Uğura İnan Dizayn cdr
Yüklə 37,98 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- İdeyaların qiymətləndirilməsi üçün meyarlar üsulu
- Səsvermə üsulu
- 6 şlyapa üsulu
sonra siz artıq araşdırmaq üçün biznes-ideyanızı seçə bilərsiz. Yekunda seçilmiş 3 ideya qalsın ki, növbəti fəsildə izah edilən tərzdə onları araşdıranda bəzilərində mənfi nəticə alındıqda heç olmasa biri uyğun olsun. Aşağıda biznes-ideyaların qiymətləndirilməsi üçün bir neçə üsul verilib. Birinci üsul əvvəl çətin görünsə də, əslində elə deyil və bəlkə də ən effektivlisidir. İdeyaların qiymətləndirilməsi üçün meyarlar üsulu Meyarların açıqlanması əvvəlki fəsildə verilib. Çəki bu meyarın digərlərinə nisbətdə qərarın qəbul edilməsində əhəmiyyətini əks etdirməlidir. Hər ideyanı hər meyar üzrə 5 ballıq sistemlə qiymətləndirin: 1 - meyar üzrə cavab sizin üçün çox pisdir, 2 - pisdir, 3 - ortadır, 4 - yaxşıdır, 5 -əladır. Məsələn, 7- ci meyar üzrə bu balların mənası belədir: 1 - investisiya həddindən çox tələb olunur (tapmaq imkanınızdan xaricdir), 2 - çox tələb olunur (çox çətinliklə tapa bilərsiz), 3 - ortadır (çətindir, amma çox güman ki, tapmaq olar), 4 - vəsait az tələb olunur (nisbətən rahat tapmaq olar), 5 - investisiya çox az tələb olunur və ya heç tələb olunmur (rahatlıqla təmin edə bilərsiz). Nəticədə çəkilər nəzərə alınmaqla daha yüksək xal toplayan biznes-ideya həyata keçirilməsi üçün seçilir. Müəyyən meyarlar üzrə aşağı bal ideyanın üzərindən xə çəkə bilər. Misal üçün, əgər 1-ci və 2- ci meyar üzrə cavab 3-dən azdırsa bu işlə məşğul olmağa dəyməz (hə a başqa meyarlar üzrə nəticə əla olsa belə). Eyniliklə əgər 4-cü meyar üzrə cavab 1-dirsə (elə maneə var ki, bu sahədə bizneslə məşğul olmağın qarşısını alır), daha uyğun biznes növünü seçin. Mən bir nümunə kimi çəkiləri, virtual 3 ideya üzrə balları və hesablamanı aşağıdakı cədvəldə verirəm, amma çəkiləri mütləq nümunə kimi istifadə etməyin, özünüz də üzərində düşünün. Sadəcə nəzərə alın ki, bütün çəkilərin cəmi 1- ə bərabər olmalıdır. Hesablama qaydası belədir: çəki*ideya balı=çəkili ideya balı. İdeyanın hər bir meyarı üzrə çəkili ideya 102 ballarının cəmi həmin ideya üzrə yekun çəkili balı göstərir. Hansı ideyada həmin yekun çəkili bal daha yüksəkdirsə, deməli, o ideya daha münasibdir (yuxarıda qeyd etdiyim kimi, misal üçün 1,2 və 4-cü meyarların hərəsinin balı minimal məğbul olan baldan yuxarıdırsa). Nəticədə göründüyü kimi, ən münasib biznes-ideya 3- cüdür. Baxmayaraq ki, çəkisiz balların cəmi üzrə qalib 2-ci ideyadır, çəkilər nəzərə alınanda məhz 3-cü ideya 3,76 balla qalib oldu və məhz bu ideya ilk növbədə araşdırılmalıdır. 103 sonra siz artıq araşdırmaq üçün biznes-ideyanızı seçə bilərsiz. Yekunda seçilmiş 3 ideya qalsın ki, növbəti fəsildə izah edilən tərzdə onları araşdıranda bəzilərində mənfi nəticə alındıqda heç olmasa biri uyğun olsun. Aşağıda biznes-ideyaların qiymətləndirilməsi üçün bir neçə üsul verilib. Birinci üsul əvvəl çətin görünsə də, əslində elə deyil və bəlkə də ən effektivlisidir. İdeyaların qiymətləndirilməsi üçün meyarlar üsulu Meyarların açıqlanması əvvəlki fəsildə verilib. Çəki bu meyarın digərlərinə nisbətdə qərarın qəbul edilməsində əhəmiyyətini əks etdirməlidir. Hər ideyanı hər meyar üzrə 5 ballıq sistemlə qiymətləndirin: 1 - meyar üzrə cavab sizin üçün çox pisdir, 2 - pisdir, 3 - ortadır, 4 - yaxşıdır, 5 -əladır. Məsələn, 7- ci meyar üzrə bu balların mənası belədir: 1 - investisiya həddindən çox tələb olunur (tapmaq imkanınızdan xaricdir), 2 - çox tələb olunur (çox çətinliklə tapa bilərsiz), 3 - ortadır (çətindir, amma çox güman ki, tapmaq olar), 4 - vəsait az tələb olunur (nisbətən rahat tapmaq olar), 5 - investisiya çox az tələb olunur və ya heç tələb olunmur (rahatlıqla