Ulduz Oktyabr Layout 1
Yüklə 0,92 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- ULDUZ ANIM
“Keşkə belə olmayaydı” acısı, pərişanlığı izləyir unudulmaz şairimiz Nurəngiz Günün yaradıcılığını. Hər bir halıyla... Könlü bir könül istədi könlünü kiritməyə, bir udum su istədi yanan ciyərlərinə qur- tum-qurtum çəkməyə - lənət sənə, kor şeytan, gülüşdülər, keçdilər... Yol istədi, at istədi, bir bəyaz həyat istədi, o yolları bağladılar, onu ona vermədilər... “Keşkə belə olmayaydı” təəssüfü qövr edir Nurəngiz Günün “Məni məndə görmədilər, məni mənə vermədilər” nisgilində... Şəxsi taleyində, yaşamında urcah olduğu hekayətləri beləcə, heç kəsə sezdirmədən şeirə-sözə nəql edirdi. Ancaq o yerdə ki, kiminsə haqqının tapdandığını görürdü, kiminsə laqeydlik, biganəlik, xəyanət qurbanına çevrildiyini hiss edirdi, haray çəkməsi, üsyan qaldırması var idi Nurəngiz Günün... Nəğməkar bülbüllərin düçar olduqları qəfəs zülmünə dözmürdü. Alp bəbirlərin barmaqlıqlar arasında keçən əsarətinə qarşı üsyan qaldırırdı. Sirklərdə çarvadar kimi belində it gəzdirməyə məhkum edilmiş meşələr sultanı, meşələr şahı aslanın acı taleyinə nifrinlər yağdırırdı. Bu, onun “əmrə peşiman ola bilməyən” şair stixiyası, missiyası idi. Bütün eşqi, istəyi, duyğuları doğma insanlara, doğma torpağa, nakam sevgisinə, yanar çırağa, bircəcə evladına, sərhədli dünyasına, təbrizli əzizlərə, yerə, göyə, ulduzlara, atəşə, çörəyə, gülə, günəşə salama duran Nurəngiz Gün bənzərsiz bir yurd, Vətən, torpaq aşiqi idi. “Andım, Tanrım, imanım” - deyə vəsf edirdi bu böyük dünyasını: Bu torpağın öncə günəşi doğub, Bu torpaq sarı tellərdən yoğrulub... Bu torpağın ulu nənəsi Gün xanım olub - yazırdı Nurəngiz xanım və elə ən böyük ərk, umacaq yeri də torpağın ulu nənəsi olan Gün xanıma idi. Yazırdı ki: Gün xanım, Günəş xanım, eşqim, duam, qızıl banım! Uzat sarı tellərini, ...Uzat, uzat, sarıl mənə, Sarıl mənə, çək məni, Çək məni, apar məni - Mənə soyuqdur burda... Nurəngiz Gün “Burda” deyə nişan verdiyi aləmin hər cür qaranlıqlarından, kölgəli xislətindən uzaq, hər cür yeknəkəqliyə asi bir söz adamı idi. Bir şair, vətəndaş, söz adamı kimi o, hər şeydən əvvəl qüru- runun övladı, yetirməsi idi. Fərqindəydi ki: Kölgə sözü yaddır mənə, heç kəsin kölgəsində yorulub qalmamışam. Kölgəsində itmərəm heç kəsin. Bütün yaşamı üçün təşəkkürünü buğdaya, çiçəyə, günəşə və ana südünə etməyi vardı. Beləcə anladırdı insan olmağın, aşiq olmağın və yaşamağın gerçək 60 I ULDUZ ANIM №10 (569) oktyabr 2016 I 61 yolunu. Ölümlərə inanmırdı yuxular bol olan yerdə. Həyatından qeyb etdiklərinə “öldü” deməyə dili gəlmirdi, “aldı, yuxu apardı” yazırdı: Biri atam, biri anam - vardı, vardı, vallah, vardı... Hər ikisin bir upuzun zalım yuxu apardı... Ta başdan-binadan N.Gün poeziyasının, yaddaşının boynu bükülüydü xatirələrə. Bu xatirələrin nostalji yaşantılarını, unudulmaz təəssüratlarını haradasa qırmağa, yarılamağa əlimiz gəlmədiyindən bütöv, necə var elə oxucu diqqətinə təqdim edirik: