17
oylamasına gittiğini deneyimleyen seyirciler de her şey
bittikten sonra koşa koşa salondan ayrılmışlardır”
Happeningi bu kez tiyatro sahnesine taşımak istedik.
(İstanbul İtalyan Kültür Merkezi) Salonun girişine koy-
duğumuz oy sandığı, seçmeye meraklı ve meyilli, sıraya
girmeyi çok seven vatandaşları çok heyecanlandırmıştır.
Bir sandıkta daha oy kullanmışlardır ve Otomatik Şiir-Oyun
sandıktan çıkan bu farklı sözcüklerle örülmüştür. (Adnan
Tönel)
Best Model of Turkey
İstanbul Atatürk Kültür Merkezi Sergi Salonunda, Disip-
linlerarası Genç Sanatçılar Derneği tarafından düzenle-
nen “Performans Günleri 1” de, gerçekleşen happening-
de, Tönel daha önceden gazeteye ilan vererek yakın bir
tarihte İstanbul’da en iyi hindi yarışması yapılacağına
dair bir ilan verir. Evlerinde hindi besleyen katılımcı-
lardan yarışmaya kayıt yaptırmalarını ve yarışma günü
yanlarında getirerek yarıştıracakları hindilerinin mekanı
pisleyebilecekleri düşüncesiyle tedbirli olmalarını ister.
Her aday ve hindisi ile İstanbul Atatürk Kültür Merke-
zi’ne gelen adaylar podyuma hayvanlarıyla çıkarlar. Me-
kanda ağır bir dışkı kokusu hakimdir. Anlık yumurtlayan
hindilerin de olduğu gözlenir. Happening devam ederken
moderatörlük yapan Tönel, sırasıyla adayları kırmızı
halıya çağırır ve yoğun kalabalık önünde yarışmanın
elemeleri başlar. Sahipleri tarafından kırmızı halıda
yürütülen hindiler kabarır, “glu”, “glu” sesleri çıkarırlar.
Podyum geçişleri neticesinde seyirci tarafından alkış
yöntemiyle aday hindilerin not değerlendirmesi yapılır.
1., 2., ve 3. hindiye törenle kokartları takılır. Batıda “Dog
Show” yarışmalarının bu tarihten sonra başladığını
hatırlatmak gerekir. (24 Aralık 1996)
Sonuç
İnternet sitelerinde karşılaşılan, happening tanım ve ifa-
delerinin, sanat ve sanatçı kavramlarını; kutsallaştıran,
farklılaştıran ve olmadığı gibi gösteren ifadeler içerdiği
bulgulanmıştır. Bu çalışmanın sonunda uygulayıcısının
gözünden dünyada ve Türkiye’de Adnan Tönel özelinde
Happening sanatının varlığına dair önemli örnekler
çıkarılmış, happening sanatının sadece kavramsal ya
da performans sanatı olarak diğer sanatlarla ilişkilen-
dirilemeyeceği, sinemadan edebiyata sanatına uzanan
bir genişlikte katkısının sanılandan daha fazla olduğu ve
Türkiye’de de 90’lı yıllarda uygulayıcılarının var olduğu
sonucuna ulaşılmıştır.
KAYNAKÇA
Antmen, Ahu, (2008). 20.Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. Sel Yayıncı-
lık, İstanbul.
Atakan, Nancy, (1998), Arayışlar: Resim ve Heykelde Alternatif
Akımlar, İstanbul: Y.K.Y.
Germaner, Semra, (1997). 1960 Sonrası Sanat. İstanbul.
Goldberg lee Rose, (1997). Performance Art. Thames and Hudson,
London,
Gürcan, Göknur, (2003), Çağdaş Türk Sanatında Performans,
Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilinler Enstitüsü, Yayınlanmamış
Yüksek Lisans Tezi, Ankara
19
SANAT VE ANATOMİ KAVŞAĞINDA BİR TÜR:
ECORCHELER
A GENRE AT THE INTERSECTION OF ART AND
ANATOMY: ECORCHES
Rönesans döneminde anatominin yeniden keşfi, bir
dizi gelişmenin gerçekleşmesini sağladı. Formları
ve işlevlerini açıklamaya çalışan bir bilim olarak
anatomi, görsellere, özellikle de baskı teknikleri ile
çoğaltılabilir olan resimlere ihtiyaç duydu. Bu gerek-
sinim, anatomi çalışmalarında sanatçıların işbirliğini
gerektiren nedenlerden biriydi. Böylece, sanat ve bilim
arasında güçlü bir bağ oluştu. Bu bağ, sanatta büyük
değişimlerin gerçekleşmesine neden oldu. Sanatçılar,
insan bedeni üzerinde gerçekleştirilen anatomik dis-
seksiyonlara tanık olmaya başlayınca insan vücudunu
yüzeysel olarak değil, yapıların birlikte nasıl çalıştı-
ğını daha derin bir şekilde anlamaya çalıştılar. Bu tür
bir bilimsel merak, sanatta yeni bir türün, konunun alt
yapısını oluşturdu: Ecorchéler. Ecorcheler, Rönesans
sanatçısının anatomi bilgisinin birer göstergesidir. Bu
çalışma, ecorché figürlerin ortaya çıkma sürecini ne-
denleri ile birlikte incelemeye çalışırken aynı zamanda
Rönesans dönemi natüralist sanatının gelişimini de
anlamaya çalışmaktadır.
The rediscovery of anatomy during Renaissance era,
enabled the realization of a number of developments.
Anatomy, as a science, which explain the forms and
their function, needed images such as paintings, draw-
ings, especially that of can be reproduced using printing
techniques. This necessity was one of the reasons that
artists became involved in studies on anatomy. And it
led to a stronge connection between art and science.
This connection led to the realization of major changes
Anahtar Sözcükler: Ecorché Figür, Disseksiyon, Sanat,
Anatomi
/
/ Keywords: Ecorcé, Art, Dissection, Anatomy
İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Anatomi Anabilim Dalı //
Istanbul University, Faculty of Medicine, Department of Anatomy
Çukurova Üniversitesi, Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü //
Çukurova University, Faculty of Education, Department of Fine Art Education
ahmetertas@gmail.com
nimetkeser@gmail.com
ÖZET ABSTRACT
Uzman Dr. Ahmet ERTAŞ
Doç. Dr. Nimet KESER
08-11 Nisan April 2015