67
Glikokaliksning qalinligi 100 nm gacha yetadi. Glikokaliks ovqat
moddalarini parchalash va transport tezligiga ta'sir etadi, membrana
yuzasiga yirik bo‘lakchalar va bakteriyalar kirishi dan saqlaydi. (24-
rasm)
A B V
24-rasm. TEM.
A-so‘ruvchi hujayra apikal yuzasi,
B- so‘ruvchi hujayra sxemasi,
V-so‘ruvchi hujayra orqali yog‘larning so‘rilishi
Hozirgi zamon sitologiya fani so‘rilish jarayonida quyidagi nozik
mexanizmlarni va bosqichlarni ajratadi.
•
Moddalarning mayda so‘rg‘ichlaridagi fermentlar hisobiga
oxirigacha parchalanishi va membrana orqali hujayra ichiga o‘tishi
•
Hujayra ichidagi sitoplazmatik tuzilmalar ishtirokida moddalar
transformatsiyasi va ularni hujayradan lateral yoki bazal membrana
orqali tomirlarga, interstitsiyga yoki hujayralararo bo‘shliqqa
o‘tkazilishi.
•
Interstitsiydan (hujayralararo bo‘shliqdan) qon va limfa tomirlarga
o‘tish. So‘rilish turli usullarda bo‘lishi mumkin:
•
Oddiy diffuziya – passiv
transport;
•
Maxsus tashuvchilar yordamida yengilashtirilgan diffuziya:
•
Faol (aktiv) so‘rilish – faol transport;
•
Endotsitoz
