Toshkent axborot texnologiyalari universiteti



Yüklə 0,85 Mb.
səhifə3/10
tarix10.03.2023
ölçüsü0,85 Mb.
#102219
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
individual loyiha

1.2 Superkompyuterlar .


Superkompyuterlar(EHM) sekundiga 100 milliondan 10 millardgacha operatsiyani tezkor bajaruvchi qudratli ko‘p protsessorli hisoblash mashinasidir.Superkompyuterning 2000-yildagi namunaviy modeli, ma’lumotlariga ko‘ra, quyidagi xusuyatlarga ega bo‘lishi lozim:
Taxminan 100000 MSLOPS (erkin vergul ustida sekundiga million operatsiya) tezlikda ishlovchi yuqori paralell ko’p protsessorli hisoblash tizimi;
Sig’imi: operativ xotira 10 Gbayt, diskli xotira 1-10 Tbayt (1Tbayt-1000 Gbayt);
Razryadlik 64; 128 bit.
Hozir dunyoda bir necha ming superEHM mavjud. Ular orasida oddiy ofisli Cray EL dan to qudratli Cray 3,4,5, Fujistsu(yaponiya) firmasining VP- 2000, Simenis(Germaniya) firmasisining VPP-500 va boshqa ko’plab superEHMlari bor. Super kompyuterlar arxetekturasi. Agar IBM superkompyuterining arxitekturasining oldingi rasmiga nazar tashlasangiz, u juda yaxshi ko'rinadi ular qanday tuzilgan?. Yaxshi qadrlash mumkin qismlar eng oddiyidan yig'ilgan to'plamga. Ko'rib turganingizdek, elementar komponent - bu chip, ya'ni baza sifatida ishlatiladigan protsessor yoki mikroprotsessor. Masalan, bu AMD EPYC ekanligini tasavvur qiling. Keyinchalik, AMD EPYC odatda ikkita yoki to'rtta rozetkaga ega bo'lgan anakartga kiritiladi, shuning uchun ularning har biri MP yoki bo'lmagan kompyuterlarimizdagi anakartlardan farqli o'laroq 1 yoki 2 ta EPYCga ega bo'ladi. Xo'sh, bizda allaqachon bir nechta chipli taxta bor va, albatta, anakartga odatdagi komponentlar ham qo'shiladi. anakart uy kompyuterida, ya'ni xotira banklarida va hokazo. Ushbu plitalardan biri tez-tez chaqiriladi hisoblash mashinasi rasmda ko'rib turganingizdek.Va ular odatda metall tortmasida yakka tartibda joylashtirilgan yoki bir nechtasida to'plangan. Ushbu tortmalarni siz jinlarning fotosuratida ko'rasiz tugun kartasi. Ushbu tugunlar yoki tortmachalar odatda guruhlar bo'yicha standart o'lchovlarga ega bo'lgan relslarga kiritiladi (o'rta samolyot), har doim ham hammasi ham hisoblash mashinalari bilan tugunlarga to'g'ri kelmasa ham, lekin ba'zi bir bo'shliqlar pastda va tepada boshqa "tortmachalar" ni yoki tarmoq kartalari va barcha bu elementlarni o'zaro bog'laydigan aloqa tizimlari joylashgan tugunlarni joylashtirish uchun bo'sh qoldiriladi. shkaflar, PSU yoki quvvat manbai, RADI-da tuzilgan qattiq disklarni o'z ichiga oladigan boshqa tovoqlar va boshqalar.
Statistik tahlilidan superkompyuterlarda qo‘llanilayotgan operatsion tizimlar ichida Linux operatsion tizimi hissasining yuqoriligini kuzatish mumkin. Bugungi kunda ro‘yxatdagi superkompyuterlarning 85.20 foizi Linux operatsion tizmi(426 — Linux, 34 — Aralash, 30 — Unix, 6 — Windows, 2 — BSD, 2 — Mac OS) da ishlamoqda.
Zamonaviy super kompyuterlar. Yaponiyaning Fujitsu kompaniyasi tomonidan ishlab chiqilgan «K Computer» nomli superkompyuter jahondagi eng kuchli elektron hisoblash mashinasi deb topilgan. Shunday qilib, jahondagi Top-500 superkompyuterlar reytingida birinchi o‘rin sohibi o‘zgardi. 2010-yil noyabr oyidan beri ushbu reytingni Xitoyning Milliy mudofaa texnologiyalari institutiga o‘rnatilgan «Tianhe-1A» superkompyuteri boshqarib kelayotgan edi. Bu haqda CNET internet-nashri xabar bergandi. O‘tkazilgan sinov natijalariga ko‘ra, «K Computer» superkompyuterining unumdorligi soniyasiga 8,16 petaflopni (1 petaflop = soniyasiga suzib yuruvchi nuqta bilan 1 000 000 000 000 000 operatsiya) tashkil etdi. Bu millionta oddiy shaxsiy kompyuter quvvatlarining yig‘indisiga teng. Xitoyning superkompyuteri esa bu borada 2,6 petaflop natijani ko‘rsatdi. Jahondagi eng kuchli superkompyuterlar beshligiga Amerikaning Jaguar kompyuter tizimi (1,75 petaflop), Xitoyning Nebulae (1,27 petaflop) va Yaponiyaning Tsubame 2.0 (1,19 petaflop) superkompyuterlari ham kirgan. Top-500 superkompyuterlar reytingida eng ko‘p AQSH’da o‘rnatilgan elektron hisoblash mashinalari joy olgan (256 ta). Ikkinchi o‘rinda — Xitoy (62 ta), uchinchi o‘rinda — Germaniya (30 ta), to‘rtinchi o‘rinda — Buyuk Britaniya (27 ta), beshinchida esa — Yaponiya (26 ta). Eslatib o‘tish kerakki, Top-500 8superkompyuterlar reytingi yilda ikki marta — noyabr va iyun oylarida yangilanadi. Ro‘yxatning eng yuqori pog‘onasini yaqinda egallagan «K Computer» Yaponiyaning Kobe shahridagi Fizika-kimyo tadqiqotlari instituti (RIKEN) binosiga o‘rnatilgan. Ushbu kompyuter tizimi har birida 8 tadan yadro bo‘lgan 80 ming dona protsessordan iborat. Uni Yaponiyaning Fujitsu kompaniyasi ishlab chiqargan.
Yangi ixtiro qilingan superkompyuterlar kelayotgan ob-havoni oldindan bashorat qilish imkoniyatini yaratishi tabiiy ofatlarning oldini olishda va boshqa masalalarda juda muhim hisoblanadi. Lekin bunday superkompyuterlarning ishlab chiqarish juda katta mablag, malaka va vaqt talab etgani uchun, ularni ishlab chiqarish va foydalanishga har qanday tashkilotning ham imkoniyati yetmaydi. Undan ezgu maqsadlarni amalga oshirishda samarali foydalanishi hayotimiz farovonligi yo‘lidagi dadil qadamlardan biri bo‘lib xizmat qilishi tayin. Chunki superkompyuterlarning ishlash tezligi va hajmi o‘ta yuqoridir.



Yüklə 0,85 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə