İzahlı şəriət
hökmləri
23
deyir. Deməli Allah-taala özü heç vaxt xoşa gəlməz və pis iş
etməz.
BEŞİNCİ ƏSAS: İMAMƏT
Allah-taala bəşəriyyəti hidayət edib zülm və cəhalətdən nicat
vermək üçün peyğəmbərlər göndərdi. Şəriət və qanunları
qoruyub saxlamaq üçün isə imamları göndərdi. İmamların
olmağı şiələrin nəzərinə əsasən dinin sütunu və əsasıdır.
İmamətin bir neçə şərti vardır:
1-İmamət İlahi bir məqam və mənsəbdir, Allah bu məqam və
mənsəbi istədiyi kimsəyə verər.
2-Peyğəmbəri Allah təyin etdiyi kimi, İmamı da Allah təyin
edir. İmamət, Allah elçisinin İslam ümməti üzərində dini və
dünyəvi xilafəti deməkdir. İmam, Allahın izni ilə İslam
Peyğəmbəri
(səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
tərəfindən təyin
olunmalıdır. Ona görə ki, belə bir məsuliyyəti qəbul edəni
Peyğəmbər
(səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
daha yaxşı tanıyır.
Deməli imamı insanlar təyin edə bilməz.
3-İmam gərək məsum olsun və bütün böyük və kiçik
günahlardan uzaq olsun.
4-Məsum imam, peyğəmbərin (peyğəmbərlik məqamından
başqa) bütün fəzilətlərini özündə toplayır və imamın vəzifəsi
budur ki, peyğəmbərin gətirdiyi şəriəti qoruyub saxlasın.
Həmçinin insanları hidayət edib onların dini və dünyəvi işlərini
islah etsin.
Həmçinin İslam Peyğəmbəri (səlləllahu ələyhi və alihi və
səlləm) peyğəmbərliyə seçiləndə Allah-taala tərəfindən öz
canişinlərini də təkidlə elan etmişdir. İslam Peyğəmbərinin
(səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
öz canişinlərinin adlarını da
deməsi tarixdə məlumdır. Onlar, İslam Peyğəmbərinin
(səlləllahu
ələyhi və alihi və səlləm)
Əhli-beyti
(ələyhimus-səlam)
və on iki
nəfərdən ibarətdirlər. Onların birincisi imam Əli ibn Əbi Talib
24
İSLAM DİNİNİN VƏ ŞİƏ MƏZHƏBİNİN ƏSASLARI
(ələyhis-səlam)
və sonuncusu imam Məhdidir
(Allah zühurunu
tezləşdirsin)
.
İmamiyyə məzhəbinin nəzəri budur ki, Allah-taala
Peyğəmbərə göstəriş vermişdir ki, həzrət Əlini
(ələyhis-səlam)
öz
canişini seçib və bunu aşkar şəkildə camaata elan etsin. Bu
haqda Qurani-kərimdə deyilir:
ُّ
هي
َ
أ
َ
ي
ِّ
ب
َّ
ر ن ّم
َ
ك ْي
َ
ل ّإ
َ
ل ّزن
ُ
أ ا
َ
م
ْ
غ
ِّ
ل
َ
ب
ُ
لو
ُ
س
َّ
رلا ا
َ
و
َ
ك
ْ
م
َّ
ل ن ّإ
ا
َ
م
َ
ف
ْ
ل
َ
ع
ْ
ف
َ
ت
َ
ن ّم
َ
ك
ُ
م ّص
ْ
ع
َ
ي
ُ َّ
للها
َ
و
ُ
ه
َ
ت
َ
لا
َ
سّر
َ
ت
ْ
غ
َّ
ل
َ
ب
ّإ ّسا
َّ
نلا
َّ
ن
ا
َ َّ
لله
َ
لا
هي
ى ّد
ني ّر ّفا
َ
ك
ْ
لا
َ
م
ْ
و
َ
ق
ْ
لا
Ya Peyğəmbər! Rəbbin tərəfindən sənə nazil ediləni təbliğ et.
Əgər (bunu) etməsən, (Allahın) risalətini (sənə həvalə edilən
elçilik, peyğəmbərlik vəzifəsini) yerinə yetirmiş olmazsan.Allah
səni insanlardan qoruyacaq. Həqiqətən, Allah kafir camaatı düz
yola yönəltməz!
1
Həzrət Peyğəmbər sonuncu həcdən qayıdanda Qədir Xum adlı
yerdə Allah-taala Peyğəmbərə göstəriş verdi həzrət Əlini
(ələyhis-
səlam)
öz canişini və imam seçib və bunu aşkar şəkildə camaata
elan etsin.
Şiə və əhli sünnə məzhəblərinin mənbələrinə əsasən
müqəddəs İslam dininin İmamları on iki nəfərdən ibarətdir.
Həzrət Peyğəmbər
(səlləllahu ələyhi və alihi və səlləm)
onların
adlarını qeyd etmişdir. Onların adları aşağıdakılardan ibarətdir.
1
Maidə surəsi, ayə 67.
İzahlı şəriət
hökmləri
25
BİRİNCİ İMAM
ƏLİ İBN ƏBİ TALİB (ələyhis-səlam)
Adı: Əli
(ələyhis-səlam)
;
Ləqəbi: Əmirəl-möminin;
Kunyə: Əbul-Həsən;
Atası: Əbu Talib;
Anası: Fatimə Əsəd qızı:
Təvəllüdi: Amul-filin
1
otuzuncu ili rəcəb ayının on üçü;
Şəhadəti: Hicrətin qırxıncı ili ramazan ayının iyirmi birində
Kufə şəhərində şəhadətə qovuşmuşdur. Müqəddəs məzarı Nəcəf
şəhərindədir.
İKİNCİ İMAM
HƏSƏN İBN ƏLİ (ələyhis-səlam)
Adı: Həsən
(ələyhis-səlam)
;
Ləqəbi: Müctəba;
Kunyə: Birinci əbu Muhəmməd;
Atası: İmam Əli
(ələyhis-səlam)
;
Anası: Fatimə Zəhra
(səlamullahi ələyha)
;
Təvəllüdi: Hicrətin üçüncü ili ramazan ayının on beşində
Mədinə şəhərində dünyaya gəlib;
Şəhadəti: Hicrətin 50-ci ilində səfər ayının iyirmi səkkizi Əbu
Süfyanın oğlu Müaviyənin hiyləsi və Əşəsin qızı Cudənin əli ilə
zəhərlənib şəhid olur. Mədinədə Bəqi qəbiristanlığında dəfn
olunub.
ÜÇÜNCÜ İMAM
HÜSEYN İBN ƏLİ (ələyhis-səlam)
Adı: Hüseyn
(ələyhis-səlam)
;
1
Fil ili.