Uğura İnan Dizayn cdr

problemi həll edəcəyini və bunun istifadəçilər üçün niyə görə 
vacib  olmasını  izah  etməli,  məhsulun  quraşdırılma  və 
istifadəsinin  rahat  olmasını  bildirməli,  məhsulun  necə 
işləməsini  aydın  göstərməli,  məhsulun  yaxşı  çalışdığını 
göstərməli  (digər  istifadəçilərin  müsbət  rəyləri,  rəqiblərlə 
müqayisədə  üstünlüklər,  nümayiş  etdirilmə  və  digər 
vasitələrlə).
Hərəkətə  sövq  baş  səhifəyə  üç  şəkildə  yerləşdirilə  bilər: 
hiperlink, düymə və ya formalar. Onlar gözə girməli və aydın 
olmalıdır. Məhsulun ən cəlbedici xüsusiyyətlərini qeyd edin və 
yazılanlar  barədə  əlavə  məlumatlara  keçmək  imkanı  yaradın. 
Baş  səhifə  istifadəçini  hərəkətə  sövq  etməyə  inandırmalıdır. 
Mətn üzrə müxtəlif yerlərdə “indi cəhd et”, “indi sına”, “alış et”, 
“yüklə”,  “əməkdaşımızla  əlaqə”  düymələrindən  münasibləri 
olmalıdır.  Şirkətinizin  ən  önəmli  məhsulu  daha  çox  çəlbedici 
olmalıdır.
Qısa  və  konkret  yazın.  Unutmayın  ki,  istifadəçilər 
saytınıza  bəlkə  də  təsadüfən  daxil  olublar  və  çox  vaxt  sərf 
etməyə meylli deyillər. Şrift rahat oxunmalıdır.
Müsabiqə,  promoaksiya  və  lotereyalar  təşkil  edin 
( m ə s ə l ə n ,   s a y t ı n ı z ı n   m o b i l   ve r s i ya s ı n ı   y ü k l ə m ə y ə 
həvəsləndirmək üçün).
Kontenti daim yeniləyin. Baş səhifədə yazılanlarla yanaşı 
bu məlumatlar da olmalıdır: şirkətin tarixçəsi, tərəfdaşları (əgər 
müştərilər  üçün  cəlbedicidirsə),  şirkət  və  məhsul  haqqında 
yeniliklər,  əlaqə  vasitələri  (ünvan,  telefon,  e-mail,  sosial 
şəbəklərdəki ünvan), müştərilərə dəstək və ya xidmət mərkəzi 
barədə ümumi məlumat (əgər varsa).
Dizayn və üslub
Xüsusilə baş səhifə istifadəçilər üçün sadə və aydın şəkildə 
tərtib  edilməlidir. Alış  üçün  müxtəlif  vasitələr  nəzərdə  tutun: 
zəng, kommentin edilməsi, alış düyməsinin basılması və s.
142
Ən  vacib  çağırışların  dizaynı  daha  cəlbedici  olmalıdır 
(məsələn, “Bu ay üçün xüsusi təklif!”).
Boş yer çox saxlayın ki, göz yorulmasın.
Əgər diaqram, cədvəl və qrafiklər verilirsə, onlar olduqca 
sadə olmalıdır ki, tez başa düşülsün.
İnteraktivliyi  unutmayın.  İnternet  ani  əks  əlaqə  qurmaq 
üçün demək olar ki, yeganə vasitədir.
İri  düymələrdən  istifadə  edin:  “yüklə”,  “indi  al”, 
“qeydiyyatdan keç” və s.
Naviqasiya
Naviqasiyanın  mahiyyəti  məlumatların  məntiqi 
ardıcıllıqla  yeləşdirilməsi  və  məqsədə  çatmaq  üçün  ən  qısa 
marşrutun  təmin  edilməsindən  ibarətdir.  Müştərilər  müxtəlif 
səhifələrə rahat daxil ola bilməli və hər səhifədə hərəkətə sövq 
edən çağırış və düymələri görməlidirlər. Sadəlik və rahatlıq da 
vacibdir.
Saytın ümumi funksionallığı
İstifadəçilərin  sövq  edilməsi  alətlərindən  istifadə  edin. 
Əvvəl  yazıldığı  kimi,  video,  animasiya  və  digər  vasitələr 
müştərilərin cəlb edilməsinə xidmət etməlidir. Bəzi misallar:
“Öz yaşınızı daxil edərək üç suala cavab verin ki, sığorta 
haqqının  məbləğini  öyrənəsiz”.  “Personajı  seçərək  onunla 
söhbət  edin”.  “Xoşunuza  gələn  oyuncağı  seçin”.  “Endirim 
qazanmaq üçün düyməni basın. Çatdırılma pulsuzdur”.
Məhsulunuz  barəsindəki  videoçarx  PowerPoint 
prezentasiyasından  daha  təsirlidir.  Çalışın  ki,  bu  çarx  bir 
dəqiqədən  artıq  olmasın.  Cəhd  edin  ki,  potensial  müştəri 
məhsulunuzun  heç  olmasa  bəzi  imkanlarından  istifadə  etsin. 
Məsələn,  “oyunun  qısa  versiyasını  sınayın”.  Nümayiş 
videoçarxı çağırışla bitməlidir.
İstifadəçiləri məhsulu sınamağa təhrik etmək üsulları
Müəyyən  müddət  ərzində  və  ya  məhdud  imkanlarla 
143

