www.cafarcabbarli.org
14
nərəyə? Ox, bəyim, kimə nə cavab verim? Onamı və ürəyiməmi? Üzərimə aldığım vəzifəyəmi?
Ə n v ə r. Yetər, qorxma! Burada xüsusiyyətə kimsə fəda edilə bilməz. Əsgər ancaq əsgərlik
zamanı etdiklərinə məsul ola bilər. Sən Trablisə getmək istərkən, əhvalı mənə söylədilər. İzzət
paşa ilə mən özüm danışaram.
R a m i z. O, məni bir dəfə öldürdü! Bundan sonra da öldürəcək olursa, ancaq bir ölünü
öldürəcəkdir ki, onun da heç qorxusu yox! Ox, niyə mən onunla rast oldum, Allah, bütün Afrika
qana boyanarkən, mənə yazığınmı gəlir?
Ə n v ə r. Bunların vaxtı gəlmədi. Hələ məsələ böyük bir millətin şərəf və namusu üzərində
firlanır. İzzət paşa şəhəri təslim etmək istəyir. O, xain deyil, fəqət qorxaqdır. Sənusinin
ərəblərinə silahlar paylanmış. Yoldaşlarını hazırla, əsgərlər çəkilərsə, şəhəri biz müdafiə
edəcəyik. Son nəfəsimizə qədər!
R a m i z. Bəyim, son nəfəsimiz azdır! Mən istərdim düşmən adlanmış, vücudum üzərindən
atılarkən, bədənimin alovu da bir neçə düşməni yandırsın!
Ə n v ə r. Haydı, hazırlaş! İzzət paşa gəlirkən, mənə söyləyiniz. Mən çadırda bir qədər
düşünmək istəyirəm.
R a m i z. Mənim yoldaşlarım indi deyil, hər dəqiqə ölümə hazırdılar.
Ə n v ə r. Öylə isə gedək. Yaşamaq ölmək üçündür, ölüm yaşamaq üçün! (Gedirlər. Haris, Şüeyb,
bir ərəb çıxırlar.)
H a r i s (Şüeybə). Bu daha gözəl! O, yatmağa getdi. Bomba hazır! Çadırdan içəriyə atar, həmən
ötəki ərəblərə qoşularsan. Səni ki, burada kimsə tanımayır. Artıq hava da qaranlıqlaşmış.
Ş ü e y b. Ya əmir! Biz ərəblər hər bir işdə sadə hərəkət etməyə öyrəndik. Bu isə mənə çox çətin
gəlir. Ənvəri, o cür qəhrəman bir adamı öldürmək?!
H a r i s. Şüeyb, mənim də əlim onun üçün soyumuş! Mən də istərəm düşmənlə üzbəüz durub,
açıq çarpışaraq, məğlub edəsən. Fəqət italyanlar bilirlər ki, İzzət paşa şəhəri saxlamaz. Şəhər
altında müharibə olursa, ancaq Ənvər edəcəkdir. Onda da qüvvəsizlikdən bir şey edə
bilməyəcəksə də, fəqət əvvəlcə onu öldürməklə, minlərlə əsgərlərini ölümdən qurtarmaq
istəyirlər. Dayım onların əmrlərini dinləməyi buyurmuş. Burada çətinlik də yox. Odur çadır!
Yəqin yatmış.
Ş ü e y b. Hər nə isə ürəyim gəlmir.
H a r i s. Şüeyb, dəli olma! Ənvər, Türkiyədə Ənvərdir. Ərəbistanda isə heç bir şey deyil! (Ramiz,
Əbdürrəhman çıxırlar.)
Ə b d ü r r ə h m a n. Bunlar kimdir?
R a m i z. Dur, bu Haris deyilmidir? (Baxırlar.)
H a r i s. İnsan da hər bir şeydən qorxarmı? Cəsur ol, Şüeyb!
Ş ü e y b. Ya əmir, sizə də cəsur olmaq lazım. Siz niyə qorxub getməyirsiniz?
H a r i s. Yox, mən qorxmuram. Ancaq getməsi üçün, böylə etməyim lazımdır.
Ə b d ü r r ə h m a n. Odur, yenə o məlun!
R a m i z. Odur, gizlən! (Gizlənirlər.)
H a r i s. Şüeyb, yenə durdun? Münkər edəcək yer deyildir. Bax, orada kimsə yoxdur...
Ş ü e y b. Gedək, ancaq siz də yaxında durun.
H a r i s. Onu söyləmək artıqdir. Bir şey olursa, köməyə gələcəyəm!
