Ученые записки Scientific works, №4, 2014 İssn 1815-1779
Yüklə 51,58 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- BÖLÜŞDÜRÜCÜ LOGİSTİKANIN OPTİMAL TƏŞKİLİ İSTEHLAKÇI TƏLƏBİNİN ÖDƏNİLMƏSİNİN MÜTƏRƏQQİ ÜSULUDUR. AHƏNGDAR VƏ MÜNTƏZƏM
- Ədəbiyyat
- ОПТИМАЛЬНОГО РАСПОЛОЖЕНИЯ РАСПРЕДЕЛИТЕЛЬНОЙ ЛОГИСТИКИ ПРОГРЕССИВНАЯ ФОРМА ОПЛАТЫ ПОТРЕБИТЕЛЬСКОГО СПРОСА.
- Ключевые слова
- OPTIMAL LOCATION OF DISTRIBUTION LOGISTICS PROGRESSIVE FORM OF PAYMENT FOR CONSUMER DEMAND. HARMONIOUS AND REGULAR SUPPLY AS THE OPTIMAL READING
| Elmi əsərlər -Ученые записки - Scientific works, №4, 2014 İSSN 1815-1779 İqtisadiyyat-Экономика-Economics S.A.Məmmədov 88
UOT 332.14 BÖLÜŞDÜRÜCÜ LOGİSTİKANIN OPTİMAL TƏŞKİLİ İSTEHLAKÇI TƏLƏBİNİN ÖDƏNİLMƏSİNİN MÜTƏRƏQQİ ÜSULUDUR. AHƏNGDAR VƏ MÜNTƏZƏM MƏHSUL GÖNDƏRMƏLƏR ƏSAS OPTİMALLIQ GÖSTƏRİCİLƏRİ KİMİ S.A. MƏMMƏDOV (Azərbaycan Texniki Universiteti) E-mail: aztu@aztu.edu.az
Milli iqtisadiyyatın diversifikasiyası dərinləşərək müxtəlif növ yeni və yenilənmiş məhsul və xidmətlərin bazara daxil edilməsi, həmin məhsulların həyat tsiklinin uzadılması problemləri müəssisələrin satış sistemi qarşısında yeni tələblər meydana gətirir. Bu yolda daha çox uğur əldə etmək həvəsi müəssisələri bazar strategiyalarında dəyişiklik etməyə, yeni marketinq-satış konsepsiyasının istehsala tətbiq olunması, bazar haqqında tam və dolğun informasiya əldə etmək üçün mütərəqqi kompüter texnologiyalarından istifadə məsələlərinə diqqət yetirməyə sövq edir. Qeyd olunan problemlərin həlli müəssisələrdə logistik sistemlərin və onları təşkil edən elementlərin təşkili və onlara nəzarət işini həyata keçirmək prosesindən asılı olur. Eyni zamanda logistik konsepsiya real mühitdə və bir qayda olaraq konkret sistem daxilində reallaşdırılır [1]. Təbii ki, sistemin mürəkkəbliyi tərtib olunan qərarların və yaranmış problemin həllinidə fikir ayrılığına səbəb olur. Müəssisə daxilində bölmələrarası münaqişələrin həllində aparıcı rola malik bölüşdürcü logistikanın ilk öncə vəzifəsi əmtəəlik məhsulların ticarət çeşidinin müəyyənləşdirilməsidir. Bölüşdürücü logistikanın və onu obyektinin özünəməxsus xüsusiyyəti material, onlara uyğun informasiya, maliyyə və xidmət axınlarının məhsulun həyat tsikli, məhz məhsulun mübadilə dövrü ərzində hərəkəti ilə müəyyən olunur [4]. Problemin mərkəzində bazarın təhlili, məhsul çeşidinin bazar seqmentləri üzrə bölgüsü dayanır. Bu yolda müəssisə bazarda uğur qazanmaq üçün təkbaşına deyil, əlverişli müqavilə şərtlərinə cavab verən vasitəçi strukturların işindən də yararlanmağa çalışır. Ölkəmizdə aparılan köklü islahatlar, sahibkarlıq fəaliyyətinə dövlət dəstəyi və qeyri-neft sektorunun inkişafı bu sahədə fəaliyyət göstərən ixtisaslaşmış müəssisələrin kəmiyyətinə və keyfiyyətinə müsbət təsirini göstərmişdir. Cədvəl 1-də pərakəndə ticarət dövriyyəsinin əsas makroiqtisadi göstəricilərin dinamikasına fikir verdikdə bunu aydın görə bilirik[2]. Məhsulların reallaşdırılması məqsədilə müəssisələrin istiqamətləndiyi satış bazarları marketinq tədqiqatları vasitəsilə müəssisənin satış imkanlarına təsir edən regional amilləri və onu əhatə edən logistik xərclərin məhdudlaşdırılması əsas əhəmiyyət kəsb edir. Məqsəd bazarları konyuktur, bazarın və tələbin əsas parametrləri, yəni bazarın həcmi və tələbin inkişaf prespektivləri, mövcud məhsulun istehlakçı tələbinə uyğunluğu, rəqiblərlə müqyisədə üstünlük, istehlakçılarla müəssisə