təmin edə bilərsiz). Nəticədə çəkilər nəzərə alınmaqla daha yüksək xal toplayan biznes-ideya həyata keçirilməsi üçün seçilir. Müəyyən meyarlar üzrə aşağı bal ideyanın üzərindən xə çəkə bilər. Misal üçün, əgər 1-ci və 2- ci meyar üzrə cavab 3-dən azdırsa bu işlə məşğul olmağa dəyməz (hə a başqa meyarlar üzrə nəticə əla olsa belə). Eyniliklə əgər 4-cü meyar üzrə cavab 1-dirsə (elə maneə var ki, bu sahədə bizneslə məşğul olmağın qarşısını alır), daha uyğun biznes növünü seçin. Mən bir nümunə kimi çəkiləri, virtual 3 ideya üzrə balları və hesablamanı aşağıdakı cədvəldə verirəm, amma çəkiləri mütləq nümunə kimi istifadə etməyin, özünüz də üzərində düşünün. Sadəcə nəzərə alın ki, bütün çəkilərin cəmi 1- ə bərabər olmalıdır. Hesablama qaydası belədir: çəki*ideya balı=çəkili ideya balı. İdeyanın hər bir meyarı üzrə çəkili ideya 102 ballarının cəmi həmin ideya üzrə yekun çəkili balı göstərir. Hansı ideyada həmin yekun çəkili bal daha yüksəkdirsə, deməli, o ideya daha münasibdir (yuxarıda qeyd etdiyim kimi, misal üçün 1,2 və 4-cü meyarların hərəsinin balı minimal məğbul olan baldan yuxarıdırsa). Nəticədə göründüyü kimi, ən münasib biznes-ideya 3- cüdür. Baxmayaraq ki, çəkisiz balların cəmi üzrə qalib 2-ci ideyadır, çəkilər nəzərə alınanda məhz 3-cü ideya 3,76 balla qalib oldu və məhz bu ideya ilk növbədə araşdırılmalıdır. 103 Səsvermə üsulu Burada gərək qiymətləndiricilərin sayı 3-dən az olmasın. İdeyalar lövhəyə vurulur. İştirakçılara ideyaların sayının yarısı qədər rəngli yapışqan-kağız verilir (səsvermə qutular və şarlar vasitəsilə də keçirilə bilər). Bir iştirakçı hər layihəyə 2 səsdən çox verə bilməz. Ən çox səs toplamış ideyalar TOP-ideya, ortalar – OK-ideya, qalanları OUT-ideya qruplarına bölünür. TOP- ideyalar növbəti mərhələlərdə təhlil edilir, OK-ideyalara tələb olunduqda gələcəkdə baxılır, OUT-ideyalar kənara atılır. 6 şlyapa üsulu Seçilmiş ideyaların qiymətləndirilməsi üsuludur. 6 nəfər iştitak etməlidir. Öz real fikirlərinizi gizlətməli və sizin üçün müəyyən edilən rolu oynamalısız. Münasib bilsəniz rollarınızı dəyişə də bilərsiz. Çıxışların ardıcıllığı müxtəlif ola bilər, məsələn, aşağıdakı kimi: Göy şlyapa – moderatordur. İdeyanı açıqlayır. Ağ şlyapa – neytrallıq və obyektivliyi təcəssüm etdirir. Fikrini bildirmədən bütün məlumatı və faktları toplayır və təqdim edir. Sarı şlyapa – ideyanın bütün pozitiv, müsbət tərəflərini bildirir. Qara şlyapa – ideyanın bütün neqativ, zəif tərəflərini bildirir. Qırmızı şlyapa – ideya ilə bağlı emosiya və duyğularını bildirir. Yaşıl şlyapa – kreativliyi təcəssüm etdirir. Yeni kreativ əlavələr edir. Göy şlyapa – fikirləri yekunlaşdırır və nəticə çıxarır. 104 4-cü fəsil. Biznesə başlayırıq. Əgər birbaşa bu fəsildən başlayırsızsa, nəticənin daha yüksək olması üçün, xahiş edirəm, geriyə qayıdaraq, Ön söz və bütün digər fəsillərlə tanış olduqdan, tapşırıqları yerinə yetirdikdən sonra bura qayıdasız. Əvvəlki mərhələlərdə üzərində işləyəcək biznes- ideyalarımızı müəyyən etdik və ardıcıllıqla düzdük. Bu fəsildə onları ən yaxşısından başlayaraq araşdıracaq, uyğun olanı sınaqdan keçirəcək və bunun nəticəsində özünü doğruldanı tətbiq edəcəyik. “Startapperin masaüstü kitabı”nın müəllifləri Stiv Blank və Bob Dorfun fikrincə kiçik biznes iri biznesin kiçildilmiş forması deyil. Burada tamamilə fərqli yanaşma tələb olunur. Bazarda yeni biznesin inkişaf etdirilməsi mövcud biznesin inkişafından ciddi surətdə fərqlənir. 1997-ci ildə ABŞ-da qida məhsullarının internet satışı ilə məşğul olan Webvan startapı qurulmağa başladı. 800 milyon vəsait cəlb olundu və cəmi 2 il sonra müflis oldu. Niyə? Çünki bazarda mövcud olan iri bizneslərin ssenarisilə hərəkət edildi. 105 Yüklə 37,98 Kb. Dostları ilə paylaş:
|