TüRKÇe ve dil biLGİSİ Bu programı gerçekleştirdiği için

TÜRKÇE VE DİL BİLGİSİ

Bu programı gerçekleştirdiği için

• Bu programı gerçekleştirdiği için

• Hazine Müsteşarlığına

• teşekkür ederiz.

12 milyon km2’lik bir alanda Türk dilinin çeşitli lehçeleri konuşulmaktadır.

• 12 milyon km2’lik bir alanda Türk dilinin çeşitli lehçeleri konuşulmaktadır.

Türkçe, eklemeli (bitişken) bir dildir.

Bu sayede:

• Bu sayede:

• Yeni sözler ve terimler türetme veya birleştirme yoluyla üretilir.

• Ad veya eylem köklerine, gövdelerine getirilen yapım ekleriyle türetme yapılır.

• Türetme sırasında kökte değişme yaşanmaz.

• Bir örnek:

• Bilişim <bil – i – ş – i – m

Sözlerin birleştirilmesi yoluyla da yeni sözler ve yeni terimler türetilebilir. Bu tür sözlere birleşik söz denir.

• Sözlerin birleştirilmesi yoluyla da yeni sözler ve yeni terimler türetilebilir. Bu tür sözlere birleşik söz denir.

• Birleştirme sırasında kimi kez sözlerin yapısında değişme görülürken, çoğu kez de görülmez.

• Bir örnek:

• Bilgisayar < bil – gi + say – ar

TÜRKÇENİN TARİHİ

• İlk yazılı kaynaklarımız Orhun (Orhon) Yazıtları VIII. yüzyıla aittir.

• Ancak son yapılan kazılarla, Orhun yazısıyla yazılmış metinlerin Sibirya’dan Kafkasya’ya, buradan da Doğu Avrupa’ya kadar olan geniş alanda yayılma özelliği gösterdiği anlaşılmıştır.

• Yeni bulunan yazıtlar, Türkçenin tarihini daha da eskiye götürecektir.

Bugünkü dillerin büyük bir bölümü, hatta bugünkü bazı dillerin atası sayılan diller bile yokken TÜRKÇE VARDI…

• Bugünkü dillerin büyük bir bölümü, hatta bugünkü bazı dillerin atası sayılan diller bile yokken TÜRKÇE VARDI…

Konuşma dili olarak ise Türkçenin tarihi çok daha eskilere gitmektedir.

• Konuşma dili olarak ise Türkçenin tarihi çok daha eskilere gitmektedir.

• Türkçenin konuşma dili olarak en az 5.000 yıllık bir geçmişi vardır.

Türkçenin sağlam bir yapısı ve direnç gücü var.

• Türkçenin sağlam bir yapısı ve direnç gücü var.

• TÜRKÇE, ZENGİN BİR SÖZ VARLIĞINA SAHİPTİR…

Türk dili dillerin en zenginlerindendir, yeter ki bu dil şuurla işlensin… Gazi M. Kemal

Doğadaki bütün renkler Türkçede karşılığını bulmuştur….

• ateş kırmızısı

• böcek kabuğu

• buğday rengi

• camgöbeği

• çivit mavisi

• demir kırı

• demir pası

• deniz mavisi

Sözlerin yanlış yazılışı Eklerin yanlış yazılışı Düzeltme iminin kullanılmaması Kesme iminin kullanılmaması Bitişik veya ayrı yazılan sözlerin kurallarına uymama Bağlaçların yanlış yazılışı

-ki aitlik ekinin yazılışı

• -ki aitlik ekinin yazılışı

• akşamki, yarınki, duvardaki, Turgut'unki,

• yoldaki, ondaki, yazıdaki, onunki.

• bugünkü, dünkü, öbürkü.

ki Bağlacı

• ki Bağlacı

• demek ki, kaldı ki, bilmem ki.

• belki, çünkü, hâlbuki, mademki, meğerki,

• oysaki, sanki.

• Babam geldi mi ki?

• Başbakan konuşacak mı ki?

da/de bağlacı

• da/de bağlacı

• Kızı da geldi gelini de. Orhan da biliyor. Oğluna da bildirdi. Sen de mi kardeşim? Konuşur da konuşur.

• Ayrı yazılan da, de hiçbir zaman ta, te şeklinde yazılmaz.

• Ya sözüyle birlikte kullanılan da mutlaka ayrı yazılır (ya da).

Ayşe de geldi (Ayşe'de geldi değil).

• Ayşe de geldi (Ayşe'de geldi değil).

• devede kulak, evde kalmak,

•