TüRKİye cumhuriyeti sağlik bakanliğI
Yüklə 4,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
28 Bu eksenlerin her birinin çevresinde ikiĢer rotasyon ve ikiĢer kayma hareketleri yapılabileceğinden rotasyonun anlık ekseni çevresinde 12 potansiyel hareket meydana gelir. Rotasyonun anlık ekseni, her hareket segmentinin bağlı olduğu koordinat sisteminin merk ezidir. Vertebra cismi bu eksen etrafında hareket eder. 16, 18, 19 (ġekil 21) Omurganın fleksiyon v e ekstansiyon hareketleri sagit al düzlemde meydana gelir. Servikal bölgede 40° fleksiyon, 75° ekstansiyon; lomber bölgede 60° fleksiyon, 35° ekstansiyon; torakolomber bölge bütün olarak değerlendirildiğinde ise 105° fleksiyon, 60° ek stansiyon hareketi mevcuttur. 31,64 (ġekil 22) Lateral fleksiyon hareketli frontal düzlemde meydana gelme ktedir. Servikal bölgede 35 - 45°, torakal bölgede 20° ve lomber bölgede 20° olmak üzere kranyumdan sakruma ka dar toplam 75-95 derecedir. 16,17 (ġekil 22 ) ġekil 21: Kartezyen koordinat sistemi üzerinde rotasyonun anlık ekseni ve hareketleri. 29 Omurganın rotasyonel hareketleri alt segmentlere inildikçe azalmaktadır. Servikal bölgede 45 - 50°, torakal bölgede 35°, lomber bölgede ise 5° rotasyon mevcuttur. ( ġekil 22) Torakal omurlarda faset eklemler yatay yerleĢimli olduğu için rotasyonel hareket daha fazladır. Lomber omurlarda ise faset eklemler dikey yerleĢimli olduklarından dolayı rotasyonel hareketlere direnç gösterirler. YürüyüĢ esnasında üst 7 torakal s eg ment omuzla birlikte dönerken, T7 altındaki segmentler pelvis ile birlikte karĢı yöne doğru dönmektedir. Buna “c oupling fenomeni ” denilir. 18, 19 Faset eklem oriyentasyonları servikal bölgede koronal planda olduğundan dolayı, tüm hareketlere karĢı daha az kısıtlayıcıdır. Lomber bölgede ise fasetler sagittal düzlemde oryante olmuĢlardır. Bu nedenle fleksiyona karĢı az direnç gösterirken, rotasyona karĢı dirençleri fazladır. 18 (ġekil 23) ġekil 22: Omurga hareketleri; A -Ekstansiyon ve fleksiyon, B- Lateral fleksiyon, C- Rotasyon 31 4. OMURGA KAVĠSLERĠNĠN ANALĠZĠ Omurga üç boyutlu yapıdan oluĢmaktadır. Bu yapıyı ortogonal (90 derce açılı) sisteme göre incelemek gerekir. Lokal ko ordinat sisteminde tek omur incelenirken bu vertebranın büyüklüğü ve Ģekli kullanılır. Bölgesel koordinat sistemi omurga eğriliği veya bölgeyi inceler. Eğrilik ya da bölgedeki vertikal eksene göre son vertebranın orta noktasını merkez alır. Spinal koordinat sistemi ise omurganın vertikal eksenine göre ilk ve son omurlarını merkez olarak alır. Global koordinat sistem i vücudun yerçekimi merkezi olan S1‟i m erkez alarak inceler. 20 4.1 Üç Boyutlu Düzlem 1)Koronal (Frontal) Düzlem; ön -arka planda deformiteleri incelerken kullanılmaktadır. Omurga önden ve arkadan bakıldığından düzdür. Omuzlardan geçen hat ve sakral fos sadan geçen hat yataydır ve birbirlerine paraleldir. Ayakta dururken her iki klavikula ve il iak kanatların aynı seviyede olması omurganın frontal planda dengede olduğunu göstermez, tüm spinöz çıkıntılar tek tek palpe edilerek aynı çizgide olup olmadığına bakılmalıdır. Ortoröntgenogramda aksisin densinden yere indirilen çizginin tüm omurların orta hattında geçerek sakral 1. omurun ortasından veya en fazla 1 cm lateralinden geçmesi gerekir . 11, 20 32 2)Transvers (Horizontal) Düzlem; aksiyel planda ortaya çıkan rotasyonel patolojileri incelerken kulla nılır. Transvers düzlemde normal bir omurganın spinöz çıkıntısının tam ortada ve arkada bulunması, konveks olan omur gövdesinin tam ortada ve anteriorda olması gerekir. Bu konumda olmayan omurgada rotasyonel deformite düĢünülmelidir. 3) Sagital Düzlem; y andan bakıldığında ise omurga dört adet kavis içerir: - Sakral kavis; öne doğru konkavdır, birbirine kaynamıĢ sakral omurlardan oluĢur ve sabittir. - Lomber kavis; arkaya doğru konkavdır. Lomber lordoz olarak da adlan dırılır. Eğimin artması durumun a lomber hiperlordoz denir. -Torasik kavis; arkaya doğru kovekstir, torasik kifoz da denir. -S ervikal kavis; arkaya doğru konkavdır ve torakal eğimle orantılı olarak artıp azalabilir. S ervikal lordozda denir. Ġyi dengelenmiĢ erekt postürde kranyumun posterioru, sırt ve kaba etler vertikal bir düzleme teğettir. Kurvaturların eğimleri bu vertikal hattan kurvaturların tepe noktalarına çizilen dik çizgiler ile ölçülür. Kavisler birbirini dengeleyerek gözlerin ufku hizalamasını sağlar. 20 Yüklə 4,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|