arasında hal-hazırki və perspektiv əlaqələrin inkişafı nöqteyi nəzərdən şərtlənir[5]. Digər problemlər sırasına xidmət siyasətinin işlənib hazırlanması, bölüşdürcü logistika şəbəkəsi quruluşunun və logistik dövrədə malyeridilişi texnologiyalarının müəyyən edilməsi, təchizat dövrünün iştirakçılarının seçilməsi və satış şəbəkəsində əmtəə ehtiyatlarının bölüşdürülməsi kimi logistik problemlər aid olunur. Müəssisələrdə bölüşdürücü logistikanın səmərəli təşkili və istehlakçılarla əlverişli müqavilə şərtlərinin yaradılması, gələcəkdə müqavilə müddətinin uzadılması və keyfiyyətli xidmət təklifinə imkan yaratmaq üçün müntəzəm və ahəngdar məhsulgöndərmələrin optimallığının artırılması yolu ilə əldə edilir. Əsas diqqət məhz hazır məhsul satışına, yəni, məhsulgöndərmələrin idarə olunması Elmi əsərlər -Ученые записки - Scientific works, №4, 2014 İSSN 1815-1779 İqtisadiyyat-Экономика-Economics S.A.Məmmədov 89
sistemini qiymətləndirilməsi, xidmətin səviyyəsi, eyni zamanda məhsul ehtiyatlarının idarə olunması sisteminə istiqamətlənməlidir [3]. Cədvəl 2-yə diqqət yetirdikdə müəssisənin məhsulgöndərmə şərtləri ilə tanış oluruq.
İllər
2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Hüquqi
şəxslər,% 22
20 19
18 17
16 16
15 15
13 12
Fiziki şəxslər, % 78 80 81
82 83
84 84
85 85
87 88
Ərzaq malları, % 33 34 35
36 36
37 37
38 40
43 46
Qeyri-ərzaq malları, % 67 66
65 64
64 63
63 62
60 57
54 Fərdi
sahibkarların ticarət
müəssisələri, % 80 81 82
85 86
86 86
87 88
89 90
Hüquqi şəxs statuslu qeyri dövlət müəssisələri, % 20
19 18
15 14
14 14
13 12
11 10
Cədvəl 2. müəssisənin məhsulgöndərmə şərtləri Məsulgöndərmə ayları Məhulgöndərmə həcmi, ədəd Məhsulgöndərmələrdə gecikmə müddəti, gün Yanvar
120 0 Fevral 130 0 Mart 115 4 Aprel 120 0 May 105 2 İyun 110 0
Buradan biz müntəzəm və ahəngdar məhsulgöndərmə əmsalını, məhsulgöndərmələrin orta gecikmə müddətini müəyyən etməklə rəqiblərlə müqayisədə hansı üstünlüklərin əldə olunmasını təyin edə bilirik. İlk öncə göstərilən 6 ay müddətinə, müqvilə şərtlərində təsbit olunmuş 125 şərti məhsul vahidi qarşılığında orta məhsulgöndərmə kəmiyyətini müəyyən etməklə, yəni 117
ədəd, bərabər vaxt ərzində məhsulgöndərmələrin həcmini orta kvadratik kənarlaşma əmsalını, yəni 6 8 müəyyən etdikdən sonra variasiya əmsalını var 6,84
K %, beləliklə . 93,16
mün K % təyin edirik. Ahəngdar məhsulgöndərmə göstəricisi 0, 44
ah K %; məhsulgöndərmələrdə orta gecikmə müddəti, 1
TZ gün. Beləliklə müəssisə 93,16 % müntəzəm, 0,44% ahəngdar məhsulgöndərmələrə və məhsulgöndərmələrdə 1 gün gecikməyə yol verir. Cədvəl 2-nin təhlilindən belə nəticəyə gəlmək olar ki, bölüşdürücü logistika əlavə istehlak dəyərinin və əmtəə dəyərinin yaradaraq müəssisədə istehsal prosesinin davamı hesab olunur. Bölüşdürücü logistikanı müəssisənin istehsal fəaliyyətinin əmək vasitələri nəzərdən və marketinq fəaliyyətinin kommersiya nəzərdən tamamlanmasına istiqamətlənmiş proses kimi dəyərləndirmək Elmi əsərlər -Ученые записки - Scientific works, №4, 2014 İSSN 1815-1779 İqtisadiyyat-Экономика-Economics S.A.Məmmədov 90
