Toshkent pediatriya tibbiyot instituti
Yüklə 2,97 Mb. Pdf görüntüsü
|
| immunoglobulinlarga
xos tuzilishga ega bo‘lgan retseptorlar bo‘lib, ular yuza immuno-globulinlar deb ataladi (yuIG). V – limfotsitlar barcha limfotsitlarning 20—25% ni tashkil qilsa, ulardan 14 - 17% ni IG-M, 6—8% ni IG-Q, hamda 1—4% ni IG-A, IG-E va IG-D immunoglobulinlar sinfidan iborat retseptorlar saqlovchi hujayralar hosil qiladi. Shuni ta'kidlab o‘tish kerakki, T - limfotsitlar yuzasida ham immunoglobulin reseptorlar topilgan. Biroq bu reseptorlar miqdori jihatidan V - limfotsitlarga nisbatan deyarli 100—1000 marta kam bo‘ladi. Immunoglobulin tabiatli retseptorlardan tashqari V - limfotsitlarda ular uchun maxsus bo‘lgan NV1, A, 1a, Ks-retseptorlar va komplementning Sz qismiga nisbatan retseptorlar ham bo‘ladi. Hozirgi paytda V — limfotsitlarniig bir necha turlari farq qilinadi. Ulardan V- xelperlarni, V - supressorlarni va «eslab qoluvchi» V - limfotsitlarni ko‘rsatib o‘tish mumkin. V - limfotsitlarning yashash muddati ancha qisqa bo‘lib, bir necha haftadan oylargacha bo‘ladi. Ko‘rsatib o‘tilgan T- va V-limfotsitlar va ularning sub-populyasiyalaridan tashqari immunitet jarayoni o‘zida na T- va V- hujayralarga xos belgilarni tutmaydigan «nul» xujayralarning ahamiyati katta. Bu hujayralar barcha limfotsitlarning 5—15% ni tashkil etadi. Ular asosan sitotoksik ta'sir ko‘rsatish qobiliyatiga ega bo‘lib, killerlar turkumiga kiradi. Bu xujayralar orasida L (lisis — eritish), K (killer — qotil) va TK (natyral killer- tabiiy killsr) limfotsitlar ajratiladi. Sitotoksik ta'sir ko‘rsatuvchi limfotsitlar (T- killerlar, L, K va TK-limfotsitlar) yot hujayralarni o‘ldirish va yemirishda asosiy o‘rin tutadigan maxsus moddalarni yoki limfokinlarni ishlab chiqaradi. Limfokinlar yot xujayralarning plazmalemmasiga yemiruvchi ta'sir ko‘rsatadi. Natijada, yot xujayralar halok bo‘ladi. Ammo limfokinlarning ta'siri faqat shu bilangina chegaralanmaydi. Limfokinlarning boshqa xillari ham mavjud bo‘lib, 121 ular limfotsitlarning ko‘payishi, shakllanishi va antigenlar to‘g‘risida ma'lumot olish jarayonlarini boshqarib turadi. Limfotsitlarning ko‘payishi, shakllanishi va faoliyati immunitet jarayonlarida ishtirok etuvchi yordamchi xujayralar bilan chambarchas bog‘liqdir. Yüklə 2,97 Mb. Dostları ilə paylaş:
|