Türk ağir sanayiİ ve hizmet sektöRÜ kamu iŞverenleri sendikasi (T Ü h I s ) İle tüRKİye liman ve kara tahmil-tahliYE

Madde 69 - Silah Altına Alınanların Ücretleri

a) Bu Toplu İş Sözleşmesi kapsamına giren işçilerden muvazzaf askerlik hizmeti sebebiyle ayrılacaklar hakkında, askerlik şubesinden aldıkları sevk belgesine istinaden mülga 1475 sayılı İş Kanununun l4. maddesine göre işlem yapılır.

b) Muvazzaf askerlik hizmeti dışında manevra, talim veya Sivil Savunma maksadıyla mükellefiyet altına alınan işçilerin iş akitleri feshedilmez. Mükellefiyet altına alan makamlarca herhangi bir ödeme yapılmadığı taktirde mükellefiyet altında kaldıkları müddete ait ücretleri tam olarak ödenir. Bahsi geçen makamlarca bir ödeme yapılıp da bu ödemenin miktarı işçinin ücretinden az olduğu taktirde işveren yalnız aradaki farkı öder. Mükellefiyet altında kaldığı süreler gaybubetten sayılmaz. Mükellefiyet müddeti 1 ayı geçerse aylık ücreti avans olarak ödenir.

Bu fıkra hükmü mükellefiyetin bitiminden sonra 1 ay içinde tekrar işe avdet edenlere uygulanır.

c) Sivil savunma ve silah altına alınma kurslarına hafta tatili veya dinlenme günlerinde katılan işçilere bu günler kadar ücretli dinlenme verilir.

Madde 70- İkramiyeler

İşbu Toplu İş Sözleşmesi kapsamına giren bütün işçilere,

I- İlave tediye,

II- Fevkalade İkramiye namı altında iki türlü ödeme yapılır.

Madde 71- İlave Tediye

6772 sayılı kanun gereğince işçilere verilmekte olan ilave tediyeler mezkur kanun uyarınca ödenir.

Madde 72- Fevkalade İkramiye ve Tazminat

TCDD'nin fevkalade ikramiyeleri halen mer'i olan ve ileride neşredilecek Kanun hükümleri dairesinde ödenir.

Halen mer'i olan kanun hükümlerine göre senede bir aylık tutarında 225 saatlik fevkalade ikramiye verilir. TCDD Kuruluş Kanunu ile 2.fevkalade ikramiye 225 saatlik ücret tutarında tazminat olarak verilir.

İkramiye ve tazminatın ödenmesinde yılın ilk 6 ayı (ikramiye devresi), yılın ikinci 6 ayı ise (tazminat devresi) olarak itibar olunur. Bu devreler içinde ikramiye ve tazminatın ödenme tarihleri Nisan ve Eylül aylarıdır. Ancak 6772 Sayılı kanuna göre ödenen ilave tediyelerin Bakanlar Kurulunca tespit edilen ödeme tarihleri aynı ay içine rastladığı taktirde, o ay içinde ödenmesi gereken tazminat veya ikramiye, müteakip ay içinde ödenir. İkramiye ve tazminat ödeme tarihindeki saat ücreti (emek zammı dahil) üzerinden hesap edilir.

İşçinin ikramiye ve ilave tediyelerinin ödenmesinde ikramiyelerin hakedildiği tarihteki ücretinden tediye edilmesi esastır.

TCDD Kuruluş Kanunu ile veya TCDD personelini ilgilendiren bir kanunla,

a) 1 aylık (225 saatlik) ücreti tutarında bir ikramiyenin verilmesi hükme bağlandığı taktirde bu kanuni ikramiye, bu sözleşmedeki fevkalade ikramiyelerden birinin yerini alır ve sözleşmedeki fevkalade ikramiyelerden biri ödenmez. Yani bu taktirde bir aylık (225 saatlik) ücreti tutarındaki fevkalade ikramiyelerden biri akden işbu Toplu İş Sözleşmesine istinaden, diğeri ise kanuna müsteniden ödenir.

b) İki aylık (450 saatlik) ücreti tutarında iki ikramiyenin verilmesi hükme bağlandığı taktirde kanuni ikramiyeler bu sözleşmedeki fevkalade ikramiyelerin yerini alır ve bu sözleşmedeki fevkalade ikramiyeler ödenmez. İki aylık (450 saatlik) fevkalade ikramiyelerin işbu kanuna müsteniden ödenmesine devam olunur.

c) İki aylık (450 saatlik) ücreti tutarından fazla ikramiye ödenmemesinin kabul edilmesi halinde, bu sözleşmedeki fevkalade ikramiyelerin yerine kanunla hüküm altına alınmış olan ikramiyeler ödenir. Ayrıca bu sözleşmedeki fevkalade ikramiyeler ödenmez.

