Torpaqlarin səhralaşmasi üZRƏ İzahli lüĞƏT



Yüklə 5,01 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə19/56
tarix30.04.2018
ölçüsü5,01 Kb.
#40723
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   56

 
60 
ƏÜOP daha çox strateji sənəddir, çünki növbəti vəziyyət 
dəyişikliklərinə 
щяссаслыьынын mümkünlüyünü nəzərdə tutur və 
siyasət və 
биринъи дяряъяли əsas istiqamətlərini əks etdirir.  
SU 
ЯМБМТП 1982-ci ildə 1984-1989-cu illər üçün birinci 
altı illik ƏÜOP qəbul etmişdir (ƏÜOP-1). ƏÜOP-2 1990-1995-ci 
illər üçün hesablanmışdır və SU 
ЯМБМТП -in (1988, mart) 
birinci xüsusi sessiyasında razılaşdırılmışdır. ƏÜOP, 
ЯМБМТП-
in  Ətraf mühit Fondunun istifadəsinin proqram çərçivələrinin 
yaradılmasına və BMT sisteminin bütün tərkib elementlərinin 
təbiəti mühafizə  tədbirlərinin keçirilməsi üzrə ümumi strategiya-
nın hazırlanmasına istiqamətlənmişdir.  ƏÜOP-un  əsasında daya-
nıqlı sosial-iqtisadi inkişafa nail olmağın vacibliyi ideyası durur. 
ƏÜOP-in  əsas məqsədləri:  ƏÜOP-un  ədalətli beynəlxalq iqtisadi 
münasibətlərin yaradılması adlandırdığı nailiyyət vasitəsilə  ətraf 
mühitdən səmərəli istifadə metodlarının təkmilləşməsi və  ətraf 
mühit və məskunlaşmış əhali arasında dayanıqlı tarazlığa çatmaq. 
Bu, ekoloji əsaslı və dayanıqlı inkişafa kömək edə bilərdi. ƏÜOP 
quruluşca bölmə prinsipi üzrə qurulur – BMT sisteminin ətraf 
mühitin mühafizəsi ilə  əlaqədar müxtəlif istiqamətlər üzrə pro-
qramlarla. Bu istiqamətlər: atmosfer, su, quru ekosistemi, sahil-
yanı və ada ekosistemləri, okeanlar, məskunlaşma məntəqələri və 
ətraf mühit, sağlamlıq və insanların rifahı, enerji, sənaye və 
nəqliyyat, sülh uğrunda mübarizə, təhlükəsizlik və ətraf mühit.  
“Quru ekosistemi” proqramına “Quraq torpaqlar və  səhra-
laşma” alt proqramı daxildir. 90-cı illərə ümumu məsələlərin həlli 
qalır – dayanıqlı  məhsuldarlığa nail olunması  məqsədilə arid və 
yarımarid ekosistemlərdən səmərəli istifadənin təmini; səhralaş-
manın hərəkətinin qarşısının alınması  və mümkün olan yerlərdə 
səhralaşmaya məruz qalmış torpaqları 
сямяряли  истифадя  цчцн 
бярпа  етмяк,  ƏÜOP-2  гиймятляндирмясини 1992-ъи  илин 
сонунда, ƏÜOP-3-ü 1993-cü ildən başlayaraq həyata keçirilməsi 
planlaşdırılmışdır.  
 
“XXI  ƏSRİN GÜNDƏLİYİ” (Agenda 21) –sivilizasiyanın 
XXI  əsrə keçərkən qarşılaşdığı problemlərin həllində dünya 
ictimaiyyətinin hazırlanmasına istiqamətlənmiş super-proqram və 


