Turizm ve Arastırma Dergisi

 

 

Turizm ve Arastırma Dergisi

 

Journal Of Tourism And Research

 

 

Cilt / Volume: 5 

Yıl

 / Year: 2016 

Sayı

 / Number: 1 

 

 

 

33

 

 

 

 

1. 

GĠRĠġ

 

 

Turizm,  destinasyonlar  arasında  artan  çeşitlilik  ve  rekabet  ile  beraber 

uluslararası  ticaretin  önemli  oyuncularından  biri  haline  gelmiş  ve  aynı  zamanda 

gelişmekte olan birçok ülke için ana gelir kaynaklarından biri olmuştur.

 

2014 Yılında dünya çapında turizm hareketine katılan kişi sayısı yaklaşık olarak 

1133 milyona ulaşmış olup, uluslararası turizm

 

gelirlerinin miktarı 1 trilyon 245 milyar 

ABD Doları olarak gerçekleşmiştir. Kıtalara göre incelendiğinde, en fazla turist varışı ve 

turizm  geliri  Avrupa  kıtasında  sağlanmıştır.  2014  Yılında  Avrupa  kıtasını  582  milyon 

turist (toplam turist sayısının % 51,4'ü) ziyaret etmiş, kıtanın elde ettiği gelir 509 milyar 

ABD  Dolarına  (toplam  turizm  gelirlerinin  %  41'si)  ulaşmıştır  (UNWTO,  Tourism 

Highlights, 2015). 

Turistik  ürün  çeşitlendirilmesi  konusunda  etnik  kültür  önemli  bir  rol 

oynamaktadır. Etnik kültür, turistik çekicilik olarak, dünyada etnik toplulukların ve turizm 

gelirlerinin arttırılma stratejisi gereği giderek daha fazla teşvik edilmektedir. Çoğu ülke 

kendi  kültür  çeşitliliğini  bir  avantaj  olarak  görmekte  ve  yerel  ekonomiyi  canlandırma 

amacı  doğrultusunda  kullanmaktadır.  Etnik  kültürü  öne  çıkaran  turizm  türüne,  etnik 

turizm denilmektedir. Bunun yanı sıra, etnik turizm kültürel turizmin bir parçası olarak 

bilinmektedir.  Uluslararası  literatürde  etnik  turizm  konusunda  ortak  bir  tanım 

bulunmamaktadır. Etnik  turizm, bir bölgede ortak bir tarihi, kültürü, dini, dili ve yaşam 

tarzını  paylaşan  farklı  sosyo

-

kültürel  insan  grubunu  tanıma  amaçlı  seyahatlerden 

oluşmaktadır.  Ayrıca  etnik  turizme  yönelik  seyahatlerde  insan  eseri  yapılar, 

performanslar  ve  etnik  gruplarl

a  ilgili  ürünlerin  deneyimi  ve  tüketimi  gezi  veya 

aktivitelerde önemli bir yer tutmaktadır.

 

2013  yılında  Litvanya‟yı  2,2  milyon  yabancı  turist  ziyaret  etmiştir.  2014  ilk 

yarısında  geçen  yılın  aynı  dönemine  göre,  Litvanya'ya  gelen  yabancı  turist  sayısı 

%12,

2'lik  artış  göstermiştir.  Gelen  turistlerin  çoğu  başkent  Vilnius'u  ziyaret  etmiştir. 

Bunlardan da %80'i diğer bir ifadeyle yaklaşık1.6 milyon turist Trakai'yi ziyaret etmiştir. 

Trakai'yi  ziyaret  eden  Turistlerin  büyük  kısmı  bir  süre  için  konaklama  yapmadan

 

müzeleri ve sergileri ziyaret etmeye, kültür mirası yemekleri tatmaya, tekne ve yat ile 

gezmeye  ve  hediyelik  eşya  almaya  gelmektedir.  Bu  nedenle  turist  sayıları  ve  ziyaret 

sürelerini  arttırabilmek  için  alternatif  turizm  ürünlerinin  sunulması  ve  yeni  pazar

lara 

yönelik ürün geliştirmek bölgede turizmin geliştirilmesi açısından önem taşımaktadır.

 

Çalışmanın  temel  amacı  Litvanya'nın  Trakai  şehrinde  yaşayan  Karay 

Türklerinin  etnik  turizm  potansiyelinin  incelenmesidir.  Alt  amaçlar  arasında  da, 

Karay  kültürünü  yansıtan  potansiyel  turistik  ürünlerin  sunulması  yer  almaktadır. 

Ayrıca Litvanya'nın sahip olduğu etnik zenginliklerin, turizm gelirlerini artırmak için 

bir  seçenek  olarak  sunulması  amaçlanmıştır.  Bununla  beraber  Litvanya  turizm 

yetkililerinin, Türk turistlere Karay etnik turizminin öncelikli pazarı olarak sunulması 

amaçlanmıştır. Son olarak Türk turistlere, alışılagelmiş destinasyonlar dışında yeni 

bir seçenek sunulması amaçlar arasında yer almaktadır. Etnik turizm potansiyeline 

sahip  Litvanya'da  etnik  turiz

min  gelişimini  ortaya  koyacak  çalışmalar  son  derece 

azdır. Litvanya'nın Türkiye‟de ve dünyada az bilinen Karay Türkleri, korunmuş etnik 

kültürleri  ile  etnik  turizm  açısından  önemli  bir  değere  sahiptir.  Karay  Türklerinin 

turizm  potansiyelini  araştıran  bir  bilimsel  çalışma  bulunmaması,  bu  çalışmanın 

Karay  Türklerinin  Türkiye'de  tanınmasına  önemli  katkı  sağlayabilecektir.    Ayrıca, 

turistik  ürün  olarak  Karay  etnik  turizmi  kullanılarak,  Litvanya'ya  Türk  turist  çekme 

stratejisi oluşturulması

 

amaçlanmıştır.