"Bu maddede geçen (225) ve (450) saat ibareleri gemi adamları için (240) ve (480) saat olarak uygulanır."

Madde 73- Fevkalade İkramiye ve Tazminattan Faydalanma Şartları

Fevkalade ikramiye ve tazminattan istifade edebilmek için aşağıdaki şartlar aranır.

I- Belirsiz süreli iş sözleşmesi yle istihdam edilen işçiler için;

a) TCDD'deki hizmeti 6 ayı geçmiş olmak,

b) İkramiye ve tazminata hak kazanıp da ödeme tarihinden önce hizmet akdi bozulanlara, ikramiye veya tazminatları çalıştıkları süreye oranla ödenir. İkramiye veya tazminatı hizmet akitlerinin bozulma tarihinden önce ödenmişse, çalıştıkları süreye oranla ödenmesi gereken miktar mahsup edilerek fazlası geri alınır. Ancak TCDD'ce suç sebebiyle iş sözleşmeleri fesh edilenlere, fesih tarihinin ilgili bulunduğu döneme ait ikramiye veya tazminat ödenmez, ödenmiş ise tamamı geri alınır.

c) Malüllük, yaşlılık, emeklilik işlemine tabi tutularak işten ayrılanlarla, ölenlerin o döneme ait tazminatları veya ikramiyeleri tam olarak ödenir, ödenmişse geri alınmaz.

d) Yeni ve tekrar işe girenlerden (a) fıkrasındaki şartın gerçekleşmesi halinde, işe girdiği tarihle ilgili dönemin ikramiye veya tazminatı o dönemdeki çalışma süresine oranla ödenir.

e) İkramiye ve tazminatın devre tarihinden önce ödenmesi halinde devre sonuna kadar ikramiye veya tazminatı almaya mani hali zuhur edenlerden ödenen meblağ geri alınır.

II- Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalıştırılan işçilerden;

TCDD'deki hizmet süresi 6 ayı doldurmuş olan işçilere, o devredeki mukavele süresine göre 225 saatlik ücreti ile orantılı olarak ikramiye veya tazminatı, sözleşmenin "Fevkalade İkramiye ve Tazminat" maddesine göre tespit edilen ödeme tarihinde ödenir.

İkramiye veya tazminatın hesabında nazara alınmamış olan çalışma süresine ait ikramiye ve tazminat aynı esaslarla devre sonunda ödenir.

III- İkramiye ve tazminatın hesabında; kanuni ücretli ve ücretsiz izinler, mukavele süresine rastlayan hastalık sebebiyle verilmiş istirahat müddetleri, talim ve manevra maksadıyla askerlikte geçirilen zamanlar, eğitim ve seminerlerde geçirilen süreler,

İş Kanununun 74. maddesi uyarınca kadın işçilere verilen sekizer haftalık doğum istirahatleri çalışılmış gibi sayılır.

İkramiye ve tazminat devresi içinde çalışıp da ödeme tarihinde bulunmayanlara da aynı esaslara göre ödeme yapılır.

Madde 74- Tatil Gün ve Zamanları ve Bu Zamanlarda Ödenecek Ücret

I- İşbu Toplu İş Sözleşmesinin kapsamına giren Liman işyerlerinde çalışan işçiler için tatil gün ve zamanları;

a) Günün 8 (sekiz) ile 17 (onyedi) saatleri dışında kalan müddetler,

b) Hergün saat 12.00 - 13.00 arasındaki müddetler,

c) Cumartesi günleri saat l2.00'den sonrası ve Pazar günlerinin tamamı,

d) Ulusal Bayram ve Genel Tatil günleri ile kanunen tatil kabul edilecek zamanların devamınca geçecek müddetlerdir.

II- Tatil Gün ve Zamanlarında İşçilerin Ücretlerine Yapılacak Zam;

1.1.1964 tarihinde yürürlüğe giren (TCDD İşletmesi Liman ve İskeleler Tarifesi)ne göre tatil gün ve zamanlarında zamlı tarife tatbik edilen Liman İşyerlerinde yukarıda belirtilen tatil gün ve zamanlarında çalışanların bu gün ve zamanlarındaki çalışmalarına ait saat başına isabet eden (emek zammı dahil) ücretleri % 50 zamlı olarak ödenir.

