www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
125
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
dövlətlərinə, həmçinin keçmişdə konkret olaraq
müstəmləkə olmasa da, bu günə qədər mədəniyyəti
kölgədə qalmış cəmiyyətlərə işıq salan bir fəlsəfədir.
Postkolonializm Modernizm dövründə Fransa, Britaniya,
İspaniya, Rusiya kimi güclü dövlətlərin müstəmləkəsi
olmuş ölkələrin mədəniyyətini tədqiq edir, ona özünü
tanıtmaq imkanları verir və müstəmləkəçiliyin mirasıyla
savaşır. Bu gün Britaniya, Fransa, ABŞ və s.-də incəsənət,
elm kimi sahələrdə asiyalılar, afrikalılar, başqa sözlə,
üçüncü dünya ölkələrindən olan incəsənət adamları,
alimlər, filosoflar bir əsr əvvəlkindən fərqli olaraq,
mədəniyyətin ən vacib tədarükçüləri arasındadır. Bu
baxımdan, Azərbaycan mədəniyyətinin tərəqqi etməsi və
özünü tanıtması üçün postmodern dövrdə heç vaxt
olmadığı qədər münbit şərait yaranıb. Bu və digər amillər
postmodern sözünə yad bir şey kimi baxmamağı, bu
dövrün fəlsəfəsini öyrənməyi zəruri edir.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
126
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
Kitabda Postmodernizmlə yanaşı Modernizmə də yer
verilib. Çünki dövrümüzün aparıcı fəlsəfəsi olan
Postmodernizm ―özündə şey‖ deyil, onun digər
fəlsəfələrlə ideya varislik əlaqəsi var. Postmodernizmin
sələfi Modernizmdir, Postmodernizm Modernizmin
nailiyyətlərini həm inkar, həm də inkişaf etdirir, üstünlüyü
birinciyə verir. Bu iki mərhələ tarixən ard-arda müşahidə
olunsa və bağlı olsa da, bir-birindən mütləq surətdə asılı
deyil. Hər biri ayrılıqda hər hansı əsərin, şəxsin və ya
cəmiyyətin mədəni inkişaf modeli ola bilər. Məsələn,
fikrimizcə, Azərbaycan Postmodernizm fəlsəfəsinin əsas
tezislərindən bəhrələnməlidir. Modernizm iki prinsip –
yenilik və keçmişin inkarı prinsipləri üzərində qurulubsa,
Postmodernizm fəlsəfəsinin başlıca prinsipi dəyərlərin
yenidən dəyərləndirilməsidir. Azərbaycanlılar öz
keçmişlərinə bağlı, bu gün unutqanlığı mənfi etik
kateqoriya kimi görən bir xalq olduğundan, Modernizm
fəlsəfəsinin əsas tezislərinin bizim ölkədə geniş bəraət
alması inandırıcı görünmür. Postmodernizm isə keçmişi
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
127
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
silib atmadan, köhnəlmiş stereotip və dəyərlərin yenidən
dəyərləndirilməsi yolu ilə Azərbaycan cəmiyyətinin
düşüncə sahəsindəki bir çox problemlərinə aydın
çözümlər təklif edir. ―Postmodernizm plüralizmin
əleyhinə olan hər şeyə qarşı yönəlib. O, monizm,
unifikasiya, totalitarizm, utopiya və despotizmlərin gizli
formaları ilə vidalaşır, əvəzində müxtəliflik və
paradiqmaların rəqabətinə keçir‖. Bu sözlər alman
Postmodernizm nəzəriyyəçisi Volfqanq Velşin ―Bizim
postmodernist modern‖ (1987) əsərinin girişindəndir.
Postmodernizmin uğrunda savaşdığı nemətlərdən biri
mədəni yekcinsliyin (təkkültürlülüyün) əksi olan mədəni
müxtəliflikdir (çoxkültürlülük). Mədəniyyətdə
Postmodernizm – insan inkişafının əsası kimi mədəni
müxtəlifliyin zərurəti ideyasına əsaslanır. O, alternativ
seçimlər deməkdir. Universalizmə və eynicürlüyə meylli
Modernizmdən fərqli olaraq, Postmodernizm fikir
müxtəlifliyini alqışlayır. Postmodernizm Azərbaycan
cəmiyyəti və mədəniyyətinin yenilənməsi, bir sıra
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
128
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
düşüncə böhranlarından çıxarılması üçün bu və ya digər
konkret mexanizmlərə malikdir ki, onlar haqda söz
açacağıq.
- Kitabda Postmodernizm ideyasının sələfləri, bu
cərəyanın meydana gəlməsinin ictimai, siyasi, fəlsəfi,
bədii gerçəkliyi araşdırılıb;
- Postmodernizmin tarixi, mahiyyəti, bu fəlsəfənin əsas
nümayəndələrinin ideyaları araşdırılıb;
- U.Ekonun fəlsəfi dünyagörüşünün formalaşması,
düşüncə qaynaqları, onun medievistikası, semiotikası,
interpretasiya nəzəriyyəsinin əsas cizgiləri araşdırılıb;
- Bütün bunların fonunda U.Ekonun Postmodernizm
fəlsəfəsinin prinsipləri müəyyənləşdirilib, Ekonun
romanlarındakı postmodernist spesifika təhlil olunub.
Postmodernizm boş şüar, trafaret mülahizələr toplusu
deyil, müasir varlıq üçün prinsipial əhəmiyyətə malik
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
129
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
dünyagörüşü, həyat tərzi, fəlsəfə, gerçəkliyin fəlsəfi və
bədii inikasının ən yeni metodologiyasıdır - kitab bu
mövqedən çıxış edir.
Çağdaş Qərb düşüncəsinin ayrılmaz parçası olan
Postmodernizmi və U.Ekonu Azərbaycanda elmi cəhətdən
araşdıran bu ilk işi yazdığım və artıq oxucuya çatdırdığım
üçün özümü xoşbəxt hiss edirəm. Ən xoş arzularla,
müəllif.
P.S. Kitabın müəllifinin istəyi ilə onun adı kitabda
göstərilmir. Postmodern düşüncəyə görə, yazan yox,
yazılan önəmlidir. Mətn, mətn və başqa heç bir şey. Kitab
haqda fikirlərinizi bu ünvana bildirə bilərsiniz:
arashdirma@gmail.com
Dostları ilə paylaş: |