 
61 
eyni zamanda, “iş planı”. 1992-ci ildə Rio-de-Janeyroda keçiril-
miş ətraf mühit və inkişaf üzrə 
Konfрансda qəbul edilmişdir.  
800- səhifədən ibarət sənədə 4 bölmədə qruplaşmış preambula 
daxil olmaqla 40 fəsil daxildir. Bölmələr: 1. sosial-iqtisadi 
aspektlər; 2. inkişaf məqsədləri üçün sərvətlərin qorunması  və 
səmərəli istifadəsi; 3. əhalinin  əsas qruplarının rolunun 
qüvvətləndirilməsi; 4. həyata keçirmə vasitələri. Göstərilən 
bölmənin hər fəsli bir və ya bir neçə  əlaqəli proqram sahələrini 
əhatə edir.  
2-ci bölməyə 12-ci fəsil “zəif ekosistemlərin səmərəli istifa-
dəsi – səhralaşma və quraqlığa qarşı mübarizə” daxil edilmişdir 
(
жядвял 2).  
 
Cədvəl 2   
ЯМБМТП-in ətraf mühitin vəziyyəti haqqında illik 
məruzələrində baxılmış mövzular   
 
Problemlər 
Mövzu  
Il  
Atmosfer  
Iqlim 
dəyişmələri və onun 
səbəbləri  
Ozonun tükənməsinin mümkün 
nəticələri  
1974, 1976,1980

1977 
Dəniz suyu  
Okeanlar  
1975 
Şirin su mühiti  
Su olaraq su ehtiyatları  
Yeraltı sular  
Yer sərvətləri  
1974, 1976 
1981

1974 
Quru mühit  
Xammal  
Odun yanacağı  
1975 
1977 
Kənd təsərrüfatı 
və ərzaq  
Ərzaq çatışmamazlığı, aclıq və k/t 
yerləri sahələrinin azalması 
Kənd təsərrüfatı  və aqrosənaye 
tullantılarının istifadəsi  
Kənd təsərrüfatı  zərərvericilərinin 
pestisidlərə davamlılığı 
1974, 1977, 1976 
 
1978

1979

Ətraf mühit və 
sağlamlığın 
qorunması  
Zəhərli maddələr və onların 
təsirləri  
Ağır materiallar: insan 
sağlamlığına təsiri 
-
 
xərçəng 
1974, 1976 
1980

1977 
1978
 x
 
1979
 x
 


 
62 
-
 
malyariya 
-
 
şestosomatoz 
-
 
ozonun tükənməsinin 
bioloji nəticələri   
-
 
zəhərli kimyəvi maddələr 
və insanın qida zənciri 
1977 
 
1981
 x
 
Enerji  
-
 
Enerjinin qorunması 
-
 
Odun yanacağı 
1975,1978
 x
 
1977 
Ətraf mühitin 
çirklənməsi  
-
 
zəhərli maddələr 
-
 
Ozonun tükənməsinin 
mümkün nəticələri 
-
 
Kimyəvi maddələr və 
ətraf mühit 
-
 
Gurultulu çirklənmələr 
 
1974 
1977 
 
1978
 x
 
1979
 x
 
 
İnsan və  ətraf 
mühit 
 
Stress və  cəmiyyətin gərginlik 
vəziyyəti 
Kosmos  
əhali  
turizm və ətraf mühit  
nəqliyyat və ətraf mühit  
hərbi fəaliyyətin ekoloji nəticələri  
uşaqlar və ətraf mühit  
 
1974 
1975 
1975,1976,1985 
1979
 x
 
1980
 x
 
1980
 x
 
1980
 x
 
ətraf mühitin 
səmərəli 
istifadəsi 
сащясиндя 
nailiyyətlər  
ətraf mühitin səmərəli istifadəsinə 
yanaşma 
ətraf mühitin qorunması  və 
yaxşılaşdırılması 
hüquqi və təşkilatı tədbirlər 
ətraf mühitin qorunmasının 
iqtisadi aspektləri  
1974, 1976 
1977 
1976 
1981
 
 
x
)
 
uyğun illərdə Beynəlxalq layihələr mərkəzi tərəfindən rus 
dilində buraxılmışdır. 
х

ялавя олунур 
 
 
 
 
 
 


Yüklə 5,01 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   56




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə