Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

17-rasm. Euxromatin, geteroxromatin 
 
Nukleosomalar  orasidagi  qismning  diametri  1,5  nm  bo‘lib,  DNK 
bispiralining  qalinligiga  to‘g‘ri  keladi.  Nukleosomalar  asosini  sakkiz 
molekuladan iborat bo‘lgan gistonlar tashkil qiladi. Ularga esa DNKning 
200  juft  nukleotiddan  tashkil  topgan  qismi  o‘ralgan.  Bunday  tuzilish 
irsiy modda uzunligining ancha kamayishiga sabab bo‘ladi.  

---

 
39 
Xromosomalarning  sust  bo‘yaluvchi  qismi  -  euxromatin,  yaxshi 
bo‘yaluvchi, spiralga ko‘proq o‘ralgan qismi  - geteroxromatin deyiladi. 
Har  bir  xromosoma  euxromatin  va  geteroxromatin  qismlarining 
joylashish  tartibi  bilan  boshqa  xromosomalardan  farq  qiladi. 
Euxromatinlar  asosan  transkripsiyalanuvchi  genlardan  tashkil  topgan, 
geteroxromatinlar esa struktura vazifasini bajaradi, deb taxmin qilinadi.  
Fakultativ geteroxromatin ayol organizmida ikkita xromosomadan 
birining  kuchliroq  spirallanishi  natijasida  hosil  bo‘ladi  va  Barr 
tanachalari (jinsiy X - xromatin) ni hosil qiladi.