The Journal of Academic Social Science Studies International Journal of Social Science



Yüklə 271,72 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/9
tarix20.09.2017
ölçüsü271,72 Kb.
#680
1   2   3   4   5   6   7   8   9

Hedonik Tüketim Davranışları: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ve Adıyaman Üniv… 

yapılması  halinde  çeşitli  şekillerde  kendisine  haz  verecek  bir  tüketim  türü  olan 

hedonik tüketimin de hızla yaygınlaştığı gözlemlenmektedir.  

Teknolojik  gelişmeler,  tatmin  eşik  düzeyinin  farklı  boyutlara  ulaşması,  ihtiyaç 

kavramının  yeni  anlamlar  kazanması,  firmaların  uyguladığı  üstün  pazarlama 

stratejileri,  perakendecilik  sektöründe  yaşanan  gelişmeler  ve  ekonomik  faktörler, 

tüketici davranışlarındaki bu değişimin sebepleri arasında gösterilebilir.   

HEDONİZM 

Hazcılık  veya  Hedonizm;  Kirene  Okulu'nun,  yani  Sokrates'in  öğrencisi 

Aristippos'un (M.Ö. 435-355) öğretisidir. Hazzın mutlak anlamda iyi olduğunu, insan 

eylemlerinin  nihai  anlamda  haz  sağlayacak  bir  biçimde  planlanması  gerektiğini, 

sürekli  haz  verene  yönelmenin  en  uygun  davranış  biçimi  olduğunu  savunan  felsefi 

görüştür.  Aristippos'a  göre  her  davranışın  nedeni,  mutlu  olmak  isteğidir.  Yaşamın 

gereği  hazdır.  Haz  insanı  insan  eden  duygudur.  Bilgilerimiz  duygularımızla 

alabildiğimiz  kadardır,  bundan  öteye  geçmez.  Bu  yüzden  Aristippos  duygularımızın 

getirdiği hazza yönelmeyi, acıdan kaçmayı söyler. En üstün iyi, hazdır. Ancak gerçek 

haz sürekli olandır. Sürekli olan hazza da bilgelikle varılabilir (http://tr.wikipedia.org, 

2014). 

Türk Dil Kurumu sözlüğüne göre “hazcılık” anlamına gelen hedonizm (Türkçe 



Sözlük,  2005);  “Hazza,  fiziksel  zevke  hastalık  derecesinde  düşkünlük”  veya  “Ekonomik 

etkinliğin,  hazzın  en  yüksek  derecesine  varacak  biçimde  geliştirilmesi  öğretisi”  şeklinde  de 

tanımlanabilir (http://www.tdksozluk.com).   

Hedonizm,  hayattaki  tek  iyi  şeyin  “zevk”  olduğunu  gösteren  ve  acıdan 

kaçınmayı  kapsayan  bir  yaklaşımdır  (Shaughnessy  ve  Shaughnessy  ,  2002,  s.  526). 

Marksist  dogma  hedonizmi;  toplumdaki  güç  kaynaklarının  baskın  rol  oynaması,  bu 

güç  kaynaklarının  reklamları  kullanarak  bastırılan  grup  üzerinde  egemenlik  kurması 

ve medyanın toplumu yanlış bilinçlendirmesine bağlı olarak ortaya çıkan bir tüketim 

ideolojisi olarak tanımlamaktadır (Erkmen ve Yüksel, 2008, s. 689). 

Geleneksel  hedonizm  2  farklı  boyutta  ele  alınmaktadır.  Birincisi;  felsefik 

hedonizm,  ikincisi  psikolojik  hedonizm.  Felsefik  hedonizme  göre,  her  birey  hazzı  en 

yüksek düzeyde elde etmek ister, bu temel amaçtır. Psikolojik hedonizmde ise,  temel 

faktör  güdülenmedir.  Birey  zevk  aldıkları  ya  da  haz  duyduklarına  ulaşmak  için 

güdülenir (Fromm, 2011, s. 20). 

