|
Тошкент Молия Институти «Статистика» кафедрасиmultiplikatli modeli ( classical multiplicative time series model)
|
səhifə | 7/8 | tarix | 19.12.2023 | ölçüsü | 0,72 Mb. | | #152370 |
| 11. MAVZU. Dinamikani statistik o’rganish usullari Dinamika qatorlarning klassik multiplikatli modeli ( classical multiplicative time series model) - har qanday kuzatuv ko’rsatkichlari yuqoridagi komponentlar orqali amalga oshiriladi deb takidlaydi. Agar malumotlar har yilgi bo’lsa, kuzatuv Yi , i- chi yil bo’lib, u quydigi tenglama (4.1.) orqali ifodalandi:
Har yilgi malumotlar uchun Dinamika qatorlarning klassik multiplikatli modeli
Yi = Ti* Ci *Ii (4.1.)
Bu erda – Ti –trend ko’rsatkichi , Ci- tsiklli komponentning
qiymati,Ii – chi yil uchun tasodifiy komponent qiymati.
| 4.1.Jadval. Dinamika qatorlarga tasir etuvchi omillar (faktorlar). 4.1.Jadval. Dinamika qatorlarga tasir etuvchi omillar (faktorlar).
Komponent
|
Turi
|
Aniqlanishi
|
Sababi
|
Davomiyligi
|
Trend
|
Tizimli (sistemali)
|
Uzoq Dinamika o’suvchi yoki pasayuvchi malumotlar tasvirlanadi
|
Texnologiyalarning, aholining, turmush darajaning va bozor narxlarining o’zgarishi
|
Bir necha yil
|
Mavsumiy
|
Tizimli (sistemali)
|
Har yili namoyon bo’ladigan doimiy o’zgaruvchilarni aniq tasvirlaydi
|
Ob-havo sharoiti, ijtimoiy sharoit, diniy ananalar
|
Yil davomida(har oyda yoki harchorakda bo’lishi mumkin)
|
Tsiklli
|
Tizimli (sistemali)
|
Takrorlanadigan tebranish 4 fazadan iborat:1. Yuksalish (cho’qqi), 2.Pasayish (retsessiya), 3. Inqiroz (depressiya), 4.Ko’tarilish (tiklanish)
|
Iqtisodiy faollikka tasir etuvchi ko’praqamli faktorlar bog’liqligi
|
2-10 yil oralia o’zgaruvchan intensivlik bilan
|
Doimiy bo’lmagan
|
Tizimli bo’lmagan
(sistemali emas)
|
Vaqt qatorlarining tasodifiy tebranishi, u tizimli samaralarni hisobga olishda shakllanadi.
|
Malumotlarning tasodifiy tebranishi yoki ko’zda tutilmagan hodisalar:suv toshqini, mitinglar va boshqalar
|
Qiska muddatli va bir martalik
|
Dostları ilə paylaş: |
|
|