217
+ Cal
171. By means of immunotherapy are:
- Antibiotics
+ Serum
- Nitrofurans
- Allergens
172. By means of immunotherapy are:
- Sulifanilamidy
- Pritovomalyariynye drugs
Immunoglobulins +
- Vaccine
173. Artificial active immunity is formed
after the introduction:
- Gistoglobulina
+ DTP
- Bacteriophage
- Norsulfazola
174. The group of preventative medications
include:
- aspirin
+ Vaccine
- Diagnosticums
- Allergens
175. The means of passive immunization
are:
- BCG
- OPV
- Bifikol
+ Influenza immunoglobulin
176. Active immunity is produced as a result
of:
- The introduction of serum
+ myocardial disease
- The introduction of a bacteriophage
- Antibiotic
177. Specific factors include the protection
of the body:
- Phagocytes
Antibodies +
- Complement
- The normal microflora of the human body:
178. By the properties of the antigen
include:
+ Foreignness
- virulence
- Pathogenicity
- Toxigenicity
179. To the central authorities of the
immune system include:
- Spleen
- a heart
+ thymus
- blood
180. To the central authorities of the
immune system include:
- blood
- Lymph nodes
- Skin
+ Tonsils
181. By the peripheral organs of the immune
system include:
- stomach
+ lymph nodes
- Skin
- Mucosas
182.
Cellular
factors
of
nonspecific
protection of an organism are:
- Antigens
- Antibodies
- Polynuclears
+ Complement
183. By means of active immunization
include:
- Serum
+ vaccine
- Brucellin
- Maleinos
184. For non-specific humoral factors to
protect the body include:
+ Macrophages
- Basophils
- Eosinophils
- Interferon
185. The means of immunotherapy is:
- Maleinos
- Antraksin
+ Protivosibireyazvenny globulin
- saline
218
186. By means of passive immunization
include:
- Tularemia vaccine
- Influenza vaccine
- Typhoid vaccine
+ Tetanus toxoid
187. In order to identify infectious allergy
allergen is introduced:
- Intramuscularly
- intravenously
+ Intradermally
- Orally
188. The specificity of the antigen due to the
presence of him:
- A heavy chain
- Light chain
- The active center
+ Determinant group
189. The presence of specific antibodies is
due to him:
- A heavy chain
- Light chain
+ Active center
- Determinant group
190. Increasing the concentration of Ig E
observed at:
- Transplant rejection
+ hay fever
- Hemolytic disease of the newborn
- Serum sickness
191. Virological method used to diagnose:
- Salmonellosis
- Malaria
- Balantidiasis
+ Measles
192. Pathogenicity - this property:
- Biochemical
+ Specifications microbial strains
- Immunological
- Allergy
193. By the bacterial infections include:
- Varicella
- Smallpox
- Malaria
+ Diphtheria
194.Tuberkulin used for production:
+ Mantoux
- Reaction Schick
- Dick's reaction
- Determination of the ESR
195.V the soil for a long time saved:
- Measles virus
- Rubella virus
+ Causative agents of botulism
- Staphylococci
196.Parenteralnym passed by:
- Trichomoniasis
- syphilis
+ Salmonellosis
- typhoid fever
197. transmissible transmitted by:
- flu
HIV +
- measles
- Encephalitis
198. Food is a factor of transmission:
- Infections of integument
- Blood infections
+ intestinal infections
- Respiratory tract infections
199. Blood - factor of transmission:
HIV +
- Amebiasis
- Measles
- Scarlet fever
200. parenteral route can be transmitted:
- Measles
- Fever
- Hepatitis B
Hepatitis A +
219
IX.GLOSSARIY
Termin
O`zbek tilidagi sharhi
Ingliz tilidagi sharhi
Abiotik omillar
jonsiz
omillar
– anorganik muhit
omillari: yorug‘lik, harorat namlik,
tuproq, bosim kabilar tirik organizm
faoliyatiga tasir etib, ularning hayotiga
moslashuvida muhim ahamiyatga ega.
A site In a ribosome, a binding
site that accommodates tRNA
delivering an amino acid.
Abssess
abssess
(
abssessis;lot.
absissit-
ajralmah.yiringlamoq sii apostema) –
yiring to‘lgan va atrofdagi to‘qima hamda
a‘zolarda piogei parda bilan ajralib turgan
bo‘shliq.
Abscess An isolated site of
infection such as a pimple, boil,
or pustule.
Abssess
gangrenozniy
Gangrenali abssess (sin.chirigan) -
tarkibida chirigan yiring, sikvestrlar yoki
detriy bo‘ladigan abesess.