Bu gün ve zamanlar içinde fazla çalışma yapıldığı taktirde; saat başına isabet eden (emek zammı dahil) ücretler % 50 tatil gün ve zamanları zammı ilavesi ile ortaya çıkan miktarın % 50'si fazla mesai zammı olarak ödenir.

Her takvim yılı içindeki tatil gün ve zamanları çalışmaları zammının fevkalade ikramiye ve tazminat ile ilave tediyeye, inikasından doğan fark, Bilgi İşlem Dairesince tespit edilerek müteakip yılın Ocak ayı içinde ödenir.

Madde 75- Nakdi Mükafat ve Takdirname

İşçilerden fedakarlıkları, teyakkuzları ve buluşları ile TCDD'ye menfaat ve tasarruf sağlayanlar, işyeri komitelerinin teklifi ve TCDD'nin vereceği karar ile nakdi mükafatla taltif olunurlar.

Şu kadar ki fedakarlık, teyakkuz ve buluşların mahiyeti ve bu sebeple işverene sağlanan maddi menfaat tutarları ile gerekçeleri de belirtilmek suretiyle alınacak işyeri komitesi teklifleri Genel Müdürlüğe gelişinden itibaren bir ay içinde İşveren Yönetim Kuruluna intikal ettirilir.

Çalışmaları ve örnek davranışları ile temayüz eden işçilere, işyeri amirinin teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile takdirname verilir.

Bu şekilde taltif olunan işçiler teşkilata tamim ile duyurulur.

Madde 76- Harcırah

İşbu Toplu İş Sözleşmesi kapsamına giren işçilere yurtiçi ve yurtdışı harcırahları konusunda, 6245 Sayılı Harcırah Kanunu, Bütçe Kanunu ve TCDD Harcırah Tüzüğü hükümlerine göre işlem yapılır.

Madde 77- Verimlilik Primi

1- Limanlarda gemilere yapılan yükleme-boşaltma işlemlerinde çalışan işverence teşekkül ettirilen postaların 7,5 saatlik normal çalışma süresinde yükleyeceği boşaltacağı ton miktarının (işçinin kusurundan doğan hasarlı eşyalar hariç) Ek-3'te belirtilen standartları aşması halinde işçi başına (serdümen ve vinçci dahil) posta ile birlikte, gemi ambarlarında ve sahada çalışan mekanik vasıta operatörlerine, iskele vinçcisi ve kreyn operatörüne, standardı aşan beher ton için 01.03.2013 tarihinden itibaren 0,027756 TL, 01.09.2013 tarihinden itibaren 0,028866 TL prim verilir.

Bu ödeme, Toplu İş Sözleşmesinin ikinci yılının birinci ve ikinci altı aylarında ücret zammı oranında ve ücretin zamlandığı tarih itibariyle arttırılarak ödenecektir.

Örneğin; standardı günde (180) ton olan eşya yüklemesinde posta günde, 200 ton yüklediği takdirde standardı aşan (20) ton için postadaki her işçiye (20x0,027756) TL prim verilir.

2) Ton standartları, fazla çalışma yapılması halinde her bir saat için 1/7,5 aşması ile, postanın munzam işçilerle takviyesi halinde ise, standart tonun işçi sayısının bölünmesi ile bulunacak miktar kadar arttırılır.

Örneğin; günlük standardı 150 ton olan eşyada bir saat fazla çalışma yapılması halinde günlük standardı 170 ton, aynı eşya için postaya iki munzam işçi verilmesi halinde 150/10 işçi; l5x2=30 ilavesiyle 180 ton olacaktır. Keza postaya iki işçi noksan verilmesi halinde 15x2=30 eksikliğiyle 120 ton olacaktır.

3) Aynı postanın;

a) Yüklemeden sonra boşaltma veya aksine boşaltmadan sonra yükleme yapması veya aktarmadan sonra yükleme-boşaltma yapması,

b) Çok çeşitli eşya maniplasyonu yapması (örneğin, aynı postanın tütün, paletli çimento, salça yüklemesi gibi)

hallerinde prime esas standart ton olarak her bir eşya için tespit edilmiş standardın çalışılan saate oranı dikkate alınır. Örneğin, posta önce ambar ağzındaki paletli eşyaları iki saatte aktarmış ve bilahare 6 saat sun'i gübre boşaltmış ise, prim için paletli eşya standart tonunun 2/7,5'unu aşan ton miktarı sun'i gübre için standart tonun 6/7,5'unu aşan ton miktarı esas alınacaktır.