TÜKETİCİ DAVRANIŞLARINDA FAYDACI VE HEDONİK (HAZCI) ALIŞVERİŞ 

Tüketiciler;  tatlı  ve  sağlıklı  bir  kremalı  dondurma  seçeneği  varken,  belki  de 

daha az lezzetli bir kase taze meyveyi nasıl seçerler? Ya da sahil kenarında bir haftalık 

tatil  yapmak  yerine,  işyerinde  önemli  bir  proje  üzerinde  uzun  süre  çalışarak  vakit 

harcamayı?  Veya  işyerinden  uzak,  manzaralı,  pahalı  bir  daire  yerine,  manzarası 

309



 H. Seçil FETTAHLIOĞLU & Arif YILDIZ & Cansu BİRİN 

olmayan,  ucuz  ve  işyerine  yakın  bir  daireyi  neden  seçerler  (Khan,  Dhar,  ve 

Wertenbroch, 2005, s. 145). 

Tauber’e  (1972)  göre  tüketicileri  alışverişe  yönelten  nedenler  2  grup  altında 

incelenir.  Bunlar  kişisel  nedenler  ve  sosyal  nedenlerdir.  Birinci  grupta  rol  oynama, 

oyalanma,  kişisel  zevk,  yeni  eğilimleri  öğrenme,  fiziksel  faaliyetler  ve  duyusal 

uyarımlar yer almaktadır (Tauber, 1972, s. 47-48).  



Rol  oynama:  Birçok  aktivite  öğrenilen  davranışlardan  veya  geleneksel  olarak

toplum içerisinde kabul edilen veya beklenen rollerden oluşmaktadır. Annelik,

ev hanımlığı, kocalık veya öğrencilik bunlara örnektir.



Oyalanma:  Alışveriş  hoşça  vakit  geçirmenin  bir  formunu  sunan  ve  günlük

yaşamın  rutinliğinden  ilgiyi  farklı  bir  tarafa  çekmek  için  tercih  edilebilen  bir

fırsattır.



Kişisel  zevk:  Farklı  duygusal  durumlar  ve  modlar,  kişilerin  neden  alışverişe

gittiklerini açıklamakla ilgilidir. Örneğin, canı sıkılan bir kişi, kendisine yeni bir

şeyler almak için ya da sosyalleşmek için alışveriş merkezine gidebilir.



Yeni eğilimleri öğrenme: Ürünler kişinin günlük aktiviteleri ve yaşam tarzları

ile örtüşmektedir. Trendler, eylemler ve sembolleri bireysel öğrenmeler kişinin

alışveriş merkezlerini neden ziyaret ettiğini desteklemektedir.



Fiziksel  aktiviteler:  Alışveriş  insanlara  önemli  ölçüde  fiziksel  kondisyon

sağlayabilir. Oysa birçok perakendeci, alışveriş merkezleri içerisindeki yürüyüş

mesafelerini  minimuma  indirme  çabasındadır.  Fakat  bu  durum  alışveriş

yapanları rahatsız eden bir durum haline gelebilir.



Duyusal uyarımlar: Perakendeci kurumlar alışveriş yapan insanlar için birçok

duyusal  fayda  sağlar.  Örneğin;  ses  önemlidir,  sessizlik  veya  yumuşak  bir

müziktense gürültülü bir çevre bile farklı bir imaj yaratabilir.

İkinci grupta ise sosyal deneyimler, başkalarıyla iletişim kurma, arkadaş grubu

faaliyetleri, statü ve otorite, pazarlık hazzı yer almaktadır. 



Sosyal  deneyimler:  Alışveriş  yerleri  sosyalleşmenin  merkezidir.  Alışveriş

yapmak  dışarıda  sosyal  deneyimler  kazanmak  için  insanlara  fırsat  sağlar.

Arkadaşlarla ya da komşularla karşılaşmak gibi.



Başkalarıyla  iletişim  kurma:  Birçok  hobi  merkezi  aynı  ilgi  alanındaki

insanların etkileşim kurduğu odak noktasıdır. Örneğin; kürek çekme, modifiye

araba, ev dekorasyonu gibi.



Arkadaş  grubu  faaliyetleri:  Bir  mağazanın  sürekli  müşterisi  bir  referans

grubuna ya da yaşıtlarından oluşan bir gruba ait olma isteğini yansıtır. Örneğin

müzik  mağazaları  ya  da  başka  tür  mağazalar  genç  nesil  gruplar  için  bir

buluşma mekânı olabilir.

310



Yüklə 271,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə