TöVHİd kitabi 2 ƏHLİ SÜNNƏ VƏl cəmaat səLƏFİ saliHİN ƏQİDƏSİ İ manin ə saslar I toplayan və TƏRTİb edəN

Dəbbətul Ard – bəzi rəvayətlərə görə bu Cəssəsədir. Cəssəsə Dəccəl üçün xəbərlər aparan cəsus deməkdir. Əbu Hureyrə - radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Dəbbətul Ard, Musanın əsası və Süleymanın möhürü bir yerdə çıxacaqdır. Möhür ilə möminin üzünü parladacaq, əsa ilə kafirin burnunu qıracaqdır. Mömin ilə kafir tanınacaqdır». İmam Əhməd, Taylasi, Tirmizi, İbn Məcə, Beyhəqi, İbn Cərir.

199 Müslim.

200 Həkim, Əhməd «Musnəd», əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 4/361 hədis 1762.

201 Buxari, Müslim

202 Buxari, Müslim.

203 İmam Əhməd 2/293, Tirmizi 2307, Nəsəi 4/5, İbn Məcə 4258, İbn Hibban 2559, əl-Həkim 4/321.

204 Müslim.

205 Buxari, Müslim.

206 Nəfs – bir neçə cürdür. 1. Sənə pisliyi əmr edən nəfs – «Mən özümü təmizə çıxartmıram. Rəbbimin rəhm etdiyi kimsə istisna olmaqla nəfs pis işləri görməyi əmr edir. Həqiqətən Rəbbim bağışlayan və Rəhm edəndir». (Yusif 53). 2. Özünü qınayan nəfs – «And içirəm özünü qınayan nəfsə». (əl-Qiyamət 2). 3. Özünə arxayın nəfs – «Ey özünə arxayın nəfs. Dön Rəbbinə, sən Ondan O, da səndən razı olaraq». (əl-Fəcr 27). İbn Teymiyyə «Məcmuul Fətava» 9/294.

207 əl-Albani «Əhkəmul Cənaiz» s 202, İmam Əhməd 4/287,295-296, Əbu Davud 4753, İbn Kəsir 2/131, İbn Həcər 3/234-240.

208 Buxari, Müslim.

209 Buxari, Müslim.

210 Buxari, Müslim.

211 Ölmüş körpə uşaqlar haqqında bir cox rəylər var. 1) Onlar Allahın istəyi altındadırlar. 2) Onlar hamısı Cənnətlikdirlər. 3) Ataları haraya düşəcəksə onlar da oraya düşəcəklər. 4) Torpağa çevriləcəklər. 5) Cənnət ilə Cəhənnəm arasında bir yerdə olacaqlar. 6) Müşriklərin uşaqları Cənnət əhlinə xidmət edəcəkdir. 7) Bu məsələni araşdıranda susmaq lazımdır. 8) Araşdırmamış susmaq lazımdır. 9) Hamısı Cəhənnəmdədir. 10) Allah onları imtanhan edəcəkdir. Ən doğru olanı 1-ci və 10-cu rəylərdir.

212 Buxari.

213 Buxari, Müslim.

214 Buxari, Müslim.

215 Buxari, Müslim.

216 Buxari, Müslim.

217 Buxari, Müslim.

218 İmam Əhməd «Musnəd» 4/13-14. Hədisin ərəbcəsinə bax.

219 Buxari, Nəsəi 4/112, Musnəd 2/317,350.

220 Buxari, Müslim.

221 Buxari, Müslim.

222 Buxari, Müslim.

223 Buxari, Müslim.

224 Buxari, Müslim.

225 Müslim.

226 İmam Əhməd «Musnəd» 1/420-421, Təbərani 8452.

227 Müslim.

228 Buxari, Müslim.

229 Buxari, Müslim.

230 Tirmizi 2639-2641, İbn Məcə 1437,4300, Əhməd 4/213, əl-Həkim 1/5-6

231 Buxari, Müslim.

232 Buxari, Müslim.

233 Müslim.

234 Musnəd 2/254, Tirmizi 2/67, əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 2/629, 946.

235 Müslim.

236 Müslim.

237 Buxari, Müslim.

238 Buxari.

239 Buxari – Tarix 1/44, İbn Əbi Asim «Sünnə» 734, Təbərani «Mucəmul Kəbir» 7/656, Tirmizi «Sifətul Qiyəmə», əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 1589.

240 Buxari, Müslim.

241 Buxari, Müslim.

242 Müslim.

243 Müslim.

244 Müslim.

245 Müslim.

246 Müslim.

247 Buxari.

248 Tirmizi 2670.

249 Buxari, Müslim.

250 Buxari, Müslim.

251 Buxari, Müslim.

252 Buxari, Müslim.

253 Müslim.

254 Muvatta 1/240, Tirmizi 1641, Nəsəi 4/108, İbn Məcə 1449, Musnəd 3/455-456, 6/386.

255 Tirmizi 3458.

256 Səhih Tirmizi 3/160, Həkim 1/501, əl-Albani «Səhihul Cəmi» 5/531.

257 Buxari, Müslim.

258 Müslim.

259 Buxari – bu haqda «Müsəlmanın qalası» kitabına baxa bilərsiniz. Azan bölümü. Səid əl-Qahtani.

260 Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «İbrahim – əleyhissəlam – bu üç hal müstəsna əsla yalan danışmamışdır. Bu yalanlardan ikisi Allahın zatı və rizası üçündür. Birinci: «Bütpərəstlərin bayramına getməmək üçün: «(Ətrafdakıları özündən uzaqlaşdırmaq məqsədilə) Mən xəstəyəm!» (əs-Saffət 89) deməsi. İkincisi isə bütün bütləri sındıraraq öz qövmünə: «(İbrahim sındırmadığı iri bütü göstərib) Bəlkə onların bu böyüyü bunu etmişdir. Əgər danışa bilirlərsə özlərindən soruşun!» (əl-Ənbiya 63) deməsidir. Üçüncüsü isə İbrahimin yanında Sara olduğu halda zalım hökmdarın ərazisindən keçərkən yoldaşına əgər səndən kim olduğunu soruşarsa de ki, sən mənim bacımsan. Şübhəsiz ki, «Sən mənim İslamda bacımsan». Daha geniş məlumat üçün bax: Buxari, Müslim.

261 Fironun adamlarından bir Misirli Musa – əlehissəlam – qövmündən biri ilə döyüşürdü. Musanın qövmündən olan Musadan kömək istədikdə, Musa da kömək edərək düşmənin sinəsinə yumruqla vurur. Bu yumruq da onu öldürür. (əl-Qəsəs 18)-ci ayəsinə bax.

262 Müslim.

263 Müslim.

264 Müslim.

265 Buxari, Müslim.

266 Müslim.

267 Müslim.

268 İmam Əhməd «Musnəd» 3/213.

269 əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 3882.

270 Müslim.

271 Müslim.

272 Müslim.

273 Buxari, Müslim.

274 Buxari, Müslim.

275 Müslim.

276 Tirmizi 4/457-458, Əbu Davud 4/225-226, Musnəd 5/317.

277 İbn Qeyyim «Şifaul Alil» s. 10, İbn Cərir «Təfsir» Əhməd Şakirin təhqiqi ilə 13/244-250, Əbu Davud 4/224.

278 İmam Əhməd «Musnəd» 1/172, İbn Əbi Asim «əs-Sünnə» 202, İbn Cərir «Təfsir», əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 1623.

279 Buxari, Müslim.

280 Muvatta 3/92, Yirmizi 5/266, Əbu Davud 4/227, Musnəd 1/44-45.

281 əl-Həkim «Mustədrək» 2/519.

282 Tirmizi 2516, əl-Albani «Səhih əl-Cəmi» 7834-cü hədis.

283 Müslim.

284 Buxari, Müslim.

285 Əbu Davud 4/295, Musnəd 5/384,394,398.

286 Buxari «Xalqu Əfalul İbad» s. 25, Beyhəqi «Əsməu və Sifət» s. 23.

287 Müslim.

288 Müslim.

289 İbn Macə 2045; Beyhəqi 7/356. əl-Albani «Mişkətul-Məsabih» 6293-cü hədis.

