Ümumi məlumat

Ümumi məlumat		Fənnin adı, kodu və kreditlərin sayı		AZLL 416 Ədəbi tənqid (tarixi və nəzəriyyəsi) 3 kredit
		Departament		Azərbaycan dili və ədəbiyyatı
		Proqram (bakalavr, magistr)		Bakalavr
		Tədris semestri		2015, yaz semestri
		Fənni tədris edən müəllim (lər)		Dos. Elmira Məmmədova-Kekeç
		E-mail:		[e-mail]
		Telefon:		([phone]
		Mühazirə otağı/Cədvəl		203N
		Məsləhət saatları		Çərşənbə axşamı, saat 10.00-12.00
Prerekvizitlər
Tədris dili		Azərbaycan dili
Fənnin növü (məcburi, seçmə)		Məcburi
Dərsliklər və əlavə ədəbiyyat		Dərslik: Sultanlı Vaqif. Azərbaycan ədəbi tənqidi (dərs vəsaiti) . Elmi red.T.Hüseynoğlu; rəyçi Q.Namazov, M.Qasımlı.- B.: Elm və təhsil, 2012 Salamoğlu T. Ədəbi tənqid tarixinə dair portret-oçerklər: dərs vəsaiti; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Azərb. Döv. Ped. Un-ti.Bakı "E.L" Nəşriyyat Poliqrafiya Şirkəti MMC, 2011. A.Hacıyev. Ədəbiyyatşünaslığın əsasları: ali məktəblərin filologiya fakültələri üçün dərslik; red. H. Qasımov. Bakı: ADPU, 2005 Yusifoğlu R. Müasir ədəbi proses və ədəbi tənqid: [ali məktəb tələbələri üçün dərs vəsaiti]; elmi red. Ş. Salmanov ; rəyçi A. Hüseynov, M. Qasımlı ; Azərb. Resp. Təhsil Nazirliyi, Sumqayıt Dövlət Universiteti, Bakı: Çaşıoğlu, 2004. Əlavə ədəbiyyat: 1.Talıbzadə K.Azərbaycan ədəbi tənqidinin tarixi.B.,Maarif,1984. 2.Talıbzadə K.Tənqid və tənqidçilər.B.,Yazıçı,1989. 3.Elçin.Tənqid və ədəbiyyatımızın problemləri. B.,1981. 4.Xəlil Rza Ulutürk. Ədəbi tənqid. top. və tərt. ed. Y. Məmmədəliyev, F. Ulutürk ; elmi red. və ön sözün müəl. Əlizadə Əsgərli, Bаkı Mütərcim 2003. 5.Ədəbi tənqid (problemlər,vəzifələr). tərt. ed. və red. K.Talıbzadə. B.,1984. 6.Qarayev Y. Tənqid:problemlər,portretlər.B.,1976. 7.Nəbiyev B.Tənqid və ədəbi proses. B.,1976. 8.Akimova E. Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində. Bakı: MBM, 2009 9. Akimova E. Yeni təfəkkür və ədəbi tənqid. Bakı: MBM, 2013. 10. Y. Seyidov. Ədəbi tənqid və bədii dil. Bakı:Yazıçı, 1986. 11. Yusifli V. Tənqid də yaradıcılıqdır; Red. və ön sözün müəllifi: Kamal Talıbzadə. Bаkı :Mütərcim, 2003 12.Əzimli Ə. Yeni dövr tənqidi və tənqid. elmi red. K. Əliyev. Bakı: Elm, 2001. 13.Körpü: Ədəbi tənqid dərgisi. Bakı 2004 İstifadə oluna biləcək digər mənbələr: www.anl.az.-Milli kitabxana www.kultaz.com.-azəridilli mədəniyyət və ədəbiyyat saytı. www.kitabxana.org- elektron kitabxana. www.lit.az.-azəridilli ədəbiyyat saytı. www.azyb.net.- Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin saytı.
Kursun vebsaytı
Tədris metodları		Mühazirə		Mühazirə
		Qrup müzakirəsi		Qrup müzakirəsi
		Praktiki tapşırıqlar		Praktiki tapşırıqlar
		Praktiki məsələnin təhlili		-
		Digər		-
Qiymətləndirmə		Komponentləri		Tarix/son müddət	Faiz (%)
		Aralıq imtahanı			30
		Davamiyyət			10
		Fəallıq			10
		Tapşırıq və testlər			-
		Kurs işi (Layihə)			10
		Prezentasiya/Qrup müzakirə			-
		Final imtahanı			40
		Digər			-
		Yekun			100
Kursun təsviri		Ədəbi tənqidin əsasları kursunda tələbələrə ədəbiyyatşünaslığın bu qolu haqqında ümumi məlumat verilir, ədəbi proseslə bağlılığı izah edilir, onun müasir ədəbiyyatın inkişafında rolu qiymətləndirilir. Cəmiyyətin ədəbi zövqünün formalaşmasında, mənəvi təkamülündə ədəbi tənqidin vəzifəsi açıqlanır.
