nə də Rəhimdə pul vardı. Rəhim mağazadan nisyə araq götürməyi boynuna çəkdi, Mirzənin bir anda qırışığı açıldı: – Sağ ol e, oğulsan! Götür gəl, gedək bizə, yeməyə bir şey taparıq. Mirzənin anası Rəhimin qoltuğundakı arağı görüb deyinməyə başladı: – Bu avara səni də öz gününə salacaq. Cavan oğlansan, indidən piyaniskalığa qurşansan, sənin axırın nolacaq, hə? Rəhim bilmədi nə desin. Yaxşı ki, Mirzə özünü yetirdi: – Ay arvad, sənin əlindən bu xarabaya bir adam gələ bilmir. Get öz işinlə məşğul ol da. Pay atonnan! Arvad başını bulayıb öz otağına çəkildi. Mirzə bu həyətdə o qədər dava-qırğın salmışdı ki, yazıq arvadın gözü qorxmuşdu. Beyni çöndü, vəssalam, gözünə heç nə görünmürdü, əlinə keçəni vurub dağıdırdı, həyət-bacanı viran qoyurdu. Mirzə soyuducunu açanda məlum oldu ki, evdə qurban ətindən başqa dişə dəyəsi bir şey yoxdur. Rəhim gerilədi: – Yox e, qurban ətiynən araq içməzlər, günahdır. Bəlaya gələrik. Mirzə əti soyuducudan çıxarıb kranın altına tutdu. – Qurban olum Allaha! Bir adamın toyuğuna kiş demirik ki. Qorxma alə, Allah keçər günahımızdan. Rəhim isə qorxurdu. – Bəlkə arağı saxlayaq sabaha? Yeməyə də bir şey fikirləşərik, bəlkə pul oldu, toyuq alıb qızardarıq, əməlli-başlı oturarıq da, – deyə Mirzəni fikrindən döndərmək istədi. Mirzə əti tavaya doğraya-doğraya gülür və Rəhimin qorxaqlığına lağ edirdi: – Alə, sən nə ağciyər adamsan? Qorxma, pis adama heç nə olmaz. Arada vaxtıkeçmiş zarafatlarla Rəhimin başını qatmaq istəyirdi. Mirzənin orta məktəblə bağlı çoxlu gülməli xatirələri vardı. Deyir bir dəfə ədəbiyyat dərsində müəllim dərs oxumayan Ağabalanı ayağa qaldırır ki, dərsi danışsın. Ağabala da hıqqına-hıqqına qalıb. Bu dəmdə Cahan adlı qız qəfil bir hava buraxır. Müəllim hələ də hıqqınmaqda olan Ağabalaya deyir: “Otur, Cahan sənin yerivə cavab verdi”. Mirzə hər dəfə bu boyat xatirəni danışanda Rəhim ilk dəfə eşidirmiş kimi qəşş edib özündən gedirdi. Həmin gecə qurbanlıq ətlə araq içdilər. Gecənin hansı vədəsiydi, bilmədi, qəfil sancı onu elə bil yatağından qaldırıb yerə çırpdı, mədəsi doğranırdı. Alnına soyuq tər gəldi, özünü tualetə güclə çatdırdı, şəhadət barmağını boğazına saldı ki, qaytarsın. Nə qədər öyüdüsə, qusa da bilmədi, ağrıdan qıvrılırdı, sancı israrla həmlə edirdi. Səsə anası oyandı: – Nolub, ay bala? Bayaq evə gələndə də heç özündə-sözündə deyildin. – Ölürəm, tez mənə bir ağrıkəsici dərman tap, – deyə bildi. Özünü yatağa güclə yetirdi. Anası, – “bəlkə zəhərlənmisən, skorı çağırım?” – deyə təşvişə düşdü. Qorxusundan anasına deyə bilmirdi ki, qurban ətiylə araq içmişəm. Arvad namazını bir gün də keçirmirdi, Rəhim evə içkili gələndə ona itin sözünü deyirdi. “Min dəfə demişəm, bu evə içki içib gəlmə, ağzı dualı adamam, məni günaha batırırsan, ay igidölmüş!” Rəhimin atası da yaxşı vuran idi, amma mədəsindən əməliyyat olunandan sonra həkim ona demişdi ki, içsən, öləcəksən. Ona görə də içkinin daşını birkərəmlik atmışdı. Son vaxtlar namaz qılmağa başlamışdı. Amma Rəhim uşaq olanda atası hər gecə evə sərxoş gəlirdi və anasını basıb xub deyincə döyürdü. Ona Yüklə 9,34 Kb. Dostları ilə paylaş:
|