4) İşaltı edilmeyen veya beklemeye giren postalarda prim standart ton esas alınacaktır.

Örneğin; 4 saat sonra işaltı edilen posta için standardı 200 ton olan eşya için standart 100 ton olarak nazara alınacaktır. İşaltı edilen posta herhangi bir nedenle hiç çalışmamış ise bu hal standardın altında bir çalışma sayılmaz.

5) Beher parçası 100 tonun üzerinde olan ağır parçalar prim tahakkukunda nazara alınmayacaktır.

6) Başformen ve formenler görevli olduğu gemilerdeki postalarda en yüksek verimlilik primini alan işçi kadar prim alacaklardır. Operatör postabaşısı da bu primlerden başformen gibi yararlanır.

7) Bu suretle ödenecek prim:

A) Ayda 6 kez standart ton altında iş yapan işçi için (işçinin saat ücreti x 195 şeklinde tespit edilecek) aylık ücretinin % 20'sini,

B) (A) bendi dışındaki işçilerin aylık ücretlerinin % 40'ını aşamayacaktır.

8) Verimlilik primi uygulamasına işbu Toplu İş Sözleşmesinin Limanlara ulaştığı tarihte başlanacaktır.

YEDİNCİ BÖLÜM

Nakil ve Nakil Esasları

Madde 78- Nakil Esasları

İşçiler, gerektiği takdirde, işyeri içinde unvan veya niteliği, benzer yahut birbirine yakın başka işlerde veya yerlerde geçici veya devamlı olarak işveren tarafından görevlendirilebilirler.

Görülen işin niteliğinde benzerlik olmak şartıyla işçilerin aynı işverene bağlı ve belediye hudutları içindeki bir başka işyerine nakledilmeleri mümkündür.

Belediye hudutları dışındaki nakillerde, nakledildiği işyerinde işe başlamayan işçiler hakkında, bu Toplu İş Sözleşmesinin "Arzusu hilafına nakledilenlerden nakledildiği işyerinde işe başlamayanlara İş Kanununun 24/II-f fıkrası hükmü uygulanarak kıdem tazminatı ödeneceğine dair" 8l.maddesi hükmü uygulanır.

Madde 79- İşçinin Arzusu ile Nakil

İşçiler de ailevi, sıhhi vesair sebeplerle başka işyerlerine nakillerini isteyebilirler. Bu arzuları nakil istedikleri işyerinde münhal kadro bulunması ve hizmetine ihtiyaç olması halinde is'af edilebilir.

Madde 80- Becayiş

Becayiş, aynı derece ve unvanda bulunan işçilerin kendi rızaları ve işyerlerinin muvafakati ile yer değiştirmeleridir. İşyerlerinde en az bir sene kalmış olan işçiler becayişlerini isteyebilirler. Bu isteklerinin yerine getirilmesi nakle salahiyetli makamların muvafakat ve tasvibi ile mümkündür.

Madde 81- Nakillerde İşe Başlama

Yeniden veya naklen başka mahalle tayin edilen işçilerin nakil emri 15 gün içinde kendilerine tebliğ edilir ve ilişkileri kesilir. İşçiler, emrin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren en çok 15 gün içinde yeni işyerlerinde işe başlamaya mecburdurlar.

Naklen tayin olunup 15 gün içinde yeni işyerinde işe başlayan işçilerin nakil tarihinden işe başladıkları tarihe kadar geçen zamana ait (hafta ve genel tatil günleri dahil) ücretleri yeni işyerince ödenir.

Mezuniyetlerin kullanılması sırasında diğer bir yere nakledilenler için 15 günlük müddet mezuniyetin hitamından itibaren başlar.

