Toshkent farm atse vtikainstituti

Mahsulotni transport vositalarida jо‘natish
. Tayyorlangan, 
quritilgan va idishlarga joy lashtirilgan m ahsulotlar o ‘z vaqtida 
saqlanadigan va ishlatiladigan j oylarga j о ‘natilishi lozim . A garda 
m ahsulotlam i transport vositasi orqali j o ‘natishda tegishli 
qoidalarga rioya qilinm asa, u y o ‘ida nam lanishi, m aydalanishi va 
boshqa sabablarga k o ‘ra o ‘z sifatini y o ‘qotish.i m um kin.
D orivor m ahsulotlar G O ST 14192-77 va G O ST 17768-80 
larga binoan quruq, toza, hech qanday hidi b o ‘lm agan, usti yopiq 
transport vositalarida j o ‘natiladi. Zaharli, kuchli ta ’sirga ega 
ham da o ‘zida efir m oyi saqlovchi dorivor m ahsulotlam i boshqa 
m ahsulotlardan alohida boshqa transport vositalarida (ayrim
avtom ashina, ayrim tem iryo ‘1 vagoni va boshqalar) yuborilishi 
lozim.
Dorivor mahsulotlami saqlash. 
Tayyorlangan dorivor 
m ahsulotlar ishlatilishiga qadar m a ’lum vaqt ichida k o ‘p 
(m arkazlashtirilgan om bor, zavod, fabrika va laboratoriya 
om borlari) yoki oz (dorixonalarda) m iqdorda saqlanadi. Shu 
davrda dorivor m ahsulot o ‘z sifati 
va
qim m atini y o ‘qotm asligi 
uchun m a ’lum qoidalarga rioya qilishga to ‘g ‘ri keladi.
D orivor m ahsulotlar saqlanadigan bino va xonalar toza, 
quruq
va sbam ol o ‘tib turadigan boTishi lozim. M ahsulotlarga quyosh
27

---

tushm asligi va xonaning poli taxtadan, devorlari oqlangati b o ‘lishi 
shart.
D orivor m ahsulotlar m axsus stelaj yoki so ‘rilar ustiga 
q o ‘yiladi. S o‘rilam ing balandligi 4 m gacha, eni 1,5 m b o ‘lishi, 
devorgacha m asofa 25 sm, so ‘rilam ing o ‘zaro oralig‘i 50 sm va 
poldan balandligi 15-20 sm dan kam b o ‘lm.asligi kerak.
D orivor m ahsulotlar saqlanadigan xonalar har kuni tozalanib 
turilishi, xona harorati 10-15°C b o ‘lishi lozim.
D orivor m ahsulotlarni saqlash uchun guruhlarga b o ‘lish 
kerak. Zaharli va kuchli ta ’sir etuvchi dorivor m ahsulotlar, 
m asalan, belladonna, angishvonagul, m arvaridgul, bangidevona, 
m ingdevona va boshqalar alohida xonalarda saqlanishi lozim. 
Shuningdek, tarkibida efir m oyi b o ‘lgan dorivor m ahsulotlar 
ham iloji boricha alohida xonalarda yoki boshqa dorivor 
m ahsulotlardan uzoqroq jo y d a saqlanishi lozim.
Q uritilgan m evalar, m asalan, m alina, chem ika va boshqalam i 
havo o ‘tib turadigan jo y lard a saqlash yoki m ahsulot m iqdori 
kam b o ‘Isa osib q o ‘yish kerak. Bu m evalarga hasharotlar va 
kem iruvchilar o ‘ch b o ‘ladi. Shu sababli tez qurtlab ketishi 
m um kin.
H ar b ir dorivor m ahsulot ustiga yorliq (birka) osib q o ‘yiladi. 
Y orliqqa m ahsulot nom i, qachon, qaerda, kim tayyorlagani, 
om borga qachon keltirilgani yozilgan b o ‘ladi.
Zaharli dorivor m ahsulotlar ustiga umurniy yorliqdan tashqari 
y ana pushti rangli yorliq ham osib q o ‘yiladi.
D orivor m ahsulotlarni saqlash m uddati har xil b o ‘lib bu 
m uddat dorivor m ahsulotlar tarkibidagi kim yoviy birikm alar 
tuzilishiga b o g ‘liq b o ‘ladi. Ofitsinal dorivor m ahsulotlam ing 
(D avlat 
farm akopeyasiga 
kiritilgan) 
saqlash 
m uddatini 
S o g ‘liqni saqlash vazirligi belgilaydi. D avlat farm akopeyasiga 
kirm agan dorivor m ahsulotlarni D avlat farm akopeya q o ‘m itasi 
k o ‘rsatm asiga binoan har yili bir m arta k o ‘rikdan o ‘tkaziladi.
D orivor m ahsulotlam ing saqlash m uddati tam om b o ‘lganidan
28

---

s o ‘ng tarkibidagi ta ’sirchan kim yoviy birikm alar m iqdori yoki 
ta ’sir etish ku ch i aniqlanadi. Tahlil natijasi stan d arttalab ig ato ‘g ‘ri 
kelm asa, m ahsulot tashlab yuboriladi. A gar dorivor m ahsulotlarni 
saqlash davrida biro r nuqson sezilsa, dorivor m ahsulotni saqlash 
m uddatini kutib o ‘tirm asdan tezda tahlil qilinadi.