TüRKİye cumhuriyeti sağlik bakanliğI

13 
 
horizontal,  alt  ve 
yan  yüzler  arası  oblik  çizgilerdir.  Omura  yapılan  sagital 
kesitlerde  ise  vertikal  trabeküler  çizgilere  ek  olarak  ikiĢer  demet  halinde  oblik 
çizgiler görülür. Bunlardan birincisi omur gövdesinin üst yüzeyinden baĢlayarak 
pedikülleri  katedip  spinöz  çıkıntılara  ve  süperior  faset  eklem  yüzeyine;  ikincisi 
ise  omur  alt  yüzeyinden  baĢlayarak  pedikülleri  katedip  inferior  faset  eklem  ve 
spinoz  çıkıntılara  ulaĢır.  Bu  t
ra
beküller  yapılanmada  en  kuvvetsiz  bölge  omur 
gövdesinin  anteriorundaki  üçgen  bölgedir;  kompresyon  kırıklarının  bu  bölgede 
sık olmasının nedenidir.
 
11
 
(ġekil 9)
 
 
 
 
 
ġekil  9:  Trabeküler yapı ve 
uçplak yapısı
 
1)  Omur 
cismindeki 
uçplak yapısı
 
2)  Omur  koronal kesit  
3‟lü trabeküller sistem
 
3)  Omur sagital kesit 
vertikal trabeküler 
çizgiler
 
4)  Omur sagital kesit 
superior trabeküler 
çizgiler
 
5)  Omur sagital kesit 
obliq ve transvers 
trabeküler çizgiler
 
6)  Omur sagital kesit 
inferior trabeküler 
çizgiler 
 

---

14 
 
3.3. 
Omurganın İşlevsel B
irimi 
 
Omurganın iĢlevsel birimi ardıĢık iki omur
, intervertebral disk ve ligament 
kompleksini tanımlamaktadır. Torakal bölgelerde kostovertebral eklemler
  de  bu 
ya
pıya eklenir. 
 
 
Yapılan sagital kesitlerde omurga anterior ve posterior iki kolona ayrılır. 
11
 
Anterior kolonu omur gövdesi oluĢturur ve destek görevi görür. Posterior kolonu 
ise  eklem  yüzlerinin  bulunduğu  omur  arkı  oluĢturur.  Anterior  kolon  statik, 
poster
ior kolon dinamik bir yapıdır. Vertikal kesitlerde
 ise omur cismi taraf
ından 
oluĢturulan  pasif  segment  ile
  intervertebral  disk,  faset  eklemler,  ligamantum 
flavum ve interspinoz çıkıntılardan oluĢan mobil segment bulunur.
 
 
Anterior  ve  posterior  kolon  birbir
ine  pediküller  ile  bağlanır.  Her  omurda 
trabeküller  sistemleri  tarafından  oluĢturulan  kaldıraç  kolları  mevcuttur.  Faset 
eklemler 
kaldıraç  kollarının  dayanak  noktalarıdır
  ve 
stabilite  açısından  çok 
önemli  yapılardır.  Bu  kaldıraç  kollarına  binen  aksiyel  yük  önde  pasif  ve  direkt 
olarak  vertebral  disklerle;  arkada  ise  aktif  ve  indirekt  olarak  paravertebral 
kaslarla  yastıklanır.
  Faset  eklemler  r
otasyonun  anlık  eksenine  komĢuluğu 
nedeniyle  ön  ve  arka  kolonlar  arasında  menteĢe  görevi  yaparlar.  Ayrıca  yük 
taĢıma fo
n
ksiyonları
 
da vardır. Omurga hiperekstansiyondayken faset eklemlere 
binen yük en üst düzeydedir. Maksalama kuvvetlerine karĢı koymada da önemli 
rol oynarlar.
12, 13, 14
 
(ġekil 10)
  
 

---

15 
 
 
 
 
3.4 
Omurlar Arası Etkileşimler
 
 
Sakrum ile kafa tabanı arasında birbirine birçok fibröz ligamanla bağlı 24 
hareket  edebilen  parça  vardır.
 
Omurgada  üç  tip  eklem  bulunmaktadır. 
Merkezdeki  omur  cisminin  kemikleĢme  çekirdeği  ile  omur  arkları  arasında  yer 
alan 
hareketsiz  nörosentral  eklem,  sinartrozis  tipi  eklemleĢme  yapar  ve  10
 
yaĢından  sonra  kapanır.
  Faset,  kostovertebral,  atlantoaksiyal  ve  sakroilliak 
eklemler,  hareketli  diartrosis  tipte  sinovyal  eklemlerdir. 
Ġntervertebral diskler
  ise 
az hareketli, sinovyal olmayan fibröz kıkırdak tipinde eklemlerdir. Ayrıca simfizis 
pubis  ve 
komĢu  omur  gövdeleri  ile  arkusları  arasında  yine  az  hareketli  ve 
sinovyal olmayan sindesmoz tip eklemler mevcuttur. 
ġekil 10:  Omurlar arası 
etkileĢim
 
1)  Faset eklem 
kaldıraç kollarına 
menteĢe görevinde
 
2) 
Disk; ön kolona
 
pasif destek 
3)  Paravertebral 
kaslar; arka kolana 
aktif destek 
 

---

16 
 
Ġntervertebral  disk  iki  parçadan  oluĢur.  DıĢarıda  sıkı  kollajen  liflerinden 
oluĢan anullus fibrozus ve içte hidrofilik karakterde bir top, 
nukleus pulposus yer 
alır. Anulus fibrozus lifleri iç katmanlara doğru daha sıkılaĢır ve oblikleĢir. ( ġekil 
11) 
 
 
 
Nukleus p
ulposus iki yüzey arasındaki bilardo topu gibi omurların
 
-
Sagittal düzlemde fleksiyon, ekstansiyon
 
-
Koronal düzlemde lateral flek
siyon 
-Rotasyon 
-
Kayma  ve  bunların  birleĢimi  ile  ortaya  çıkacak  hareketleri  yapmasını 
sağlar.
43
 
(ġekil 12)
 
 
ġekil
 
11:   Ġntervertebral disk 
yapısı
 
 
A-  Anulus Fibrosus: 
Çapraz
 
kollajen liflerinden oluĢmuĢtur. 
Ġçe doğru lifler sıkılaĢır.
 
 
     N- Nukleus Pulposus: Hidrofil 
yapıda balonsu bir yapıdır.
 

---

17 
 
 
 
Omurlara  yapılan  horizontal  kesitte;  anterior  kolona  ö
nden  anterior 
longitudinal li
gaman ve arkadan posterior longitudinal ligaman yapıĢır. Post
erior 
kolonda  ise  laminalar arası  uzanan  güçlü  ligamentum flavum;  özellikle  s
ervikal 
bölgede daha kuvvetli olan ve spinöz çıkıntılar arasında bulunan interspinöz ve 
supraspinöz  ligaman;  transverse  çıkıntılar  arasındaki  intertransvers
  ligaman; 
faset  eklemle
rin  kapsüllerini  güçlendiren  anterior  ve  posterior  faset  eklem 
ligamanları bulunur.
 
11
 
(ġekil 13)
 
ġek
il12: Nukleus 
pulposusun omurlara 
sağladığı hareketler;
 
- 
Sagital düzlemde 
fleksiyon, ekstansiyon 
-Koronal sistemde lateral 
fleksiyon 
-Rotasyon 
-Kayma hareketleri 
-
BileĢke hareketler
 

---