The Archeology of Azerbaijan a brief Discourse
Yüklə 0,8 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana
9
Gülü sulu dərməzlər, Sar gəlin... Bu sövda nə sövdadır, Sar gəlin...
Bu an səhnənin sol tərəfindəki pərdə aralandı. İki nəfər - hündürboylu, iri sifətli bir erməni ilə onun əksinə - balacaboy bir erməni pərdənin arasından qəzəblə Tahirəyə baxıb, sonra üzlərini zala tutub, öz aralarında nə isə danışa-danışa irəli çıxdılar. Kök erməni boğuq səslə: – Poçemu dopuskayete?! Ostanavite yeyo! - dedi. Zalda əvvəlcə xısın-xısın, sonra boğuq gurultuya çevrilən uğultu yayıldı. Zaldakı ermənilər ordan-burdan ayağa qalxıb, pillələrlə səhnəyə yüyürdülər, Tahirəni mikrofonun arxasından qabağa çəkdilər. Tahirə onların arasından çıxıb yenə mikrofona yanaşanda atası yerindən dik atıldı. Onun böyür - başındakı azərbaycanlılar da səhnəyə qalxdılar. – Oxu, qızım! Oxu! Oxu! - dedilər. Tahirə nəfəsini dərib, çalğıçıları və Aramyanı gözləmədən, təkbaşına oxumağa başlayanda kök erməni özünü irəli verib, qızın qolundan yapışdı. O biri ermənilər də qızı pilləkənə doğru dartdılar, pilləkənin yarısına çatanda isə azı dörd - beş erməni Tahirəni arxasından zala irəlilədilər. Zalda əcnəbi qonaqlar təlaşla tərpənişdilər. Tələbələr onlara nə isə izah edirdilər. Tahirə pillələrdən aşağıya səndələyə - səndələyə gedib üzü üstə döşəməyə döşənəndə bütün zal çaxnaşdı. Mahir yönəlib qızı arxası üstə çevirib, qucağına qaldırdı. Qız huşunu itirmişdi. Mahir camaatdan kömək istəyirmiş kimi hövllə o yan - bu yana baxanda, kim isə bir insaflı erməni Tahirənin burnuna nişatır spirti tutdu. Qız dərindən nəfəs alıb gözlərini açdı. Mahir də bir az toxtayıb, zala üz tutub, azərbaycanca:
– Biz bu biabırçılığı gözləmirdik! Ayıb olsun sizə! - dedi. Kök erməni, deyəsən, vəzifə sahibi idi. O da azərbaycanca: - Siz bizim işimizi pozdunuz! - dedi. Mahir:
– Bu mənim qızımdı. Sizin səhnənizə gözəllik gətirib. Çıx yuxarı, qızım. Oxu! - dedi. Tahirə gözlərini silib, dolaşıq addımlarla səhnəyə qalxdı. Lakin bu dəfə cınqırını da çıxara bilmədi; Kök erməni qonaqlardan da həyalanmadan: – Ya skazal ne dopuskayete! - dedi. - “Sarı gəlin”, burada deyildiyi kimi, qədim erməni mahnısıdır. Biz ən sevimli mahnımızı nümayiş etdirmək üçün on beş Avropa muzıkantına zəhmət verib konsertimizə dəvət etmişik. Xahiş edirəm, qızınızı çağırın yanınızda otursun! Mahir də səsini qaldırdı: – Qızım sizin müğənni ilə yanaşı oxuyacaq! www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana
10
Kök erməni bu dəfə var səsi ilə qışqırdı: – Oxumuyacaq! Mahir təkrar etdi: – Oxuyacaq! Erməni də təkrar etdi. – Oxumayacaq! - Sonra zala üz tutdu: - Əziz xarici qonaqlar! Görürsünüzmü bu azərbaycanlılar necə həyasızlıq eləyirlər. Biz onları dəvət etmişik ki, “Sarı gəlin”i qədim erməni dilində, erməni müğənnisinin ifasında eşitsinlər öz qulaqları ilə, inansınlar ki, bu mahnı ermənicədir və ermənilərindir... Başla, cənab Aramyan! Müvəffəqiyyət arzulayıram! Aramyanın səsi çıxmamış səhnədəki ermənilər yenidən Tahirənin üstünə cumdular və bu dəfə həddini çox-çox aşan kobudluqla səhnədən zala atdılar. Tahirə arxası üstə döşənib hərəkətsiz qaldı. Atası yenə cumub qızını qucaqladı, qaldırıb sinəsinə sıxdı. Zalın əsas qismi - ermənilərin hamısı ayaq üstə idi. Ermənicə, rusca, azərbaycanca qarışıq qışqırtı, bağırtı başlandı. Mahirin dəhşətli qışqırtısı bütün səslərə üstün gəldi: – Proqrama bəstəkarınız Aram Xaçaturyanın əsərlərini də salmısınız. Birinci əsər “Qılınclarla rəqs”dir. Bunu siz iyirmi il davam etdirdiyiniz, atəşkəsə ara vermədiyiniz müharibənizin rəmzi kimi salmısınız. Halbuki, “Qılınclarla