15 gün içinde yeni işlerine başlamayanlara eski işyerinden ayrıldıkları tarihle yeni işlerine başlayacakları tarih arasında geçen zamana ait ilk 15 günlük ücret verilmek şartıyla 15 gün daha müddet verilir. Ancak, bu ikinci 15 günlük müddet için ücret ödenmez. Bu ikinci 15 gün içinde dahi hastalık gibi makul bir mazerete müstenit olmaksızın vazifeye başlamayan işçilerden isteği üzerine nakledilenlerin nakil işlemleri iptal edilir. Şu kadar ki, bu işçilere nakil için mehil ücreti ödenmez. Ödenmişse bu ödeme istirdat edilir. Arzusu hilafına nakledilenler ise İş Kanununun 24. maddesinin II/f fıkrasına göre iş akdini feshetmiş sayılarak sözleşmenin 87. maddesine göre kendilerine kıdem tazminatları ödenerek ilişkileri kesilir.

SEKİZİNCİ BÖLÜM

İzinler

Madde 82- Ücretli İzinler

I-a) İşbu Toplu İş Sözleşmesi kapsamına girenlere 4857 sayılı İş Kanunu ve yıllık ücretli izin yönetmeliğindeki şartlar dahilinde, hizmet müddeti;

Bir yılını doldurup, 5 yıldan az olanlara 18 gün,

5 yılını doldurup, 15 yıldan az olanlara 24 gün,

15 yılını dolduran ve daha fazla olanlara 30 gün yıllık ücretli izin verilir.

Yıllık ücretli izinler mücbir sebepler halinde ve işçinin yazılı talebi üzerine bir bölümü 10 günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünerek verilebilir.

b) Yıllık ücretli izin günlerinin hesabında izin müddeti içine giren Ulusal Bayram, Genel Tatil ve Hafta Tatili günleri nazara alınmaz, izin bugünler kadar uzatılır.

c) Yıllık ücretli izinlerini işyerinin bulunduğu mahalden başka bir yerde geçirecek olanlara talep ettikleri takdirde 7 güne kadar ücretsiz yol izni verilir.

d) Yıllık ücretli izin hakkını iktisap eden işçilere, mazeretleri halinde kullanılmak üzere yılda 6 işgününe kadar ücretli izin verilir. Bu izin en az yarım günlük olarak verilir.

e) Radyoloji, radyon ve elektrikli tedavi müesseselerinin nizamnamesine tabi olan işlerde çalışan işçilere yıllık izin hakları dışında mezkur nizamname gereğince ayrıca 4 hafta ücretli izin verilir.

f) İşçinin yıllık ücretli izin günlerine ait ücreti işçi izne çıkmadan önce peşin olarak ödenir. Ancak, işçi talepnamesinde izin ücretini peşin almak istemediğini bildirdiği takdirde bu ücret avdetinde ödenir.

g) İşçilerin yıllık ücretli izin hakları TCDD işyerlerinde çalıştıkları süreler birbirine eklenmek suretiyle hesap edilir.

İşçilere verilen ücretli ve ücretsiz izinler, yıllık ücretli iznin hesabında çalışılmış günler gibi nazara alınır.

h) İzin ücretlerinin hesabında tatil gün ve zamanları zammının inikası nazara alınır.

II- İşçilerin evlenmesi, eşinin doğumu, ana, baba, kardeş, eş ve çocuklarının ölümü ve yangın, zelzele, tabii afete maruz kalma halinde 5 gün ücretli izin verilir.

Bahsi geçen hadiselerin yıllık ücretli izinlerin kullanılması zamanına rastlaması ve keyfiyeti yazılı belge ile tevsiki halinde mezkur hadiseler için verilecek izin süresi kadar yıllık ücretli izin uzatılır. Demiryolcu ve yakınlarının cenazesine katılacak işçilere işi aksatmayacak şekilde müsaade verilir. Bu izin günlerine rastlayan hafta tatil günü olursa o gün nazara alınmaz. İzin 1 gün uzatılır.

III-a) İşçilere mazeretlerine binaen yazılı isteği üzerine bir takvim yılı içinde de 30 güne kadar ücretsiz izin verilebilir. Bu izin müddeti fevkalade ve istisnai hallere münhasır olmak ve vesaikle tevsik edilmek şartıyla Genel Müdürlükçe uzatılabilir.

Ücretsiz izinler talebe ve mazerete göre günlük veya (en az bir saatlik olmak üzere) saatlik de verilebilir.

b) TCDD'deki hizmet süresi bir yıl ve daha fazla olan kadrolu işçilerin izin talepleri halinde iktisap tarihinden önce dahi yıllık ücretli izinleri kullandırılabilir.

c) Yıllık ücretli izne ayrılan işçilerden hastalığı sebebiyle Devlet Hastaneleri veya doktorları tarafından istirahat verilenler ile hastanede yatırılarak tedavi edilenler bu olayı vesaikle tevsik etmek ve talepte bulunmak kaydıyla izin süreleri istirahatli kaldıkları veya hastanede yattıkları süre kadar uzatılır.