olar. Məhz satış prosesi nəticəsində müəssisənin bütün iqtisadi-maliyyə nəticələri və korporativ missiyası reallaşır. Nəticə və təkliflər. Müəssisələrdə satış üzrə proqnozlar məhsulların fiziki bölüşdürməsinin idarə edilməsi, anbar şəbəkəsinin formalaşdırılması, əmtəə ehtiyatlarının səviyyəsinin müəyyən edilməsi və şəbəkədə mərkəzləşməsi üzrə logistik sistemin yenidən təşkili ilə əlaqədar bir sıra logistik vəzifələrin yerinə yetirilməsində asılıdır. Burada ilk öncə məqsəd satış şəbəkəsinin yaradılmasıdır ki, əmtəə axınlarının istehlakçı istiqamətində hərəkəti logistik infrastruktur və ya cəlb edilmiş logistik vasitəçi tərəfindən həyata keçirilsin. Fiziki bölüşdürmə sistemində əmtəə ehtiyatlarının mərkəzləşdirilməsi üçün anbar şəbəkəsi formalaşdırılır. Logistika ehtiyatların anbarlaşdırılması strategiyasının müəyyən edilməsi, əmtəə ehtiyatlarının mərkəzləşdirilməsi üçün optimal anbar sayının, anbarların yerləşdirilməsi və anbar təchizatı sisteminin işlənib hazırlanması ilə məşğul olur. İstehlakçı ilə bağlı sifarişlərin idarə edilməsində logistika sifarişlərin hazırlanması və çatdırılması işini yerinə yetirir. Ehtiyatların idarə edilməsi sahəsində xidmət, yəni məhsulgöndərmə partiyasının həcmi, sifarişlərin yerinə yetirilmə müddəti, sifarişlərin formalaşdırılması zamanı komplektləşdirlmənin səviyyəsi nöqteyi nəzərdən istehlakçıya uyğun çevik olmalıdır.
[1]. Дыбская В.В., Зайцев Е.И., Сергеев В.И., Стерлигова А.Н. «Логистика»-М.:Эксмо, 2013, 944 с. [2].www.azstat.gov.az – Azərbaycan Respublikası Statistika Komitəsinin rəsmi saytı. [3]. Аникин Б. А., Родкина Т. А.«Логистика: тренинг и практикум», Москва, 2013, 448 с. [4]. Аникин Б. А., Родкина Т. А. «Логистика», Москва, 2013, 408 с. [5]. Григорьев М.Н., Уваров С.А. «Логистика», М.: Юрайт, 2012, 825 с.
ПРОГРЕССИВНАЯ ФОРМА ОПЛАТЫ ПОТРЕБИТЕЛЬСКОГО СПРОСА. ГАРМОНИЧНЫЙ И РЕГУЛЯРНОЙ ПОСТАВКИ КАК ОПТИМАЛЬНЫЙ ПОКАЗАНИЕ
(Азербайджанский Технический Университет) E-mail: aztu@aztu.edu.az Аннотация: В наше время, ориентации от рынке продавца рынку покупателья углублял конкуренция между предприятие, каждый экономический субъект в цепочке поставок чувствую ответственности формирования потребительского стоимости, полного
удовлетворения потребительского спроса, научной основы для разработки современных средств, пытаются приспособиться к его изменениям в рыночных условиях. Конечно, как этот процесс продолжается, каждый цикл из процессов в оптимальном диапазоне новых методов и инструментов, обеспечить основу для принятия решений. Именно эффективную логистику распределения позволяет решит экономических проблемы предприятий.
коэффициента вариации, корпоративная миссия, конюктура рынок. Elmi əsərlər -Ученые записки - Scientific works, №4, 2014 İSSN 1815-1779 İqtisadiyyat-Экономика-Economics S.A.Məmmədov 91
OPTIMAL LOCATION OF DISTRIBUTION LOGISTICS PROGRESSIVE FORM OF PAYMENT FOR CONSUMER DEMAND. HARMONIOUS AND REGULAR SUPPLY AS THE OPTIMAL READING S.A. MAMMADOV (Azerbaijan Technical University) E-mail: aztu@aztu.edu.az
between enterprises, each economic entity in the supply chain feel the responsibility for shaping consumer Stake, fully meet customer demand, the scientific basis for the development of modern means, trying to adapt to its changes in market conditions. Of course, as this process continues, each cycle of processes in the optimum range of new methods and tools to provide a basis for decision making. It enables efficient logistics distribution solve the economic problems of the enterprises. Keywords: Diversification, the ratio of the standard deviation, coefficient of variation, corporate mission, structure of market. Daxil olub: 17.10.2014 Rəyçi: i.e.d., professor R.K. İsgəndərov Yüklə 51,58 Kb. Dostları ilə paylaş:
|