Abyssal zone In marine habitats,
the zone of water beneath the
benthic zone, virtually devoid of
life except around hydrothermal
vents.
Absessografiya
absessografiya
(lot.abssesst
–
ajralmoq,yiringlamoq)
–
shakillanib
bo‘lgan absesessning unga kontrast
modda
yuborilib
rentgen
tasvirida
tekshirish.
Acellular Noncellular.
Absolyutno
smertelnaya
doza
Absolyut o‘ldiruvchi doza
Acetyl-CoA Combination of
two-carbon acetate and
coenzyme A.
Adgeziya
Adgeziya (lot. Adhesion - yopishish) –
qattiq yoki suyuq jismlar bir birga
taqalganida molekulyar tortish kuchlari
tufayli sirtlarining bir-biriga yopishishi.
Acid Compound that dissociates
into one or more hydrogen ions
and one or more anions.
Aerobi
Aeroblar - anaeroblardan farq qilib,
erkin kislarodli yashovchi organizimlar.
Acid-fast bacilli (AFB) (acid-
fast fast rod, AFR) Bacilli that
retain stain during decolorization
by acidalcohol, particularly
species of Mycobacterium.
Agglyutinasiya
Agglyutinasiya (lot. Agglutination -
yopishish) tibbiyotda zarralar bakterialar
qizil va oq qon tanachalari (eritrositlar va
leykositlar)
va
boshqa
xujayra
elimentlarining
agglyutininlar
(qon
zardobi) tasirida bir-biriga yopishib, g‘uj-
g‘uj bo‘lib tushishi.
Acid-fast rod (AFR) Bacilli that
retain stain during decolorization
by acid-alcohol, particularly
species of Mycobacterium.
Agressini
Agressiv
omillar
– organizmning
himoya kuchlariga ta‘sir ko‘rsatuvchi
omillar.
Acid-fast stain In microscopy, a
differential stain used to
penetrate waxy cell alls.
Albumini
-
Albuminlar
– hayvon o‘simlik
to‘qimalari tarkibiga kiradigan oddiy
oqsillar.
Acidic dye In microscopy, an
anionic chromophore used to
stain alkaline structures. Works
most effectively in acidic
220
environments.
Anabioz
Anabioz (yunon. Anabiosis – tirik
qolish) tiriklik faoliyatini
vaqtincha
susayishi. Bunda o‘simlik yoki hayvon
organizimidagi moddalar almashinuvi
juda pasayib ketadi.
Acidophile Microorganism
requiring acidic pH.
Anabolizim
Anabolizim
(yunon.
Anabole
-
ko‘tarilish)
organizimda
modda
almashinuvining bir tamonini tashkil
etuvchi kimyoviy jarayonlar yig‘indisi.
Acne Skin disorder
characterized by presence of
whiteheads, blackheads, and, in
severe cases, cysts; typically
caused by infection with
Propionibacterium
Anemiya –
Anemiya (an va yunon. Haima - qon)
kamqonlik – qonning xajm birligida
eritrositlar (qizil qon tanachalari) va
gemoglabinning kamayish xolati.
acnes.
Assimilyasiya
Assimilyasiya
(lot.
Assimilatio
–
o‘zlashtirish,
qo‘shilish)
tirik
organizimlarning
tashqi
muhitdan
kiruvchi
moddalarni
o‘zlashtirishi
―O‘zimniki qilib olish‖ jarayoni.
Acquired immunodeficiency
syndrome (AIDS) The presence
of several opportunistic or rare
infections along with infection
by huma immunodeficiency
virus (HIV) or a severe decrease
in the number of CD4 cells
(<200/μL) along with a positive
test showing the presence of
HIV.
Avitaminoz
Avitaminoz (a.. , an.. va vitamin)
organizimda
vitaminlarning
ko‘p
yetishmasligi natijasida paydo bo‘ladigan
kasallik.
Acquired (secondary)
immunodeficiency diseases
Any of a group of
immunodeficiency diseases that
develop in older children, adults,
and the elderly as a direct
consequence of some other
recognized cause, such as
infectious disease.
Active transport The
movement of a substance against
its electrochemical gradient via
carrier proteins and requiring
cell energy from ATP.
Avirulentnost
avirulentlik – kasallik keltib chiqarish
xususiyati
yo‘qotilgan,
patogenligi
pasaygan mikroorganizm.
Actinomycetes High G + C
Gram-positive bacteria that form
branching filaments and produce
spores, thus resembling fungi.
