22
yaxşılaşdırılması üzrə tədqiqatlar aparır. Nəşrləri: “Arid zonalar
üzrə bülleten” (Bulletin de Regions Arides), texniki bülleten
(Bulletin Technigue), Ira Əsərlər məcmuəsi (Cachier de I’IRA),
ayrı-ayrı nəşrlər.
Yerləşdiyi ərazi: Medenin, Tunis.
ARİD ZONALARIN TƏDQİQATLARI MƏRKƏZİ
(Centro de Investigaciones de Zonas Aridas, CIZA) – 1976-cı ildə
La Moline Milli Kənd təsərrüfatı universiteti çərçivəsində
yaradılmışdır. Onun vəzifəsi – müstəmləkə dövrlərindən hal-
hazırkı dövrə qədərki müddətdə insan fəaliyyətlərinin arid ekosis-
temlərə təsirlərinin kompleks tədqiqatlarının aparılmasıdır. Elmi
tədqiqatlar ölkənin sahilyanı səhralar zonasında səhralaşmaya
qarşı mübarizə üzrə tədbirlərin təcrübi olaraq həyata keçirilməsi
üçün bazanın yaradılmasına imkan yaratmışdır. Mərkəz “Arid
zonalar” (bax) jurnalını buraxır.
Yerləşdiyi ərazi: Lima, Peru.
ARİD ZONALARIN TƏDQİQATLARI MƏRKƏZİ
(Centro de Investigaciones de Zonas Aridas, CIZA) – 1962-ci ildə
Del-Norte Universiteti yanında günəş enerjisinin tədqiqatları
mərkəzi bazasında yaradılmışdır. Günəş enerjisi, külək enerjisinin
tətbiq olunması, bioiqlim tədqiqatları, atmosfer fizikası, bərpa
olunan təbii sərvətlər sahələrində tədqiqatlar aparır.
ARİD ZONALAR VƏ QURAQ TORPAQLARIN ÖYRƏ-
NİLMƏSİ ÜZRƏ ƏRƏB MƏRKƏZİ (AKSAD) (The Arab
Centre for the Studies of Arid Zones and Dry Lands, ACSAD) –
1971-ci ildə Ərəb Dövlətləri Cəmiyyəti tərəfindən yaradılmış
hökumətlərarası muxtar təşkilat. Arid və quraq ərazilərin iqtisadi
inkişaf proqramların regional araşdırmasını
və
işlənib
hazırlanmasını həyata keçirir. Araşdırmaların mövzusu su və
torpaq ehtiyatlarının, əkinçilik və heyvandarlıq, aqroiqlimşünaslıq
və sosial inkişaf problemlərini əhatə edir. Region hüdudunda elmi
heyətin hazırlanması və məlumat mübadiləsi aparılır. AKSAD-a
rəhbərlik Cəmiyyətin hər bir ölkə-üzvündən bir nümayəndənin
23
daxil olduğu direktorlar Şurası tərəfindən həyata keçirilir.
AKSAD araşdırma işlərini, elmi və texniki məruzələri, dövri
nəşrləri, biblioqrafiya, layihələr haqda texniki-iqtisadi məlumatları
və digər materiallar buraxır.
Baş qərargah – Dəməşq, Suriya.
ARİZONA-SONOR SƏHRA MUZEYİ (Arizona-Sonor
Desert Museum) - əsası 1952-ci ildə qoyulmuşdur. İctimaiyyət
tərəfindən seyr edilməsi üçün ABŞ səhrasının flora və fauna
yığınıdır. Muzey Sonor səhrasının ekologiyası, etnobotanika,
biologiya, torpaqşünaslıq, bitki örtüyünün tarixi və Sonor və
Çiuaua səhralarının iqlim şərtləri, xırda məməlilər, reptillər və
amfibilər üzrə tədqiqat işləri aparır. Illik məruzə (Annual Report)
və “Sonorensis” (Sonorensis)
рцблцк jurnallarını buraxır.
Yerləşdiyi ərazi: Tuson, Arizona ştatı, ABŞ.
