www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
24
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
eyniləşdirir, birləşdirir və deyir, ―hə, sənin
demokratlarının işi də hakimiyyət davasıdır‖. Beləcə,
onun şüurunda ―hakimiyyət davası‖ sənin söylədiklərini
elə basıb yeyir ki, hakimiyyət davasında demokratiyanın
hakimiyyətin dinc yolla əvəzlənməsi nəzəriyyəsindən heç
bir başqalıq qalmır.
Post-modernizm fərqlərin fəlsəfəsindən doğub.
Doğrudan da çağımızda cürbəcürlük basıb bütün bir
olmalı olanları və ya bir görünənləri dağıdır. Bunu
müxalifət və hakimiyyət düşərgələrində yaxşı görürük.
Hər iki düşərgədə Birlik situasiyası yaranan kimi
―bölünən hüceyrə‖ prosesi başlayır və fraqmentləşmə
gedir. Düzdür, bu proses bütün tarix boyu olub. İstənilən
dində bidətçi hərəkat ―bölünən hüceyrə‖ proseslərinə
düşərək təriqətlər, sektalar törədib. İstənilən dini, fəlsəfi,
sosial ideyalar davamçıların yaradıcılığında o qədər
dəyişib ki, ilkindəkindən heç nə qalmayıb.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
25
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
Ancaq çağımızla öncəki dönəmlərin bir fərqi var.
Öncələr bütün bu fraqmentləşmələrin, bölünmələrin
üstünə bir utanış, bir suç kölgəsi düşürdü. Ona görə də
bölənlər, ayrılanlar, qopanlar bölmək suçunu özlərinə
götürməyib başqalarının üstünə yıxırdılar: Vahabilər
(müvahidunlar) İslam dünyasında öz fraqmentlərini, öz
yollarını salsalar da əsl, ilkin İslamın, məhz, onlarda
olmasına iddia edirdilər. Parçalamaqda isə başqalarını
suçlayırlar. Beləcə, tarix boyu bölənlərin, parçalayanların
heç biri etdiklərinin ağır yükünə, yəni suç, utanış yükünə
duruş gətirməyib suçu başqalarının üstünə yıxmaqla
məşğul olublar. Hətta dialektikaya görə müxtəlifliklərin
birliyini anlamalı olan Sovet marksizmi də yalnız icazəli
başqalığa razı olurdu və ona görə də Sovet mənəvi
dünyasındə Marksizm hər yerdə müxtəlifliyi basıb
yeyirdi.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
26
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
Yalnız öncə Modernizmdə, sonra Post-modernizmdə
(eləcə də Demokratiyada) bölənlərin, parçalayanların
üstündən suç, təxribat ləkəsi götürülür. Ona görə də
dünyamız suç duyğusunu bilməyən arsızlıq (=həyasızlıq?)
aləminə ya bənzəyir, ya da elə belə də aləmdir. Ona görə
də dünyamızda Bir-dən ayrılmalar gedir. Öncələr də
gedirdi, ancaq ayrılanlar sonda vətənləri Bir-ə qayıtmaq
istəyini özlərində saxlayaraq ayrılırdılar. Post-modern
çağında isə ayrılan geridönməzliyə, qayıtmazlığa
özündən, Bir-dən azmağa məhkumdur, caz
improvizələrində baş melodiyaya qayıtmayan səs
―ləpələri‖ kimi.
Bütün öncəki mədəniyyətlər şırım-şırım demarkasiyon
cızıqlar çəkirdilər və bununla intizam, düzüm yaradırdılar.
Bütün öncəki mədəniyyətlərdə nələrəsə elə yasaqlar
qoyulurdu ki, pozulması ayıb, utanış gətirsin. Ona görə də
hansı yasaq olunanlarınsa ―adam arasına‖ buraxılması sərt
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
27
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
çarpışmalardan, ağır ―məhkəmələrdən‖ keçirdi. Yalnız
çağdaş Post-modernist mədəniyyətdə hər şey üçün qapılar
açıqdır, ―buraxılış məntəqələri‖ isə simvolik görüntüyə
çevrilmişdir. Ona görə də mən bilirəm ki, gün gələcək,
dünyada hətta qızların mırıq dişli olması və ya mırıq diş
görüntüsü üçün dişlərinə qara çəkməsi də gözəllik dəbinə
çevriləcək. Cırıq, yamaq-yumaq cinslərdən, tüklü üzlərdən
sonra niyə mənim sözlərim qəribçiliyə salınsın?!
Azərbaycanda bu cürbəcürləşmənin iblisanə rəqsinin ilk
partiyası gedir. Ancaq elə bu, mənəviyyatsızlıq,
pozğunluq haqqında hiddətlər, ümidsizliklər doğurur. Bəs
rəqsin ortası gələndə nə olacaq? Biz bu rəqsi yaxşı
oynamağı öyrənməliyik, yoxsa ahıl kişilər kimi qırağa
çəkilməliyik? Çağımızın baş suallarından biri budur.
Azərbaycan post-modernistləri isə bu soruya öz
cavablarını verməkdədirlər.
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
28
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
Qaynaq:
http://xariciedebiyyat.azeriblog.com/2008/01/25/niyazi-
mehdi-azerbaycan-postmodernizmine-girish
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
29
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
www.kitabxana.net
– Milli Virtual-Elektron Kitabxana
2017
30
E-antologiya:
çağdaş ədəbi-filoloji düşüncə
Eyvaz TAHA
Dostları ilə paylaş: |