IV-A) Baştemsilci İzni:

Sendika baştemsilcisi temsilcilik görevlerini, işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartıyle ve işverenin izniyle aşağıda yazılı sürelerde yerine getirir.

İşyeri İşçi Mevcudu Haftalık Ücretli İzin Süresi

01 - 50 İşçi çalıştıran işyerinde 4 saat

51 - 200 " " " 6 saat

201- 500 " " " 8 saat

500 den fazla işçi çalıştıran işyerinde 10 saat

Baştemsilci gündüz vardiyasında çalıştırılır. Baştemsilcinin izin süresini işyerinde geçirmesi asıldır. Ancak, sendika merkezi veya şubenin işverene yapacağı yazılı veya sonradan yazı ile doğrulamak koşulu ile sözlü çağrısı üzerine bu süreyi çağrı yapılan yerde de geçirebilir.

B) Temsilci İzinleri:

İşyeri sendika temsilcileri temsilcilik görevlerini işyerindeki işlerini aksatmamak ve iş disiplinine aykırı olmamak şartı ile işverenin izni ile aşağıda yazılı sürelerde yerine getirirler.

İşyeri İşçi Mevcudu Haftalık Ücretli İzin Süresi

01 - 50 İşçi çalıştıran işyerinde 2 saat

51 - 200 " " " 3 saat

201 – 500 " " " 4 saat

500 den fazla işçi çalıştıran işyerinde 5 saat

C) Diğer İzinler:

Sendika temsilcisi ve görevlilerine kongre, konferans, seminer, yönetim, denetim, disiplin kurulu, genel kurul ve temsilciler meclisi gibi toplantılara katılmaları için sendikanın yazılı talebi üzerine aşağıdaki düzenlenmiş şekline göre ücretli izin verilir.

İşyeri İşçi Mevcudu Yıllık Toplam Ücretli İzin Süresi

01-50 İşçi çalıştıran işyerinde 20 gün

51-100 " " " 30 gün

101-200 " " " 40 gün

201- 500 " " " 60 gün

501-1000 " " " 80 gün

1000 den fazla işçi çalıştıran işyerinde işçi sayısının % 10'u kadar gün

Bu izinler her üye için ayrı ayrı olmayıp tüm üyeler içindir. Bir seferde işyeri işçi sayısının % 5'inden fazla sayıda üyenin birden bu izni kullanması işverenin onayına tabidir.

Ancak, genel kurullar için bu % 5 oranı aranmaz.

Madde 83 - Birleştirilmiş Sosyal Yardımlar

Birleştirilmiş sosyal yardımlar; 24 üncü dönem Toplu İş Sözleşmesinin “Birleştirilmiş sosyal yardımlar” başlıklı 83/a maddesi ve “Aile yardımı” başlıklı 83/b maddesinde belirtilen yardımları ifade eder.

İşveren, bu sözleşme kapsamındaki işçilere 01.03.2013 tarihinden itibaren sözleşmenin birinci yılının birinci altı ayında brüt 187,20 TL/Ay, sözleşmenin birinci yılının ikinci altı ayında brüt 194,69 TL/Ay sosyal yardım öder.

Bu ödeme, Toplu İş Sözleşmesinin ikinci yılının birinci ve ikinci altı aylarında ücret zammı oranında ve ücretin zamlandığı tarih itibariyle arttırılarak ödenecektir.

Bu yardımın ödenmesinde her türlü ücretli izinler ile iş kazası ve meslek hastalıkları sebebiyle istirahat halleri ve bir ayı aşmayan diğer hastalık istirahati hallerinde kıstelyevm yapılmaz.

Madde 84- İzin Belgeleri

Toplu Sözleşmenin uygulandığı işyerlerinde çalışan işçilere ücretli ve ücretsiz izinlerde işveren tarafından izin süresini gösteren izin belgesi verilir.

