This product is made possible through the generous support of
the All Children Reading partners: the United States Agency
for International Development (USAID), World Vision and the
Australian Agency for International Development.
It was prepared by Centre for Civil Integration and Inter-
Ethnic Relations and does not necessarily reflect the views of
the All Children Reading partners.
“Hər bir uşaq oxumalıdır – inkişaf üçün böyük çağırış” proqramı
tərəfdaşların - ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyinin (USAID),
World Vision və Avstraliya Beynəlxalq Agentliyinin (Australian
AID) dəstəyi ilə həyata keçirilmişdir.
Kitab
“Vətəndaş
İnteqrasiyası
və
Millətlərarası
Əlaqələr
Mərkəzi”tərəfindən hazırlanmışdır və proqram tərəfdaşlarının
nəzərlərini əks etdirməyə (və ya uyğun gəlməyə) bilər.
Mətnlər üzrə işləyirdilər: Şalva Tabatadze, Natiya Qorqadze, Elene
Cacanidze, İrine Şubitidze, Tamar Antadze, Maya İnasaridze.
Redaktor – Kaxa Qabuniya.
Cildləmə və illüstrasiyalar: İlya Çrelaşvili, Ana Beridze, İrakli
Pirtsxalaişvili.
Tərcüməçi: Qızxanım Əhmədova.
Tbilisi, 2013
1
Səviyyə
Oxu pilləsi
Uşaqlar üçün səviyyələrə bölünmüş uşaqlar üçün kitablar
XV
1
Giriş
Bir qəribə heyvan haqqında danışmaq istəyirəm. Bu
heyvan ona görə qeyri-adidir ki, dəqiqliklə onun real və ya
nağıl qəhrəmanı kimi uydurulmuş olduğunu söyləmək
olmaz. Heyvan deyirəm, amma siz onu quş kimi də
təsəvvür edə bilərsiniz və səhv etməzsiniz, çünki çox yaxşı
uçur. Bu heyvan və ya quş o qədər yaxşı üzməyi və yerdə
2
sürünməyi bacarır ki, sürünən də təsəvvür edə bilərsiniz.
Çox qəribədir, deyilmi? Çaşmayın, onun haqqında hər şeyi
ardıcıllıqla danışacağıq və sonda siz özünüz qərara
alacaqsınız ki, heyvanlara aiddir, quşlara və ya sürünənlərə.
Əjdahanın xarici görünüşü
Bu qeyri-adi varlığın adı əjdahadır. Onu həqiqətdə heç
kim görməmişdir, amma onun varlığı haqqında əfsanələr
və əsatirlər çox xəbər verirlər. Əjdaha nəhəng heyvandır və
hər növ başqa heyvanlardan
fərqlənir.
Onun
bədən
hissələri müxtəlif heyvan
bədənlərinin
hissələridir.
Məsələn, əjdahanın başı
dəvə başını, qulaqları –
inəyi, buynuzları – maralı,
belindən aşağı, arxa hissəsi çanağı xatırladır. Əjdahanın
bədənində balığın üzgəcləri var, qanadları qartalındır,
pəncələri – şirin, gözləri isə - şeytanındır...
3
Bax, əjdahanın belə bir qəribə bədən quruluşu var.
Məhz bunun üçün uça, üzə, yerdə sürünə və ən əsası,
ağzından od üfürə bilir.
Bəzi əsatirlər təkbaşlı əjdaha haqqında danışırlar: bu
əsatirlərdə əjdaha yuxarıda təsvir etdiyimiz kimidir, amma
bəzi əjdahalar çoxbaşlıdır. Qədim şəkillərdə dördayaqlı
əjdaha şəkli çəkilmişdir, bəzilərində - ikiayaqlı.
Hər bir ölkədə əjdahalar müxtəlif şəkildə təsvir
olunurdular və bunun üçün də onların zahiri görünüşləri
hər yerdə fərqlidir.
4
Əjdaha nə ilə güclüdür?
Artıq dediyimiz kimi, əjdaha sürünməyi də bacarır,
üzməyi də, uçmağı da, amma başqa digər heyvanlardan
fərqli olaraq od püskürməyi bacarır. Odu ağzından üfürür.
