|
Turkcha matnlar va darslar Türkçe metinler ve dersler.: İmtihonda insho qanday yoziladi?Turkcha matnlar va darslar T rk e metinler ve dersler. mtihondnellikle
canlılarda görülen metabolik bir olayın araştırılması, hastalığa sebep olan
mekanizmaların incelenmesi, buna yönelik çeşitli tedavi yöntemlerinin ve
ilaçların geliştirilmesi, evrimsel süreçte canlıları birbirine bağlayan
benzerliklerin detaylı bir
şekilde ortaya çıkarılması, hayvanların sosyal
yaşamları içinde çeşitli etkenlere verdikleri tepkilerin değerlendirilmesi veya
eğitim amaçlı kullanımı şeklinde olmaktadır.
İnsan üzerinde deney yapmak uluslararası yasalara göre yasak. Üzerinde
bilimsel ar
aştırmalar yapılmasını kabul eden bir insanda ise testler doğrudan
yapılamıyor. Örneğin, geliştirilen bir ilaç incelenecekse öncelikle birçok testle o
ilacın etki ve yol açtığı zararın bilinmesi ve bunların en optimum seviyeye
getirilmesi gerekiyor. Gerekl
iliği uygun görüldükten ve onaylandıktan sonra
ancak insana geçilebilir.
Aynı durum aslında insan dışındaki canlılar için de geçerli.
Günümüzde bu alanda istatistiki hesaplara göre % 82 oranında fare kullanılsa
da böcek ve balıklara kadar birçok canlı üzerinde çeşitli araştırmalar yapılıyor.
Hayvanlar üzerinde yapılacak testler etik kurul izninden geçmek zorunda. Etik
kurullar canlı hayvan kullanımını gerektirmeyen başka bir yöntem veya test
stratejisi mevcut olmaması hâlinde hayvanlar üzerinde deneme yapılmasını
haklı görmekte, yapılacak işlemin en az sayıda hayvan ile ve canlıya en az ağrı
ve eziyet ile yapılmasını, hayvanlarla çalışacak kişi veya kişilerin bu konuda
eğitimli olmasını ve gerekli sertifikaya sahip olmasını şart koşmaktadır.
Buna göre ay
rıca sonuçlar diğer araştırmacılarla paylaşılmalı, hayvanlar farklı
araştırmacılarca aynı deneylere maruz bırakılmamalı. Alternatif metodlar
zorlanmalı ve en son canlılara başvurulmalı.
Hayvan deneylerine alternatif olarak in vitro hücre kültürü ve bilgisayar
simülasyonu gibi teknikler kullanılıyor. Örneğin, in vitro hücre kültürü
tekniklerinde resimde görüldüğü gibi hücreler, tutunup büyüyebileceği bir petri
kabına ve gerekli besinleri alabilecekleri sıvı bir ortam içerisine konulur. Gerekli
sıcaklık, hava koşulları sağlanarak hücrelerin büyümesi sağlanır.
Hücreler kabın dibine yapışır ve taban boyunca yayılarak bir hücre hattı
oluşturur Bu yöntem genellikle tek bir hücre çeşidi ile yapılır. Bu yöntemle sinir
hücresi gibi uzama eğiliminde olan hücreler üretilebildiği gibi çeşitli hücre
katmanlarından oluşan deri, mesane gibi yapılar da oluşturulabiliyor.
Oluşturulan bu yapılar örneğin deriye etki edecek bir ilacın incelenmesinde
kullanılabilir.
Bilgisayar simülasyonu gibi tekniklerde ise önceki deneylerde elde edilen tüm
veriler bir veri bankası hâlinde toplanır. Bu verilere göre hastalık modellenerek
tedavi şekilleri, geliştirilen herhangi bir ürünün nasıl bir etki göstereceği
değerlendirilebilir.
Genel olarak kullanılan bu yöntemlere alternatifler geliş
tirmek mümkündür. Bu
yöntemlerle hayvan kullanımının önüne geçilebilir.
*Hayvan deneyi (viviseksiyon), omurgalı veya omurgasız insan
-
dışı canlı
hayvan türleri üzerinde bilimsel amaçlarla gerçekleştirilen prosedürlerdir. Bu
bilimsel amaçların başlıcaları: • Temel biyolojik araştırmalar • Adli tıpla ilgili
Dostları ilə paylaş: |
|
|