IX. BÖLÜM

İş Sözleşmesinin Sona Ermesi

Madde 85- İş Sözleşmesinin Sona Ermesi

I- Süresi belirli olmayan iş sözleşmeleriyle çalışan daimi işçilerin iş sözleşmelerinin işveren tarafından İş Kanununun 25.maddesinde yazılı haller dışında feshedilmesi halinde;

a) İşi altı aydan az sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 2.hafta sonunda,

b) İşi altı aydan bir buçuk yıla kadar sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 4 hafta sonunda,

c) İşi bir buçuk yıldan 3 yıla kadar sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek 8 hafta sonunda,

d) İşi üç yıldan fazla sürmüş işçi hakkında ihbarın diğer tarafa bildirilmesinden sonra gelecek l0.hafta sonunda,

feshi muteber olur.

Belirli süreli iş sözleşmesiyle çalışan işçilerin hizmet akitleri sürenin bitiminden önce feshedildiği takdirde ihbar önellerine riayet olunur.

II- İş Kanununun 24.maddesi hükümleri saklı kalmak üzere işyerinden ayrılmak isteyen işçiler bu isteklerini 15 gün önce yazı ile bildirmek zorundadırlar. Yazılı müracaatlarından itibaren 15 gün geçmeden işyerinden ayrılamazlar. Bu fıkra hükmünü yerine getirmeyen işçilerden süresi belirli olmayan iş sözleşmesiyle çalışan daimi işçiler birinci bentte yazılı ihbar sürelerine riayet etmek veya bu süreler miktarınca ihbar tazminatı ödemek mecburiyetindedirler.

III- İtiraz, İş Kanununun 25.maddesinin 2.bendinde yazılı sebeplerle iş sözleşmeleri feshedilen işçiler (hırsızlık ve haysiyet kırıcı suçlardan birini işleyenler hariç) iş sözleşmelerinin feshinin kendilerine tebliğ tarihinden itibaren 6 işgünü içinde itiraz ettikleri takdirde durumları işyeri komitesinde görüşülür ve itiraz tarihinden itibaren 15 işgünü içinde karara bağlanır.

İş hacminin azalması, işyerinin kapanması sebebiyle toplu işçi çıkarmalarla, Toplu İş Sözleşmesinin 86. maddesine göre; işten çıkarmalar dışında İş Kanununun l7.maddesine göre münferit olarak işten çıkarılmak üzere kendilerine fesih ihbarında (bildiriminde) bulunulan işçiler, ihbarın tebliğinden itibaren 6 işgünü içinde itiraz ettikleri takdirde durumları yüksek komitede görüşülür. İtiraz dilekçesinin bir nüshası işyerine, bir nüshası da sendikanın ilgili şubesine verilir ve itiraz Genel Müdürlüğe intikal tarihinden itibaren 6 işgünü içinde karara bağlanır. Yüksek komite, yapılacak fesih işleminin haksız olup olmadığını inceleyerek karara bağlar. İtiraz süresi dolmadan itiraz etmişse itiraz karara bağlanmadan işçiye ihbar ve kıdem tazminatı ödenmez ve iş arama izni kullandırılamaz. İhbar, kıdem ve iş arama izin ücreti peşin verilmek suretiyle iş sözleşmesi feshedilmek istenen işçinin itiraz süresi geçmeden veya itiraz etmişse karara bağlanmadan işi ile ilişkisi kesilmez.

Madde 86- Emeklilik Prensipleri

(-Değişik Protokol no: 2014/1 ile-) (1) Yasalarda öngörülen asgari yaş ve hizmet süresini dolduran işçiler, istekleri halinde ve istedikleri tarihte emekliye ayrılmak üzere iş sözleşmesini feshedebilir.

(2) 59 yaşını dolduran erkek işçiler ile 56 yaşını dolduran kadın işçilerin sözleşmeleri, İşveren tarafından yaş haddi nedeniyle feshedilir. Bunlardan emekliliğe hak kazanamayanlar; çalışmalarından memnun kalınması, sağlık durumunun uygun olması ve 2 yıl içerisinde emekliliğe hak kazanacaklarını belgelemesi halinde, en çok iki yıl daha çalıştırılabilir. Nüfus kayıtlarında, doğum tarihi ay ve gün olarak belirtilmemiş olanların doğum tarihi, 1 Temmuz kabul edilir.

Bu fıkra uyarınca iş sözleşmesi feshedilecek işçilere, iş sözleşmesinin feshedileceği tarih, Sözleşmenin 87 nci maddesinde belirtilen sürelere uygun şekilde, yazılı olarak bildirilir ve işyerlerinden ilişkileri genel olarak, yaş haddini veya emeklilik süresini tamamladıkları tarihi izleyen 10 Şubat tarihinde kesilir.