Toshkent pediatriya tibbiyot instituti

3-Mavzu 
HUJAYRANING HAYOT SIKLI. HUJAYRALAR BO‘LINISHI. 
MITOZ. MEYOZ 
 
Mashg‘ulotning mazmuni 
Hujayralarning  bir  bo‘linishidan  ikkinchi  bo‘linishigacha  yoki 
uning o‘limigacha bo‘lgan davr hujayra sikli deyiladi. Hujayra sikli: 1. 
Tinim davri; 2. Mitoz sikli; 3. Funksiyalarini bajarish davrlaridan tashkil 
topadi.  
Hujayralar  bo‘linish  hususiyatlariga  karab  har  hil  bo‘ladilar.  Ayrim 
hujayralar  ko‘payish  hususiyatiga  ega  bo‘lmaydi,  chunki  ular  doimiy 
faol  hamda  funksional  takomillashgan  hujayralardir.  Boshqa  hujayralar 
esa  doimo  bo‘linib,  o‘lgan,  o‘z  faolligini  yo‘qotgan  hujayralar  o‘rnini 
to‘ldirib turadi.  
Mitoz sikli
 mitozdan va interfazadan tashkil topadi.  
Hujayradagi xromosomalarning gaploid soni "p" bilan belgilanadi. 
Masalan:  1p  xromosomali  hujayra  -  gaploid,  2p  xromosomali  hujayra  -
diploid,  Zp  ligi  esa  -  triploid  hujayra  deb  yuritiladi.  Hujayradagi  DNK 
mikdori "s" bilan belgilanadi. Diploid hujayrada xromosomalar miqdori 
2p, DNK miqdori 2s bo‘ladi.  
Mitoz  sikli
  o‘rganilganda  irsiy  moddaning  o‘zgarishlari  ham 
o‘rganiladi.  Mitoz  sikli  (17-rasm)  to‘rt  davrga  bo‘linadi:  mitoz  (M), 
presintez  (S  1),  sintez  (  S  ),  postsintez  (S  2)  davrlar  va  S  O  davrlar  -
interfazani tashkil qiladi.