ASİYA VƏ SAKİT OKEAN ÖLKƏLƏRİNDƏ SƏHRA-
LAŞMAYA QARŞI MÜBARİZƏ ÜZRƏ TƏLİM VƏ TƏDQİ-
QAT MƏRKƏZLƏRİNIN REGİONAL
ŞƏBƏKƏSİ
/DESKONAP/ (Regional Network of Research and Training
Centres on Desertification Control in Asia and the Pacfic,
DESCONAP) – UNEP İŞ-in 12/10 qətnaməsinə cavab olaraq,
1987-ci ildə ASOİSK-nun 43-cü sessiyasının qərarına əsasən
yaradılmışdır. Səhralaşmaya məruz qalmış
бюлэялярин ehtiyacları-
na uyğun prioritet və proqramlarla birgə səhralaşmaya qarşı
kompleks mübarizənin aspektlərini əhatə edir. Şəbəkə ASOİSK-
nun mövcud təşkilatı
гурумлары çərçivəsində yaradılmışdır və
səhralaşmaya qarşı mübarizə üzrə plan və proqramların regional-
milli səviyyədə reallaşmasını əlaqələndirir.
1988-ci ildə Məsləhətləşmə qrupunun birinci iclasında
DESKONAP-ı iki qrupa bölünməsi tövsiyə edilmişdir: Arid
layihələr (Əfqanıstan, Hindistan, İran, Monqolustan, Pakistan) və
Subhumid layihələr (İndoneziya, Malaziya, Nepal, Filippin,
Tailand, Vyetnam).
24
Şəbəkə üç əsas məsələnin həlli üçün yaradılmışdır: səhralaş-
manın hazırkı vəziyyətinin qiymətləndirilməsi; təlim və təhsil;
SQMMFP-nın hazırlanmasına kömək.
1987-ci ildə qeyd olunan şəbəkənin tərkibinə daxil olan
ASOİSK xətti ilə Türkmənistan MEA-nın Səhralar İnstitutunun
üzərinə Milli Tədqiqatlar
və səhralaşmaya qarşı mübarizə üzrə
kadrların hazırlanması Mərkəzinin funksiyaları qoyulmuşdur.
ASİYA VƏ SAKİT OKEAN ÜÇÜN İQTİSADİ VƏ
SOSİAL KOMİSSİYA (ASOİSK) (United Nations Economic
and Sosial Commission for Asia and Pacific, ESCAP) – BMT-nun
regional orqanı. 1974-cü ildə Asiya və Uzaq Şərq ölkələri üçün
İqtisadi Komissiyanın (AUŞİQ) əvəzində yaradılmışdır.
ASOİSK əhalisi Yer üzərində olan əhalinin ½-ni aşan region
ölkələrinin sosial-iqtisadi inkişafına kömək və regionun ölkə-
üzvlərinin iqtisadiyyat-ticarət münasibətlərinin möhkəmlənməsinə
dayağa səbəb olmaq üçün yaradılmışdır. ASOİSK-un üzvləri
BMT-nin 40 üzv ölkəsi (o cümlədən Rusiya) və həmçinin 10
birləşdirilmiş ölkədir.
1977-ci ildə Dehli, Hindistanda ASOİSK ölkələrinin BMT-
nin səhralaşmaya qarşı mübarizə konfransına hazırlıq üzrə
regional iclas keçirilmişdir. Sonrakı illərdə ASOİSK nümayəndə-
lərinin arid və yarımarid ölkələrin mənimsənilməsi təcrübələrinin
öyrənilməsi məqsədilə tanışlıq səfərləri (Çin, 1983; SSRİ,1884)
baş tutmuşdur. 1983-cü ildə ASOİSK UNEP-in əməkdaşlığı ilə
Səhralaşmaya qarşı mübarizə üzrə Fəaliyyətlər planını gedişi
haqda Regional texniki seminarın protokolunu buraxmışdır
(Codxpur, Hindistan, 1981). Bu “ASOİSK regionunda səhralaş-
maya qarşı mübarizə problemləri və perspektivləri” sənədi
regionda səhralaşmaya qarşı mübarizə üzrə tədbirlərin təşkili və
aparılması üçün əsas olmuşdur. 1986-cı ilin sentyabrında
ASOİSK, UNEP və UNESKO birgə ASOİSK regionu üçün elmi
tədqiqatlar və kadrların hazırlanması regional şəbəkəsinin yaradıl-
ması və fəaliyyəti haqda məsələyə baxmaq üçün Banqkokda
hökumətlərarası iclas təşkil etmişlər. Bu iclasın yekunlarından biri
Səhra institutu bazasında səhralaşmaya qarşı mübarizə problem-
Dostları ilə paylaş: |