 

---

 

 

Turizm ve Arastırma Dergisi

 

Journal Of Tourism And Research

 

 

Cilt / Volume: 5 

Yıl

 / Year: 2016 

Sayı

 / Number: 1 

 

 

 

34

 

 

 

 

2. 

TEORĠK

 

ÇERÇEVE

 

 

2.1  Turizm ve Etnisite 

 

Günümüzde, etnik çeşitlilik küresel kültürün ve turizmin önemli bir parçasını 

oluşturmakta  ve  turizm  sektöründe  gelir  ve  döviz  elde  etmek  için  yaygın  biçimde 

kullanılmaktadır.  Dünya  çapında  etnisitenin  turizmle  iç  içe  girmesi

  ile  etnisiteyi 

temsil etmek, tüketmek ve etnisite deneyimi moda haline gelmiştir.

 

Etnik turizm kavramı turist tarafından tüketilen, etnik lokantalar, mahalle pazar 

yerleri, etnik müze, konu parkı ve turistik köyler gibi yerel kültürle desteklenen birçok  

turizm ürününü içinde barındırmaktadır (Yang Li, Geoffrey Wall, 2009, s. 559). 

Etnisite, turistik çekicilik olarak, etnik toplulukların gelir ve döviz elde etme stratejisi 

haline gelmiş ve giderek yerel ve merkezi hükümetler tarafından daha fazla teşvik 

ed

ilmeye başlamıştır. Çoğu ülke kendi kültür çeşitliliğini, yerel ekonomilerini 

canlandırmak amacı ile etnisiteyi kullanmaktadır. Aynı zamanda, etnik turizm etnik 

grupların kimliğini güçlendiren etkili bir güç haline gelmiştir. Etnik turizm vasıtasıyla 

etnik 

gruplar zengin kültürlerini ve miraslarını, geleneklerini, dillerini ve kültürel 

varlıklarını tanıtma fırsatı bulabilmektedir. Turizmle birlikte etnisitenin metalaşması 

ve pazarlanması etnik toplulukların korunması, etnik kimliklerin yeniden kurulması, 

et

nik değerlerin değişmesi gibi çeşitli konuları gündeme getirmiştir. Ekonomik ve 

sosyal hedefler arasında dengenin nasıl tutturulabileceği, ekonomik ve  sosyal 

getiriler elde edilirken geleneksel kültürlerin nasıl korunabileceği, turizm  

 

endüstrisi

 

ve etni

k topluluklar arasındaki karşılıklı yarara dayalı işbirliğinin nasıl kurulabileceği 

gibi konular etnik turizm destinasyonunda turizm planlaması ve gelişimi içinde ele 

alınmaya başlamıştır(Yang, 2007, p. 7).

 

Leong(1997, s. 72),turizmle ilgili ticari ve kültürel entegrasyon süreci, yerel 

kimlik  duygusunun  bozulması  veya  yerel  kültürün  basit  ve  otantik  olmayan  bir 

şekilde  gösterilmesinden  dolayı,  etnisiteyi  yerel  kimliğin  oluşmasında  önemli  bir 

faktör  olarak  görmektedir.  Çoğu  Asya  ülkelerinde  turizm,  siyasi,  e

konomik  ve 

kültürel süreçlerin güçlü  bir destekçisi olarak görülmekte ve turizmin yerel kimlik ve 

vatandaşlık duygusuna yeni anlamlar kattığı düşünülmektedir. Uluslararası pazara 

turizm aracılığıyla yansıtılan kültürel kimlik, ulus kurma süreci ile de ilişkilidir. Etnik 

turizmin bazı bileşenleri, bir ulusun ortak değerlerine benzemektedir. Bunlar, ortak 

yurt,  ortak  tarih  ve  kültürel  mirastan    oluşmaktadır.  Bunun  dışında  etnik  turizm, 

ulusal varlığın farkındalığını geliştirerek, bazı yerel ve spesifik gruplara ayrıcalıklar

 

kazandırabilmektedir.

 

Volkman  (1982,  1984,  1990),  ve  Picard‟a  (1990)  göre  kültür  özellikle  bir 

eğlence  olarak  pazarlandığında,  turizmin  yerel  kimlik  ve  kendini  tanımlama 

kavramları  üzerinde  dönüştürücü  etkiler  yaratmaktadır.  Linnekin‟e  gör

e, 

nesnelleştirilmiş  ve  metalaştırılmış  kimliğin  tüketimi,  kavramsal  olarak  pazarda 

satılan  ve  alınan  ürünlere  dönüştürülmüş  kültür  ve  etnisite,  ekonomi  kapsamında 

ortaya  çıkmakta  ve  gelişmektedir.  Devlet  tarafından  desteklenen  kültür  ve  etnik 

turizm,  kusu

rsuz  olarak  böyle  bir  maddeleştirmeyi  gerçekleştirmektedir  (Linnekin, 

1997, p. 220). 

Fırat(1995)'ın  araştırmasına  göre,  her  türlü  ulusal  ve  bölgesel  etnik  kültür 

turizm  öğesi  olarak  pazarlanabildiği  taktirde;korunmuş,  tecrübe  edilmiş  ve 

küreselleşmiş  hale  gelebilir.Ürünleri,  tecrübeleri,  yaşantıları  ve  pazarlanabilen 

yönleri  bakımından  sunulmayan  ve  sunulamayan  kültürler  kendilerini  üyeleri 

tarafından terk edilmiş hissederler.Özellikle, geleneksel kültürler, kendi yaşamlarını 

devam  ettirebilmek  için  turistik  öğelerinden  olan,  gösterileri,  müzikleri,  dansları, 

---