Kursun məqsədləri		1.Ədəbi tənqidin əsasları ilə tanışlıq nəticəsində yeni yaranmış sənət əsərlərini dövrünün elmi-nəzəri bədii-estetik tələbləri əsasında təhlil etmək, onların ictimai məzmun və mündəricəsini, ideyasını, sənətkarlıq məziyyətlərini üzə çıxarmaq; 2. Tələbə-oxucuda bədii əsərlərin ictimai məzmun və mahiyyətini, idraki-tərbiyəvi əhəmiyyətini daha yaxşı dərk etmək, mənfi və müsbət cəhətlərini bir-birindən ayırmaq bacarığı formalaşdırmaq; 3. Müasir yaradıcılıq nümunələrinin başqa sənət və ictimai fikir formaları arasındakı yerini, əlaqə və vəhdətini, bəşəri keyfiyyətlərini müəyyənləşdirmək.
Tədrisin (öyrənmənin) nəticələri		Kursun sonunda tələbələrdən gözlənilən nəticələr aşağıdakılardır: 1.Hər yeni əsəri ədəbi-tənqidi meyarlarla qiymətləndirir; 2.Yüksək bədii-estetik zövqə malik intellekt nümayiş etdirir; 3.Xalqın milli-mədəni irsini,yaratdığı mənəvi-estetik dəyərlər haqqında biliyə malik olur; 4.Sənət nümunələrini dünya ədəbiyyatının mütərəqqi ənənələri kontekstində izah edir; 5.Bədii yaradıcılığı elmi təfəkkürün irəli sürdüyü müddəlarla əsaslandırır
Qaydalar (Tədris siyasəti və davranış)		Fəallığa görə veriləcək bal tələbənin müzakirələrdə iştirakına, mətn təhlilində göstərdiyi fəallığa, semetsr boyu həftəlik dərs proqramına hazırlaşmalarına, yeni və əlavə ədəbiyyatlara göstərdiyi marağa görə veriləcəkdir. Davamiyyətə görə veriləcək bal zamanı tələbənin dərsdə ardıcıl iştirakı və dərsdə özünü qaydalara uyğun aparması nəzərə alınacaqdır. Üzürsüz buraxılan hər dərs üçün 1 (bir) bal çıxılacaq. İmtahan haqqında: 1. İmtahana hazırlaşarkən dərslərdə götürülmüş qeydləri öyrənməklə yanaşı, dərsin iş planında göstərilmiş ədəbiyyatlara, o cümlədən başqa mənbələrə də müraciət etmək lazımdır. 2. İstifadə ediləcək ədəbiyyatın bir qismi tərəfimizdən təmin ediləcəkdir. 3. Aralıq və Final imtahanlarının hər ikisində suallar test və ya klassik ola bilər. Cəzalandırma forması: Dərsə gecikənlər və dərsi pozmağa təşəbbüs edənlər dərsə buraxılmırlar.