Ş ü e y b. Artıq yetər! Gedək, madam ki, söz verdim... Gedək! yalnız kömək olarsa...
www.cafarcabbarli.org
15
H a r i s. Ondan qorxma! Bir şey olursa, bu Əlmünasirə istehkamından kölgəm də görünməz.
Əcinnə kimi ya göyə uçaram, ya quldurların altına soxularam. Qorxma, Şüeyb, gedək. (Gedirlər.
Ramiz, Əbdürrəhman çıxırlar.)
R a m i z. Ox, bu məlun nələr etməyə müstəid deyildir!
Ə b d ü r r ə h m a n. Adı xəyanət olan hər bir şeyə, ancaq düzlükdən başqa...
R a m i z (yaxınlaşır). Ox, məlun! Xəyanətdə qarşısında bir cəza vərim ki! Gedək! (Gedirlər. Bir
azdan sonra çığırtı qopur, Şüeyb Əbdürrəhmanın əlində, Haris Ramizin əlində gəlirlər.)
H a r i s. Ya əmir, bağışlayın!
R a m i z. Məlun cani! Bundan da alçaq bir şey tapmadınmı?
H a r i s. Bağışlayın, ya əmir!
Ə b d ü r r ə h m a n (Şüeybə). Əməlinizə qarşı mükafat alacaqsınız, deyilmi? Xəyanətin nə cür
mükafatı olacağını yəqin bilmirdiniz? Mən sizə öyrədərəm! İştə mükafat. (Bıçağı döşünə sancır.)
Ş ü e y b. Məndə təqsir yoxdur onda, ya əmir! (Yıxılır ölür.)
H a r i s. Ya əmir, bağışlayın!
R a m i z. Məlun! Partladacağın bombanın Türkiyənin qəlbgahında partlayacağını bilmirdinmi?
Ox, sənin bütün varlığın, bütün canın xəyanətdən mürəkkəbdir. Əllərə toxunacaq bir giləsini
böylə, bütün Atlas dənizinin suyu ilə yumaq olmaz!
H a r i s. Bağışlayın, ya əmir, bilmədim. Bir də and olsun.
R a m i z. Yetər! Anda lüzum yox! Tanıyıram səni. Ox, əllərimə yazığım gəlir. Bu qədər xəbis bir
iblisin qanı ilə, onları boyamaq istəmirəm.
Ə b d ü r r ə h m a n. Ya əmir, mən bu vəzifəni yaxşı bacarıram. Siz Atlas dənizi ilə yuya
bilməyəcəyiniz o çirkin ləkəni mən bir kəlmə cəza sözü ilə təmizlərəm! Mənə həvalə edin
çəkilin.
R a m i z. Haydı, Əbdürrəhman! (Əbdürrəhman yaxınlaşarkən.)
H a r i s. Ya əmir, bəs Ulduz! Məni öldürsəniz bəs Ulduz?
R a m i z. Dur, dur! Ox iblis. Zəhərli xəncərini ürəyimin incə nöq-təsindən sancdm. Ox, xain,
niyə onu mənim yadıma saldm? Allah, si-nirlərim sarsildi! Ulduz! Söylə cani, Ulduz nərədə?
Söylə!
H a r i s. Ya əmir, məni öldürsəniz Ulduz da ölü deməkdir! Mən onu Trablisə göndərdim.
Mənsiz ya onu öldürərlər, ya kimsəyə təslim etməzlər. Heç kəs də tapmaz.
Ə b d ü r r ə h m a n. Sözlərinin bir kəlməsinə inanırsam, ona xəbis deyilən qədər mənə ağılsız
deyilsin!
R a m i z. Murdar, qanlı yırtıcı! Niyə o zərif vücudu bu qədər əzablara salıb incidirsən? Səndə
insan ürəyi yoxmu?
H a r i s. Ya əmir, bu dəfə də məni bağışlayın, mən onu özüm sizə təslim edim.
Ə b d ü r r ə h m a n. Məlun, gec-tez bu bıçaq sənin məlun ürəyinə sancılacaqdır.
H a r i s. Ya əmir, müqəssirəm, günahlarımı yaxşılıqla yuyaram. Bağışlayın məni.
R a m i z. Əbdürrəhman, burax! Xain, ona atacağın bombanı ürəyimdə partlatdın! Ulduz!
Əbdürrəhman, bu xaini tapşır hələlik saxlasınlar.
Ə b d ü r r ə h m a n. Gedək, xain! Fəqət sevinmə, sənin vücudun öylə yoğrulmuş ki, gələcəkdə
ancaq özündən günah, özgədən cəza gözləyə bilərsən. Gedək!
H a r i s. Təşəkkür edirəm, ya əmir! Andıma əməl edəcəyimə bir də and içirəm! (Gedirlər.)