Biz ki qu quşlarıydıq, Başımız “Cənnət ağacı”nın budaqlarında, Üzümüz “Xədicə çiçəyi” dodaqlarında... Dilimiz üstündə buğda duası öldük. Təəssüf yox idi ölümümüzdə. O imiş, deyirəm, gördüklərimiz, Nə dəryaz var idi, nə xırmanımız. Aman, ovçu! İndi qov kimi boşluqda hey uçur, hey uçur günahsız ruhumuz, xəyallarımız. Ah, biz ki qu quşlarıydıq!.. Obrazlı sözün şairin üslub keyfiyyətlərini tanıdan yeganə material olması həqiqəti Nurəngiz xanımın bu misralarının boyuna, ümumi ruhuna, deyim tərzinə, varlığına biçilib. Qaçılmaz həqiqətdir ki, həqiqi poeziya ifadə, deyim, üslub forması ilə müəyyənləşir. Deyək ki, N.Günün diqqətə təqdim etdiyimiz bu şeirinin elə ilk Başımız “Cənnət ağacı”nın budaqlarında, Üzümüz “Xədicə çiçəyi” dodaqlarında... Dilimiz üstündə buğda duası öldük - misraları ilə tanış olduğun ilk andan belə hiss olunur ki, yeni bir üslub axarına düşüb gedirsən... Bu üslub ən kövrək, həzin və unudulmaz xatirələrin ifadə vasitəsi olaraq onun poeziyasının əyninə biçilib. Eyni zamanda elastikdi. Bu elastiklik ani bir məqamda ömrün uşaqlıq, gənclik illərinin romantikasının, bir göz qırpımı məsafədə isə xalqın, vətənin, cəmiyyətin gerçək həyatının yaşamını, daha çox da problemlərini, zorla sürüklədikləri çarpışmaların ifadəsinə dönür. N.Gün “Xocalı simfoniyası”nda haqq bağıran bir xalqın düçar olduğu faciələri fikir babalarına, onların əlaltılarına, üzü üzlər görmüş beynəlxalq aləmə çatdırır öz şair- vətəndaş etirazını, fikrini ortaya qoyur. Eyni zamanda “Xocalı simfoniyası” onun öz taleyinin, xəyal qırıqlığına uğramş romantik dünyasının yazısıdı. Nurəngiz xanım, hətta ən kövrək, səmimi, xalq təfəkküründən süzülüb gələn nəğmə, şərqi strukturlu şeirlərində belə ictimai enerji daşıyan fikirlərini ifadə edir. Az qala qədim bir xalq mahnısı üslubunda yazdığı şeirlərində belə o, daha çox dünya, cəmiyyət, daxili çarpışmalar, mənəvi sıxıntılar barəsində olan acılarını təsvir edir. Bunu daha çox şairin “Ay lolo” silsiləsindən olan şeirlərində müşahidə edə bilirik: Ay lolo, sevinəndim, güləndim. Ay lolo, bir sevgiyə bələndim. Ay lolo, gül bağçamı aldılar, Ay lolo, yağış olub çiləndim. Ay lolo, tutuldu ki gözlərim. Ay lolo, Itirmişəm dünyanı. Ay lolo, İndi mən hara gedim? Ay lolo, haram var, hara gedim? Ay lolo, qəribəm, bir yol göstər, Ay lolo, hansı diyara gedim? Bi şeir 1979-cu ildə yazılıb. Hələ o zamanlardı ki, Sovet hökumətinin düçar olacağı siyasi uçurumun girdabı barədə söz belə gedə bilməz... Yalançı və yalan şəklində qafalarda dumanlanan kommunizm xülyasının sərməstliyi yaşanmaqdadı. İti, fəhmli şair düşüncəsi isə bu sərməstlik aləminin qürbət havasını dil-dil ötməkdə, yaşamaqdadı. Tam bir şair öncəgörməsi “Ay lolo” silsiləsinin sətiraltı mahiyyətini qapsamaqdadı. Ayrılıq acısından doğan tənhalıq xofu N.Günün daim qaçdığı yerdi. O, bir söz adamı kimi ayrılığın ağır sükutundan, daş qıfılından can qurtarmağın, gen durmağın yolunu nişan vermək çabası göstərirdi.
Yüklə 0,92 Mb. Dostları ilə paylaş:
|