Cədvəl (dəyişdirilə bilər)
Həftə	Tarix (planlaşdırılmış)		Fənnin mövzuları			Dərslik/Tapşırıqlar
	29.01.2015 29.01.2015		Ədəbi tənqid anlayışı. Ədəbiyyatşünaslığın digər sahələrindən fərqi. Ədəbi tənqidin metodları.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 6-11
	05.02.2015 05.02.2015		Ədəbi tənqidin janrları. Şərh, ədəbi risalə, dibaçə, təzkirə, resenziya, esse, ədəbi portret, polemik məqalə, ədəbi oçerk, ədəbi icmal, ədəbi dialoq, ədəbi müsahibə, yol qeydləri, monoqrafiya			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 12-20
	12.02.2015 12.02. 2015		Azərbaycan ədəbi tənqidinin əsas mərhələləri. Ədəbi tənqid qədim və ortaçağ dövründə (XI-XVIII yüzillər). Xətib Təbrizi, Nəsrəddin Tusi, Şərafəddin Ramin, Sam Mirzə Səfəvi, Sadiq bəy Əfşar, Əhdi Bağdadi, Lütfəli bəy Azər, Nizami Gəncəvi, İmadəddin Nəsimi, Şah İsmayıl Xətayi, Məhəmməd Füzuli, Qövsi Təbrizi, Vaqifin tənqidlə bağlı fikir, mülahizə və əsərləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 21-56
	19.02.2015 19.02.2015		Ədəbi tənqid XIX əsrdə və XX yüzilin əvvəllərində. Abbasqulu ağa Bakıxanov, Mirzə Kazım bəy, Mirzə Fətəli Axundov, Həsən bəy Zərdabinin tənqidi fikirləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 56-62
	26.02.2015 26.02.2015		Ədəbi məclislər və nəzəri-estetik fikir. Divani-hikmət, Gülüstan, Əncümənüş-şüəra, Fövcül-füsəha, Məclisi-fəramuşan, Beytüs-Səfa, Məcməüş-şüəra ədəbi məclislərində tənqidi məsələlər			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 62-66
	05.03.2015 05.03.2015		Təzkirə, ədəbi risalə və ədəbiyyat məcmüələrində tənqidi fikirlər. Seyid Əzim Şirvani, Mir Möhsün Nəvvab, Məhəmmədağa Müctəhidzadənin təzkirələrində tənqidi görüşlər.Firudin bəy Köçərli, Abdulla Sur, Seyid Hüseyn, Cəlil Məmmədquluzadənin tənqidi fikirləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 66-78
	12.03.2015 12.03.2015		Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövründə ədəbi tənqid (1918-1920). Məmmədəmin Rəsulzadə, Mirzə Bala Məmmədzadə, Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin tənqidi görüşləri və əsərləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 78-85
	19.03.2015 19.03.2015		Aralıq imtahanı Azərbaycan ədəbi tənqidi sovet dövründə. Konfliktsizlik nəzəriyyəsi Repressiya qurbanlarının təndiri əsərləri. Mikayıl Rəfili, Məmməd Arif, Məmməd Cəfər, Əkbər Ağayev, Kamal Talıbzadənin tənqidi əsərləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 85-96; 102-111
	26.03.2015 26.03.2015		Mühacirət ədəbi tənqidi və ədəbiyyatşünaslığı. Məmməd Əmin Rəsulzadə, Əli bəy Hüseynzadə, Əhməd Ağaoğlu, Əhməd Cəfəroğlunun tənqidi əsərləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 111-121
	02.04.2015 02.04.2015		Azərbaycanın Güneyində ədəbi tənqid və ədəbiyyatşünaslıq . Məhəmmədəli Tərbiyət, Cavad Heyətin ədəbi tənqidi görüşləri.			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 177-182
	09.04.2015 09.04.2015		Ədəbi tənqid istiqlaliyyət dövründə. Yaşar Qarayev, Bəkir Nəbiyev, Vaqif Yusiflinin tənqidi əsərləri			Vaqif Sultanlı. Azərbaycan ədəbi tənqidi. B., 2002, s. 182-186
	16.04.2015 16.04.2015		Psixoanalizm və ədəbi tənqidin əlaqəsi . Ədəbi tənqidi əsərlərdə psixologiyanın rolunun açıqlanması.			Ferda Atlı. Edebi metnin ve yaratıcılığın kaynağına ulaşan yol: psikanalitik edebiyat eleştirisi. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer 2012, p. 257-273, Ankara-Turkey http://www.turkishstudies.net/Makaleler/693599063_16Atl%C4%B1%20Ferda_S-257-273.pdf David Daiches. Edebi Eleştiri ve Psikoloji. http://www.academia.edu/231770/Edeb%C3%AE_Ele%C5%9Ftiri_ve_Psikoloji
	23.04.2015 23.04.2015		Müasir ədəbi prosesdə tənqidin yeri. Ədəbi proses və tənqidçi mövqeyi. Arif Əmrahoğlu, Nizaməddin Şəmsizadə, Cavanşir Yusifli, Kamil Vəli, Nizami Cəfərov, Tehran Əlişanoğlu, Akif Hüseynovun ədəbi tənqidi fikirləri.			Elnarə Akimova. Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində. Bakı, 2002, s. 81-112
	30.04.2015 30.04.2015		Ədəbi tənqiddə müharibə mövzusu. Qarabağ müharibəsi mövzusunda yazılmış əsərlər və onlarla bağlı tənqidi düşüncələr.			Elnarə Akimova. Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində. Bakı, 2002, s. 116-124
	07.04.2015 07.04.2015		Ədəbi tənqiddə çağdaşlaşma meylləri. Anarxiya tənqidi, neo-maarifçi tənqid, tətbiqi tənqid.			Elnarə Akimova. Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində. Bakı, 2002, s. 124-143
			Final imtahanı