Sən demə əjdahanın udlaq borusu çox uzun imiş və od
buraxdığı zaman genişlənirmiş. Bu ona imkan verirmiş ki,
güclü od püskürsün və hər şeyi yandırsın. Odla əjdaha
özünü müdafiə edir və düşmənini məğlub edir. Özünə isə
od heç nə etmir.
5
Əjdaha nağıllarda və əsatirlərdə
Əjdaha nağıllarda və əsatirlərdə məğlubedilməz, var-
güclü bir varlıq kimi verilir. Ondan hamı qorxur.
Nağıllarda əjdaha çox zalım olur və hər şeyi məhv edir və
yandırır, insanları da yeyir. Əjdaha əsasən böyük xəzinənin
sahibi olur. O, xəzinəni insanlardan alır və mənimsəyir.
Sonra isə bu xəzinəyə başqaları yaxın da gedə bilmirlər
onun qorxusundan. Əjdahanı məğlub etmək üçün
6
nağıllarda və əsatirlərdə hər zaman adi insan ortaya çıxır.
O, nağılın qəhrəmanı olur, çünki əjdahanı məğlub edir. Adi
bir insan belə bir güclü heyvanla necə mübarizə apara
bilər? Düşünürəm ki, üsulu və ağlı ilə ona üstün gəlir və
sonda onu öldürür də. Əjdahanın xəzinəsi nağılın sonunda
insanlara çatır.
Əjdaha və din
Əjdaha islam və xristian
dinlərində zalım kimi göstərilir.
Eyni
zamanda
natəmiz
bir
məxluqdur,
insanlar
ondan
qorxurlar. Dində əjdahanı hər
zaman allah tərəfindən seçilən
məğlub edir, belə bir seçilmiş
insan
müqəddəs
adlanır.
Müqəddəs əjdahadan güclüdür, çünki ona ilahi qüvvə
yardım edir. Bu müqəddəs əjdahanı məğlub edir və
insanları qorxudan azad edir. Dində əjdahanın xəzinəsi
7
yoxdur. O, insanlara
həyat, yaşamaq üçün
lazım olan bir şeyə
sahibdir.
Məsələn,
əjdaha suda yaşayır və
insanlara
suya
yaxınlaşmaq
imkanını
vermir. İnsanlar susuzluqdan məhv olur, onlara heç kim
yardım edə bilmir. Məhz belə bir xilaskar müqəddəs
insandır. O, əjdahanı öldürür, suyu azad edib insanlara
verir.
Əjdaha və bürclər
Əjdahaya bürclər arasında da rast gəlinir. Bəzi insanlar
bürcləri çox sevir və inanırlar da. Bu, astroloji işarələrə
əsasən ilkin proqnozdur. Hər bir insanın öz bürc işarəsi
vardır. İşarələrdən biri də əjdahadır. Məsələn, insan əjdaha
ilində doğula bilər, siçan ilində və s.
8
Deyirlər ki, əjdahanın
xarakteri
əjdaha
ilində
doğulan insanlara çox təsir
göstərir.
Bürclərə
əsasən,
əjdaha zalım deyil. O,
sadəcə, çox güclü heyvandır,
hamıdan üstündür. Bürclər
söyləyirlər ki, əjdaha hərarət və sevgi istəyir, pulu da sevir,
əli də açıqdır. Amma əjdaha çox hövsələsizdir və
qəzəblənərsə, hər şeyi məhv edir. Bunun üçün də onu
qəzəbləndirmək olmaz.
Son söz
Gördüyümüz kimi, əjdaha müxtəlif nağıl və əsatirlərdə
fərqldir, bürclər onun haqqında daha yaxşı əhvalatlar
danışırlar, nəinki əsatirlər. Həqiqətdə isə onun necə
olduğunu heç kim bilmir. Əsas odur ki, əjdahanı hər bir
ölkədə tanıyırlar, bir çox kitablarda və şəkillərdə ona
təsadüf edilir. Bu onu bildirir ki, o, çox maraqlı varlıqdır.
1
Naşir: “Vətəndaş İnteqrasiyası və
Millətlərarası Əlaqələr Mərkəzi”
Dostları ilə paylaş: |