rəqs” böyük Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin “Əlibaba və qırx quldur” baletindəndir. Orkestriniz gəlsin Xaçaturyanın “Qılınclarla rəqs”ini çalsın. Xarici qonaqlardan soruşun: bu əsər Azərbaycanın bütün dünyada məşhur bəstəkarı Qara Qarayevin baletindən deyilmi?! Yenə də bütün planetdə məşhur “Arşın mal alan” operettası Azərbaycanın ürəyi Üzeyir bəy Hacıbəylinin əsəri deyilmi?! Nə üçün Xaçaturyanın adına yazırsınız?! Bu dərəcədə də plagiatlıq - oğurluq olarmı?! Siz bizim dilimizi öyrənəndə biz əbləhlər sevinirdik. Sonra gördük daxilimizə girmək üçün öyrənirsiniz. “Kirvə” dediniz bizə. Alimlərimizə məlumdur ki, “ki” kəlməsi Qreklərindir, adi od deməkdir. “Kirvə” isə qədim Azərbaycan dili Odər dilində OdRev sözündəndir. Həqiqət Evi deməkdir. Həqiqəti, həqq Evini ləğv etmək üçün dəyişdirmisiniz ən müqəddəs sözümüzü. Siz o vaxtlardan qənim kəsilmisiniz Azərbaycana. Axırda da lap açıldınız, çörəyini yediyiniz, iqtisadiyyatı ilə yaşadığınız Azərbaycan xalqına xəyanət etdiniz. Doğma torpaqlarımızdan bir milyon əhalini didərgin saldınız. Rusiyanın köməyinə arxalandınız, torpağımızın iyirmi faizini fəth etdiniz. Bəs deyilmi, ay həyasız millət? Bakıda, Salyanda, Qubada saldığınız qırğınların səbəbi nədir?! Nə üçün əl çəkmirsiniz bizdən?! Mədəniyyət ocaqlarımızı dağıtmısınız! İndi də mədəniyyətimizi oğurlayırsınız! Xalçalarımıza qədər erməni xalçaları kimi qələmə verib xaricdə satırsınız. Qədimdən qədim dastanlarımızı mənimsəyirsiniz! Bu yaxınlarda məlum oldu ki, “Aşıq Qərib” kimi nöqtəsinə qədər Azərbaycan dastanının əsasında film çəkib erməni dastanı kimi qələmə vermisiniz. Mən Azərbaycan xalqı adından sizə xəbərdarlıq edirəm. Bir az da belə getsə, yurdunuz xaraba qalacaq. Erməni xalqı sizin mənəvi, iqtisadi www.kitabxana.net – Milli Virtual Kitabxana
11
yoxsulluğunuza dözməyəcək, büsbütün emiqrasiyaya gedəcək. Şah İsmayılın tikdirdiyi Erməni paytaxtı kimi qələmə verdiyiniz doğma şəhərimiz İrəvan boşalacaq. Bəsdir! Bəsdir! Bəsdir! Mahirin gurultulu nitqi zalda sükut yaratmışdı. Azərbaycanlılar yerbəyerdən qalxıb qapıya yönələndə addım səslərindən bir ordu yerişi kimi gurultu düşdü. Qızıl meydanın girəcəyində Mahir Tahirəni sol qucağına keçirib cibindən pul çıxarıb yanınca gedən oğlana verdi: – Səhər reysinə Bakıya üç bilet al. Oğlan pulu cibinə qoyub: – Bu axşam gəlməmisinizmi Bakıdan? - dedi. Mahir qımışdı: – Şaxta baba olmuşam, Bakıda uşaqlarnan əylənəcəm, - dedi və üşürgələndi: - qızın rəngində qan qalmamışdı.
– 4 –
İ çəri keçən kimi Tahirəni divana uzadıb telefona əl atdı, “Təcili yardım”a zəng vurdu: – Xəstənin on dörd yaşı var. Adı Tahirə, familiyası Cəlalovadır. Pilləkəndən yıxılıb, qorxu keçirib, rəngi ağarıb. Məncə, psixiatr lazımdır, - dedi. Mahirənin rəngi qızınınkından da pis idi. Mətbəxə keçdi, əli əsə - əsə qazı yandırıb çay qoydu. Yemək otağına qayıdanda qızının üstünə cumdu. – Necəsən, qurbanın olum? Tahirə gözlərini açıb anasına baxdı. Dillənmədi. Mahirənin rəngi daha pis ağardı. – Soruşuram, necəsən. Ağrıyan yerin varmı? Tahirənin səsi çıxmadı. Nəfəsi ilə: – Heç yerim ağrımır, - dedi. Bir azdan qapının zəngi çalındı. Qaşları və çənəsinin ucundakı saqqalı dümağ ağarmış, iyirminci illərin ziyalılarını xatırladan ucaboy bir həkim gəldi. – Davıdov Dmitriy İvanoviç, - deyə özünü təqdim edib, şlyapasını, paltosunu asıb, yataq otağına keçdi, əlindəki çamadanla divana yaxınlaşdı. Çamadanı açıb, dəyirmi təzyiqölçəni Tahirənin biləyinə keçirib təzyiqini ölçdü. Sonra ciyərlərini, kürəyini dinlədi. Sonra aparatı çamadanın üstünə qoyub, əlini qızın alnına, başına sıxıb soruşdu: – Qıza nə olub? Yüklə 0,8 Mb. Dostları ilə paylaş:
|