15
aylanish tezligi muhim rol o’ynaydi (80000-150000 marta minutiga
aylanadi). Bunda xujayra qismlari aylanish tezligiga ko‘ra probirkaga
chiziqlar shaklida cho‘kadi. Avval eng yirik tuzilmalar - yadro, sitosklet
cho‘kadi, aylanish tezligi ko’paytirilishi bilan mitoxondriyalar,
peroksisomalar va oxirida mayda oqsillar cho‘ka boshlaydi. Bu usul
oqsil sintezini o‘rganishda, genetik izlanishlarda juda qo‘l keladi.
Xromotografiya – ko‘proq oqsil fraksiyalarini o‘rganishda
qo‘llaniladi. Elektroforez usulida suvli muhitda yoki quruq teshikli
matriksda elektr maydonni hosil qilinadi va har xil zaryadli oqsil
molekulalarini ajratib olish mumkin bo‘ladi.
YaMR- yadromagnit rezonans, mikrorxirurgiya usullari bilan tirik
xujayralardagi moddalar tarqalishi va metobolitik jarayonlarni o‘rgansa
ham bo‘ladi. Bu usulda mayda molekulali moddalar keng o‘rganiladi.
Bu asosiy molekulalardagi atomlarning turli rezonansdagi energiyani
yutish qobilyatiga asoslangan. Mikroxirurgiya usulida esa maxsus
mikromanipulyator yordamida yadroni ajratish, yadro qobig‘ini yirtib,
xromasomalarni ajratib olish mumkin. Tirik xujayrali to‘qimalarni
o‘stirish yo’li ham o‘rganiladi. To‘qima va xujayralarni organizmdan
tashqari o‘stirish, ularni o‘rganish va ulardan turli biologik moddalar
(dori sifatida ishlatish uchun) olish uchun qo‘llaniladi. Bulardan
tashqari, a'zolar va to‘qimalarni hayvonni hayotiy davrida bo‘yab
o‘rganish usuli ham qo‘llaniladi. Lyuminitsent mikroskop yordamida
a'zolarda mikrotsirkulyasiyani o‘rganish keng yo’lga qo’yilgan.
Dostları ilə paylaş: