Toshkent moliya instituti "moliya" fanidan
-rasm. Investitsiyalar bo‟yicha qaror qabul qilish jarayoni
Yüklə 1,81 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2-rasm. Investitsiyalar bo‟yicha qaror qabul qilish jarayoni 2 Ikkinchi qoidani amalga oshirish uchun moliyaviy menejer zararni maksimal darajada bilib, u nimaga olib kelishini biladi, riskni oldindan ko‘radi va riskdan voz kechishga qaror qilardi. Riskni boshqa kishining javobgarligiga qo‘yadi. Uchinchi qoida riskni sug‘urtaga yuboradi. Bu xol sug‘urta mukofoti va sug‘urta summasi o‘rtasida maqbul nisbatni tanlash degan ma‘noni anglatadi.
2 Islomqulov A.X., Sattorov B.K., Sharifxodjayeva K.U: ―Moliyaviy risklarni boshqarish‖. –T.: ―Iqtisod-Moliya‖, 2017.
XULOSA Korxonalar moliyaviy faoliyatini samarali tashkil etish va ularning moliyaviy barqarorligini ta‘minlashda risklarni boshqarish muhim masalalardan biri sanaladi. Hammamizga ma‘lumki, hozirgi kunda ko‘plab davlatlarning iqtisodiyotiga, xususan real va moliyaviy sektor korxonalar faoliyatiga risklarning mavjudligi jiddiy ta‘sir ko‘rsatmoqda. Albatta buning natijasida korxonalar xo‘jalik moliyaviy faoliyatining risklilik darajasini keskin ortib ketishini, hatto ularning bankrot holatiga tushib qolishligini ham kuzatishimiz mumkin bo‘ladi. Bunday sharoitda, davlat tomonidan korxonalar xo‘jalik-moliyaviy faoliyatini tartibga solish, ularga turli imtiyozlar berish va qo‘shimcha moliyaviy resurslar bilan ta‘minlash, korxonalarda yuzaga kelishi mumkin bo‘lgan risklarni kamaytirishda muhim ahamiyat kasb etadi. Bu borada mamlakatimizda ham ko‘plab ijobiy ishlar amalga oshirilib kelinmoqda. Fikrimizcha, risk - bu moliyaviy kategoriya bo‘lib, kutilishi mumkin bo‘lgan omad yoki xatar, ya‘ni ko‘zlangan foydani olish jarayoniga xos bo‘lgan umid qilish yoki ko‘p mablag‘larning yo‘qotilishi ehtimolliklari bo‘lib, u qandaydir holatlar, omillar ta‘sirida kutiladigan foydaning pasayishi, ortishi yoki yo‘qotilish ehtimolida namoyon bo‘ladi. Boshqacha qilib aytadigan bo‘lsak, risk bu, korxonalarda rejalashtirilgan miqdorlarda daromad, foydani ololmaslik yoki zarar ko‘rish ehtimolligidir. Risklarni kichik biznes korxonalari foydasiga ta‘sirini baholash va kamaytirish maqsadida risklarning turli belgilari bo‘yicha tasniflash muhim ahamiyat kasb etadi. Kichik biznes korxonalari joriy va uzoq muddatli vazifalarni amalga oshirishlarida qator risklarga duch keladilar. Shuning uchun risklarning tabiati va turlarini yoritish uchun ularni tasniflash maqsadga muvofiqdir. Risk turlarining deyarli barchasi korxonalari moliyaviy ko‘rsatkichlariga ta‘sir etadi, lekin korxona qaysi iqtisodiyot tarmog‘ida o‘z faoliyatini yuritishiga qarab, risklar ta‘siri darajasi ham o‘zgarishi mumkin. Ko‘plab xorijiy va mamlakatimizdagi chop etilayotgan iqtisodiy adabiyotlarda risklarning bir necha xil turlari sanab o‘tilgan. Risklarini boshqarishni samarali tashkil etish ularni muayyan belgilari bo‘yicha aniq guruhlarga bo‘lishga bog‘liq. Risklarning ilmiy asoslangan tasnifi ularni har birining umumiy tizimdagi o‘rnini belgilash imkonini beradi. Xulosa o‘rnida aytish mumkinki, iqtisodiyotni rivojlanish tsiklining har qanday bosqichida ham korxonalarda riskni samarali boshqarish dolzarb hisoblanadi. Shuning uchun ham korxonalar moliyaviy siyosatini ishlab chiqishda riskni boshqarishga alohida e‘tiborni qaratish lozim. Korxonada riskni boshqaruvchi menejerlar yuksak mahorat, nazariy bilimlarning mukammalligi va chuqur amaliy ko‘nikmalarga ega bo‘lishi lozim.
|