Merokrin- bunda sekretni chiqarish xujayrani butunligi saqlangan
holda amalga oshiriladi. Masalan: so‘lak bezlari, ter bezlari.
Apokrin- bunda sekretni chiqarish xujayrani apikal yuzasini
butunligini buzilishi bilan amalga oshiriladi. Masalan:sut bezlari,
qo‘ltiq- qov sohasidagi ter bezlari.
Organizimda bir hujayrali sekretor hujayralar bo‘lib, bularga
qadahsimon hujayralar kiradi. Shu bilan birga bir hujayrali endokrin
xujayralar bo‘lib, bular turli a'zolarda joylashadi. Masalan: Leydig
xujayrasi. Ular turli shaklga ega bo‘lib, epitelial tasma ichida joylashadi
va shu sababli endoepitelial bez deyiladi. Aksincha ular epiteliy
tashqarisida, ya'ni biriktiruvchi to‘qimada joylashsa ekzoepitelial bez
deyiladi. Taraqqiyotiga ko‘ra ular asosan epiteliy to‘qimasi hosilasi
hisoblanadi. Ulardan faqat epifiz, gipofizning orqa bo‘lagi va buyrak
usti bezining mag‘iz qismi nerv to‘qimasidan rivojlanadi. Ko‘p
hujayrali: bezlar ikki qismdan tashkil topib, ya'ni:
1. Bezning sekretor yoki oxirgi bo’lagi. 2. Bezning chiqaruv nayi.
Bezning oxirgi bo‘limi tuzilishga ko‘ra - naysimon, alveolyar va
naysimon-alveolyar tipda tuziladi. Chiqaruv naylari esa-kiritma
naylariga, bo‘laklararo nay hamda umumiy chiqaruv naylariga bo‘linib,
umumiy chiqaruv naylarini soniga ko‘ra oddiy va murakkab turlari
tafovut etiladi.
73
27-rasm. Sekretor sikl va sekret modani xujayradan chiqarilishi.