Avtoklav
elektr tarmog‘i orqali suv bug‘ini yuqori
bosimda
ta‘sir
etirib
tibbiyotda
sterilizasiya uchun ishlatiladigan apparat.
Actinomycosis Disease caused
by Actinomyces; characterized
by formation of multiple,
interconnected abscesses in skin
or mucous membrane.
Agar-agar
(mahalliy nomda agar-agar - shilimshiq)
– qo‘ng‘ir va qizil suv o‘tlarning ba‘zilari
Activation energy The amount
of energy needed to trigger a
221
(masalan anfelsiya)dan alohida usulda
qaynatib olinadigan shilimshiq modda.
Tarkibida 85-90% gacha uglevodlar 2-3
% oqsil 3-5% bor. Mikrobiologiyada
(mikroorganizimlarni o‘stirish uchun)
ishlatildi
chemical reaction.
Asepticheskiy
abssess
Aseptik
abssess
yiring
mikobakteriyalarisiz
yiringlatuvchi
moddalar tushishidan yuzaga keladigan
abesess.
Active site Functional site of an
enzyme, the shape of which is
complementary to the shape of
the substrate.
Agglyutinasiya
agglyutinasiya- (lot. Agglitina tio-
yopishirish )- osilma (muallaq)
zarrachalar - bakteriyalar, eritrosiylar –
leykositlar, trombositlar, to‘qima
hujayralar hamda ustiga antigen va
antitelalar adsorbsiyalangan faol
zarrachalari yopishtirib olish va cho‘kish.
Agglyuminat
- agglyuminat (lot agglutinatum –
yopishtirmoq)
–
agglyutinasiya
jarayonida hosil bo‘lgan cho‘kma.
Agglyutinogeni Condition in
which the release of
inflammatory mediators
overwhelms the body‘s coping
mechanisms.
Agromikrobiolo
giya-
agromikrobiologiya (lot. agti – ep+ gr
miknos – kichik + gr. bios- hayot + gr.
logos- ta‘limot, sin. qishloq ho‘jaligi
mikrobiologiyasi)
-
mikroorganizimlarning
yer
hosildorligidan, ovqat mahsulotlardagina
va
o‘simliklarni
qayta
ishlashdagi
zaruriyatni
o‘rganuvchi,
shunindek,
mikroorganizimdan qishloq xo‘jaligi
ishlab chiqarishda foydalanish metodini
ishlab chiqaruvchi mikroorganizimning
bir bo‘lagi.
Acute inflammation Type of
inflammation that develops
quickly, is short lived, and is
usually beneficial.
Adaptasiya
adaptasiya (lot Adaptatio – moslashish:
sin moslashuv) – xar qanday organizim
o‘zgargan
yashash
sharoitlariga
moslashish sharti.
Adaptive immunity Resistance
against pathogens that acts more
effectively upon subsequent
infections with the same
pathogen.
Aktinomikoz
- aktinomikoz (gr Aktinomikos nurda gr
muketos – zamburug‘da gr – osis -
kasallik, patologik xolat: sin nursimon
zamburug‘ kasalligi) -
odam
va
hayvonlarning
surinkali
yuqumli
kasalligi.
Adenine Ring-shaped
nitrogenous base found in
nucleotides of DNA and RNA.
Aktinomisiti
aktinomisitlar (gr Aktinos – nurda gr
myketos – zamburug‘, sin nursimon
zamburug‘lar ) – bakterialar bilan
zamburug‘lar o‘rtasida oraliq o‘rnini
egallab
turadigan
ipsimon
bo‘lib
shoxlanadigan
gr
―+‖
mikroorganizimlarni katta bir guruxga
Adenosine triphosphate (ATP)
The primary short-term,
recyclable energy molecule
fueling cellular reactions.
222
birlashtiruvchi schizomycetes – sinfiga
mansub mikroorganizimlar tartibi.
Allergidi
llergidlar (gr allos boshqa, o‘zgachada gr.
ergonda
tasir)
allergik
tabiatli
toshmalarning umumiy nomi.
Adherence Process by which
phagocytes attach to
microorganisms through the
binding of complementary
chemicals on the cytoplasmic
membranes.
Allergiya
llergiya (gr allos boshqa, o‘zgacha gr.
ergonda
tasir)
organizimlarning
qandaydir moddalarning qayta tasir etishi
yoki o‘z to‘qimalari kompanentlariga
sezgirligi oshib ketishi ko‘rinishida
reaksiya o‘zgargan xolati, uning asosida
to‘qimalar zarar topishi bilan kechadigan
immunitet yotadi.