290 Təbərani «Məcmul Kəbir» 10/223-224, əbu Nuaym «Hilya» 4/108, əl-Lalekai «Şərhu Usuli Etiqad» 1/126, əl-Albani «Səhih Hədislər Silsiləsi» 1/46.

291 Buxari, Müslim.

292 İbn Kəsr «Təfsir» 4/314.

293 Tirmizi 2516, əl-Albani «Səhih əl-Cəmi» 7834-cü hədis.

294 Buxari, Müslim.

295 İbn Məndə «İman» 1/448,454, Xattabi «Məalimus Sünən» 4/313, İbn Teymiyyə «İman» s. 148,222, «Məcmuul Fətava» 7/167,259-260, İbn Kəsr «Təfsirul-Quranil-Azim» 4/234, İbn Rəcəb «Cəmiul-Ulum vəl Hikəm» 1/107,108, Nəvəvi «Şərh Səhih Müslim» 1/144-149, İbn Əbil İzz əl-Hənəfi «Şərh Əqidətul Təhaviyyə» s. 347-351 və s. alimlər öz əsərlərində İslam və İmanın ayrı-ayrı (nass və ya cümlədə) işlənərlərsə (göstərdikləri məna baxımından) birləşərək bir-birinin yerini tutarlar.

296 əl-Vəsiyyə s.87, əl-Fikhul Əbsat s. 41-43,52.

297 Xarizmi «Cəmiul Məsanid» 1/182, Aliyyul Kari – şərhu musnədi Əbu Hənifə s.378.

298 Müslim, İmam Əhməd 6/71,111,180, Nəsəi 4/93-94, İbn Məcə 1546, əl-Albani «Əhkəmul-Cənaiz» s. 239, «İrvəul Ğəlil» 3/236.

299 Buxari, Müslim.

300 Buxari, Müslim, Nəsəi 7/30-31, İmam Əhməd 2/229,275,506, Tirmizi 1532, əl-Albani səhih.

301 Abdullah b. Əhməd «əs-Sünnə» 643, əl-Lalekai 1778.

302 Abdullah b. Əhməd «əs-Sünnə» 711,721, əl-Lalekai 1779.

303 Əbu Ubeyd «İman» 11, Abdullah b. Əhməd «əs-Sünnə» 655,668, Təbərani «əl-Kəbr» 9/8792, əl-Laləkai 1780.

304 əl-Albani – əbu Ubeydin «İman» kitabında səhih olduğunu qeyd edir. S. 67.

305 əl-Lalekai «əs-Sunnə» 1798.

306 Abdullah b. Əhməd «əs-Sünnə» 687,744.

307 İbn Teymiyyə «İman» s. 375,394, «Məcmuul Fətava» 7/438-460.

308 Abdullah b. Əhməd «əs-Sünnə» 307-384, əl-Lalekai 5/967-968, Nəvəvi «Şərh Səhih Müslim» 1/150, Bəğavi «Şərhi Sünnə» 1/41.

309 Müslim.

310 Buxari, Müslim.

311 İbn Batta «Şərhu əl-İbanə».

312 İbn Batta «Şərhu əl-İbanə».

313 İmam Əhməd «Musnəd» 1/379 Əhməd Şakir səhih.

314 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat», İbn Batta «əl-İbanə».

315 Əbu Nuaym «əl-Hilyə» 1/305.

316 İbn Batta «əl-İbanə».

317 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

318 İbn Batta «əl-İbanə».

319 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

320 Beyhəqi «Sünənul Kubra».

321 Darimi 1/72.

322 Xatib «əl-Fakibu vəl Mutefakkib».

323 İbn Batta «əl-İbanə».

324 Şatibi «əl-İtisam».

325 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

326 Nəvəvi «ət-Təzkirə».

327 Şatibi «əl-İtisam».

328 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

329 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

330 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

331 İbn Vaddah «əl-Bidau vən Nəbyu Anhə».

332 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

333 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat».

334 Xatib «Şərəfu Əshəbu Hədis».

335 əl-Laləkai «Şərhu Usuli Etiqadi Əhli Sünnə vəl Cəmaat», İbn Batta «Şərhu əl-İbanə».

336 Kadi İyad «əş-Şifa» 2/88.

337 İmam Şatibi «əl-İtisam».