---

məhsulunuzdan pulsuz istifadə etmək imkanı yaradın (internet 
məhsullarında).  Təklifi  müştərilərin  özlərinə  birbaşa  da 
göndərmək  olar  (məsələn  e-mail  ilə).  Təklifinizdə  istifadəçini 
məhsulun  istifadəsinə  inandırmalısız.  Şirkətinizlə  rahat  əlaqə 
imkanları  da  e-mail-da  qeyd  edilməlidir  (sorğu  və  ya  sifariş 
üçün).
İnteraktiv  alətlərdən  istifadə  edin  (məsələn,  kalkulya-
tordan). Animasiyadan lazımı qədər istifadə edin ki, müştərini 
bezdirməsin.
Hər  bir  mənbədən  daxil  olan  istifadəçilər  üçün  ayrıca 
hədəf səhifəsi yaradıla bilər. Məsələn, Yahoo-dan daxil olanları 
bu  şəkildə  salamlasaz  nəticəsi  daha  yaxşı  olar:  “Yahoo-lu 
dostlar, xoş gəlmisiz”, “Yahoo istifadəçiləri üçün xususi təklif”. 
Müştəri bilməyəcək ki, Gmail istifadəçiləri üçün də analoji hədəf 
səhifəsi yaradılıb.
Müştəriləri hərəkətə təşviq etmək üçün demək olar ki, ayrıca bir 
fəaliyyət sahəsi yaranıb
Müntəzəm  olaraq  bu  məqsədə  xidmət  edən  yeni  alətlər 
yaranır.  Bəzilərinin  populyarlığı  artır,  digərlərinin  isə  azalır. 
Əgər biznesiniz bunu tələb edirsə, vaxt sərf edib ən effektivlisini 
seçməyə dəyər. Digər saytlarla yanaşı onlarla burada da tanış 
ola  bilərsiz: 
  Baş  səhifə  ilə  yanaşı  digər 
www.steveblank.com
cəlbetmə vasitələrinə də əl atın.
E-mail  kaskadı.  Müştərilər  öz  e-mail  ünvanlarını  paylaş-
mağa  meylli  deyillər,  ona  görə  də  əldə  etdiyiniz  ünvanlara 
qiymətli bir sərvət kimi baxın. Ardıcıl göndəriləcək üç məktub 
hazırlayın.  Hərəsində  məhsulunuzun  müxtəlif  xüsusiyyət-
lərindən, müştəri üçün yaratdığı əlavə dəyərdən və onu almağın 
niyə məqsədəuyğun olmasından yazın. Mətn qısa, cəlbedici və 
inandırıcı  olmalıdır.  Mətndə  hərəkətə  çağırış,  həmçinin 
qeydiyyat, alış, pulsuz sınaq və s. üçün keçidlər olmalıdır. Belə 
məktublar  müştəriyə  narahatlıq  törətsə  növbəti  göndərişləri 
144
dayandırmaq  üçün  düymə  və  ya  istinad  olmalıdır.  Çalışın  ki, 
məktublarınız  həm  HTML,  həm  də  mətn  formatında  tərtib 
edilsin, çünki bir çox poçt serverləri HTML formatında olan e-
mailları bloklayır.
Qiymət  və  ya  stimullaşdırıcı  təkliflər.  Qiymət  siyasəti  də 
cəlbetmə üsullarından biri ola bilər. Pulsuz və xüsusi təkliflər, 
böyük alış həcminə görə endirim və digər imkanları nəzərdən 
keçirin.  Gəlirinizi  azaltmamaq  üçün  belə  xüsusi  təklifləri 
müştəri tam qiymətə alışdan imtina etdikdən sonra edin.
Ənənəvi  alətlər.  Qeyri-dicital  marketinq  vasitələrini  də 
unutmayın.  Məsələn,  müsabiqə  keçirə  bilərsiz.  Telemarketinq 
(kütləvi  telefon  zəngləri  vasitəsilə  satış)  də  təsirli  üsüllardan 
biridir. KİV-lərdə reklam imkanını da nəzərə alın.
Sınadığınız cəlbetmə alətlərinin effektivliyini ölçün (yəni, 
bir cəlb edilmiş müştəri neçəyə başa gəlir) və uyğunlarını seçin.
Saytla  bağlı  Erik  Risin  də  maraqlı  fikirlərini  çatdırmaq 
istərdim  (bu  sahədə  qeyri-peşəkarların  edə  biləcəklərinin  bir 
qismini çatdırıram):
Bəzən  sayt  əvəzinə  WordPress-də  bloq  yaratmaq 
kifayətdir. Belə bloqu, internetdə qaydasını öyrənərək, özünüz 
də 1-2 həftəyə yarada bilərsiz.
Domen  almısızsa  orada  pulsuz  olaraq  Google  Apps 
yerləşdirin  ki,  şirkətinizin  adı,  elektron  poçt  ünvanı  və  s. 
görünsün.  Sayt  vasitəsilə  pulsuz  sorğuların  keçirilməsi  üçün, 
məsələn, Google Forms və ya Wufoo-nu saytınızda yerləşdirin. 
Müştəri  kliklərinin  sayını,  saytda  keçirdiyi  vaxtı,  trafikin 
mənbəyini  izləmək  üçün  ən  azı  ilk  dövrdə  Google  Analytics 
web-analitika alətindən istifadə edin.
Müştəri məmnuniyyətini ölçmək, qeyd və təklifləri almaq 
üçün  müvafiq  alətlərdən  istifadə  edə  bilərsiz  (GetSatisfaction, 
UserVoice və s.) 
Saytınızda  ödənişlərin  edilməsi  üçün  alətlər  (xüsusilə 
145

---