Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

-tovarlami xarid qilish shakli, uslubi, manzili, sotuvdan keyingi xizmat
muammolarini hal etishga yo’naltirilgan izlanishlar va boshqalar.
Anketa vositasida o’tkaziladigan tadqiqotlarga muayyan firma mahsulotlarini
sotuvchi tashkilot xodimlari, maxsus tanlab olingan ekspertlar, muayyan manzil
aholisi jalb qilinadi. Tadqiqotlar o’tkazilish davriga ko’ra, doimiy va doimiy
bo’lmagan turlarga bo’linadi. Bu xususiyat marketing izlanishi bilan
shug’ulanayotgan firmaning imkoniyatlari, tovar, narx, xizmat ko’rsatish
siyosati va boshqa xususiyatlarga bog’liq.
Anketa savollarini imkoni boricha qisqa, oddiy, umumiy ma’lum bo’lgan
so’zlar bilan tuzishga harakat qilish zarur. Hatto ayrim hollarda mahalliy

---

shevalami ham inobatga olish, ikki m a’noli so ’zlam i ishlatmaslikka urinish
kerak. Boshqacha qilib aytganda, savol tug’diradigan savollaming anketada
b o ’lm asligi, jum lalarning qisqa va m azm unli b o ’lishi respondentni k o ’p
o ’ylantirmaslikni, charchamasligini ta’minlaydi.
3.4.T o’plangan axborotlam i tahlil qilish va qayta ishlash
Marketing tadqiqotlari jarayonida olingah ma’lumotlar qayta ishlanishi,
umumlashtirilishi kerak. Bunda 3 soha ajratiladi:1
• tartibga solish;
• masshtablashtirish;
• umumlashtirish va tahlil qilish.
M a’Iumotlami tartibga solish m a’Iumotlami kategoriya bo’yicha, ularni
tahrirlash va natijalami kodlashtirish, shuningdek ularni toifalashtirishdan iborat.
Kategoriya bo’yicha ma’Iumotlami tartibga solish oldindan berilgan shartli sinf
yoki zonalar bo’yicha amalga oshiriladi.
Taxrirlash deganda ishlash imkoniyati ko’rinishga ega b o ’lgan m a’Iumotlami
ko’rib chiqish tushuniladi. K o’rib chiqilgan materiallar m a’lumotlarini jalval