Adhesins Molecules that attach
pathogens to their target cells.
Anilin
-Anilin (sin. Aminobenzol,fenilamin) –
aromatik qatorining oddiy, o‘ta zaxarli:
bazi
dori
preparatlar
va
bo‘yoq
moddalarini olish.
Adhesion The attachment of
microorganisms to host cells.
Agglyutinasiya –
Agglyutinasiya –suyuqlikda tarqalgan
bakteriya, eritrosit va boshqa turli
hujayralarning bir – biriga yopishib,
cho‘kishi.
Adhesion factors A variety of
structures or attachment proteins
by which microorganisms attach
to host cells.
Angina
(lot.ango-siqmoq,bo‘g‘moq)- streptokokk
yoki stafilokokklar, kamroq mikroblar
keltirib chiqaradigan o‘tkir yuqumli
kasallik, halqumning to‘qimalari, aksari
tanglay
murtaklaridagi
to‘qimalar
yallig‘lanishi bilan yuzaga chiqadi;
tomoq og‘rig‘i va o‘rtacha umumiy
intoksikatsiya kuzatiladi.
Adjuvant Chemical added to a
vaccine to increase its ability to
stimulate active immunity.
Antagonizm II
– mikroblar antagonizmi -
mikroorganizmlar birga yashaganlarida
bir turdagi mikroorganizmlar boshqa
hayot faoliyatini so‘ndirib qo‘yishidan
yuzaga chiqadigan antagonizm
Aerobe An organism that uses
oxygen as a final electron
acceptor.
Abiotik omillar
jonsiz
omillar
– anorganik muhit
omillari: yorug‘lik, harorat namlik,
tuproq, bosim kabilar tirik organizm
faoliyatiga tasir etib, ularning hayotiga
moslashuvida muhim ahamiyatga ega.
Aerobic respiration Type of
cellular respiration requiring
oxygen atoms as final electron
acceptors.
Abssess-
abssess
(
abssessis;lot.
absissit-
ajralmah.yiringlamoq sii apostema) –
yiring to‘lgan va atrofdagi to‘qima hamda
a‘zolarda piogei parda bilan ajralib turgan
bo‘shliq.
Aerosol A cloud of water
droplets, which travels more
than 1 meter in airborne
transmission and less than 1
meter in droplet transmission.
223
X. ADABIYOTLAR RO‗YXATI
1.
Muhamedov I. M. , Eshboev E. X. Mikrobiologiya, immunologiya, virusologiya. T. ,
―O‗zbekiston milliy ensiklopediyasi‖ Davlat ilmiy nashriyoti. 2002. - 519 b.
2.
Microbiology and Immunology /Faculty of Pharmacy. General Microbiology Immunology
.Edition 2015
3.
"Mikrobiolugiai Laboraturiumi Gyakorlatok 2013
4.
thedition sherris medisinskiy mikrobiologiya anintroductiontoinfectiousdiseases
5.
Kennet dj. rayan, merilend c. djordj rey, md redaktorыmcgraw-hillcopyright © 2004
mcgraw-hill companies
6.
Djeyms M. Djey Sovremennaya prodovolstvennaya mikrobiologiya SHestoy vыpusk
Geytersburg, Merilend2000.
7.
Uchebnik: mikrobiologiya: klinicheskiy podxod Entoni Strelkoskas, Djennifer Strelkoskas,
Daniell Moszik-Strelkoskas ISBN: 978-0-8153-6514-3. 2014
8.
Kaufmann, B., & Christen, P. (2002). Recent extraction techniques for natural products:
Microwave-assisted extraction and pressurized solvent extraction. Phytochemical Analysis,
13, 105-113.
9.
8.SHakirova, F. M.,
Saxabutdinova
A. R. Signalnaya regulyasiya ustoychivosti rasteniy k
patogenam. Uspexi sovremennoy biologii, Tom 123— №> 6 -2003 S. 563-572.
10.
Berger J., Reist M., Mayer J.M., Felt O., Gurny R. Structure and Interactions in Chitosan
Hydrogels Formed by Complexation or Aggregation for Biomedical Applications. // Eur. J.
Pharm. Biopharm. - 2004. - V.57. - P.35-52
11.
.K. Sh. Baltaeva, S. M. Rustamova. Mikrobiologiya, moliya instituti nashr taxririyati.
Uchebnoe posobie, T. , 2010 y. , 324s.
Internet resurslari
www. wikipedia. com
www. pharmapractice. ru
www. remedium. ru
www. pharmvestnik. ru
Dostları ilə paylaş: |