Tofiq Xəzər
Yüklə 4,78 Mb. Pdf görüntüsü
|
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
Hekayə bu cümləylə bitir. Soyuq ġimal. Gecə. Ġki tənha insan – yaĢlı kiĢi və balaca uĢaq. Çovğunun uğultusu və bu uğultuda eĢidilib itən səs – insanlıq səsi. "9-cu Xrebtovı"nın iqlim göstəricisi bambaĢqadır. Mənə elə gəlir ki, yazıldığı dövrdə amansız və ədalətsiz tənqidlərə məruz qalmıĢ bu əsərin belə müqavimətlə rastlaĢması ilk növbədə bu cəhətiylə bağlı idi. Guya ki, milli adətlərimizi təhrif etməsi, xalqımızın mənfi cəhətlərini qabartması, iĢıqlı həyatımızı qara boyalarla təsvir etməsi kimi ittihamların arxasında rəsmi ideologiyanın və ona xidmət edən tənqidçilərin basqa qorxusu, ayrı xofu vardı - yazıçı, ümumiyyətlə, yaĢadığımız cəmiyyətin paxırını açırdı, insan təbiətinə zidd olan ehkamlarını damğalayırdı. Bu povest əsasında çəkilmiĢ "Bir cənub Ģəhərində" fılmi də (rejissor Eldar Quliyev, operator Rasim Ocaqov) məhz elə bu baxımdan ideoloji serberləri vahiməyə salmıĢdı. Amma nə yaxĢı ki, elə o dövrdə həm povestin, həm filmin əsl dəyərini anlayan və qiymətləndirən adamlar tapıldı. O cümlədən Azərbaycanda da. Bu ardıcıl müəllif mövqeyi Rüstəmin ondan sonra yazdığı əsərlərinin əksəriyyətində də izlənir, həm də bütün janrlarda – nəsrdə, dramaturgiyada, kinoda.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
filmində də (rejissor Rasim Ocaqov), "YaĢıl qapı arxasındakı qadın" pyesində də, müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyətinin faciəvi taleyi haqqında ilk dəfə (əlbəttə, o dövrün imkanları çərçivəsində) gerçəyi səhnəyə gətirən "Ultumatum" pyesində də, "Ad günü", "Nəğmə dərsi" kimi həzin qüssəli hekayələrdə də Rüstəm Ġbrahimbəyov Ġnsanda insanlığı tərənnüm edir. Mən Rüstəm Ġbrahimbəyov haqqında dəfələrlə çıxıĢ etmiĢ, yazılar yazmıĢam – "9-cu Xrebtovı" haqsız hücumlara məruz qalanda "Literaturnaya qazeta"da, "Ultimatum" pyesi haqqında yenə o qəzetdə yazılarım çıxıb, yazıçının 50 illiyi münasibətilə Bakı mətbuatında "GöndərilməmiĢ məktub"um dərc edilib. Bu yazımı isə uzun illərin hər sınağından keçmiĢ dostumun insani keyfiyyətləri haqqında bir-iki kəlmə ilə bitirmək istəyirəm. Adi dillə desək, Rüstəm əsl kiĢidir – mərd, cəsur, etibarlı, heç nədən qorxmayan, beç bir çətinlikdən çəkinməyən. Təhsili etibarilə kibernetikdir, Allah vergisiylə - sənətçi. Onun yüksək sənətkarlıq istedadına kibernetik dəqiqliyi, hər Ģeyi kibernetik maĢın kimi tez dərk edib, nəticə çıxarmaq bacarığı da əlavə olunanda təkrarsız Rüstəm Ġbrahimbəyov fenomeni - çağdaĢ sənətimizin və həyatımızın unikal hadisəsi yaranır.
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
ərzində Ģəhərdən Ģəhərə, ölkədən ölkəyə, qitədən qitəyə uça bilər. Mahir təĢkilatçı, iĢ adamı kimi də fəaliyyət göstərir. Təbii ki, ilk növbədə ən müxtəlif mövzularda və janrlarda dəyərli bədii əsərlər yaradır, amma eyni zamanda heç vaxt bir dost təklifindən, dost məclisinə dəvətdən də imtina etmir. Mən həmiĢə iki Ģeyə təəccüb qalıram: bir müddət Bakıda olmayan Rüstəm Ģəhərimizə qayıdanda görürsən ki, burada baĢ vermis hadisələr haqqında hamımızdan artıq məlumatı var. Bir də Bakıda olduğu zaman əsər yazmaqla, yaratdığı "Ġbrus" featrının, rəhbərlik etdiyi Kinoçular Ġttifaqının fəaliyyətilə bağlı bütün öhdəsinə düĢənləri yerinə yetirməklə bərabər, çoxsaylı dostları, tanıĢlarıyla görüĢməyə də vaxt tapa bilir...
ġÖHRƏT BƏDƏLOV "EY XƏTAI, AFƏRIN QILMAQ GƏRƏK IDRAKINƏ" Xətai yaradıcılığının xəlqi xüsusiyyətləri haqqında qeydlər
www.kitabxana.net – Milli Virtual-Elektron Kitabxana 2017
E-antologiya: çağdaĢ filoloji materiallar
Xətai yaradıcılığının böyük qismi qəzəllərdən ibarətdir. Onun qəzəl yaradıcılığı özündən əvvəl və sonra yaĢamıĢ Ģairlərin qəzəllərindən xalq dilinə yaxınlığı ilə fərqlənir. Xətai qəzəllərinin dili klassik ədəbi dillə xalq danıĢıq dilinin sintezindən yaranıb. Bu xüsusiyyət Azərbaycan klassik poeziyasında folklor intibahının xüsisi bir mərhələsi idi. Onun qəzəllərində baĢ verən vəzn dəyiĢiklikləri də milli heca vəzninə doğru baĢlanan inqilabi dinamikadan doğurdu. Ona görə Xətainin qəzəllərində bəzən vəzn ölçüləri pozulur. Bu əsl Azərbaycan sözlərinin daha çox istifadə olunduğu qəzəllərdə özünü daha qabarıq büruzə verir.
Neyləyim, neyləyim, yar yad olubdur, Ahımdan, zarımdan fəryad olubdur.
Yarın məhəbbəti könlüm evində, Yuca dağlar kimi bünyad olubdur.
Apardı könlümü, verməz muradım, Əvvəl iqrar, Ģimdi inkar olubdur. Yüklə 4,78 Mb. Dostları ilə paylaş:
|