UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2011-Cİ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALIYYƏ
HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(min Azərbaycan manatı ilə, başqa şəkildə qeyd edilməyənə qədər)
61
Kreditlər üzrə ehtiyat – ehtiyat siyasəti
Qrup kreditlər üzrə ehtiyat yaradır və buraya risklə üzləşməsindən yaranan təxmini zərərlər daxildir.
Bundan əlavə, Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankı banklar üçün minimum standart sayılan
ehtiyat siyasəti müəyyən etmişdir. Bu ehtiyat tələbləri üzrə kateqoriyalar aşağıda göstərilir:
Standart aktivlər
2%
Nəzarət edilə bilən aktivlər
10%
Qeyri-qənaətbəxş aktivlər
30%
Riskli aktivlər
60%
Ümidsiz aktivlər
100%
Bu kateqoriyalar dəqiq müəyyən edilmişdir.
MHBS-a uyğun hesabatların hazırlanması məqsədilə, Qrup 39 saylı MUBS-da əks etdirilən
metodologiyadan istifadə edir
Kredit riskinə maksimum məruz qalma
Qrupun balans üzrə məruz qaldığı kredit riskinin maksimal səviyyəsi, adətən konsolidə edilmiş
maliyyə vəziyyəti haqqında hesabatda maliyyə aktivlərinin balans dəyərində əks olunur. Potensial
kredit riskinin azaldılması üçün aktiv və öhdəliklərin əvəzləşdirilməsi imkanı böyük əhəmiyyət kəsb
etmir.
Balansdankənar maddələr, xüsusilə akkreditivlər və zəmanətlər üzrə kredit riskinin maksimal
səviyyəsi öhdəliyin ümumi məbləğini əks etdirir. Qrupun balansdankənar maddələr üzrə kredit riski
28 saylı “Şərti Öhdəliklər” Qeydində açıqlanır.
Balansdankənar maliyyə alətləri üzrə kredit riski həmin maliyyə aləti üzrə əməliyyatların digər
iştirakçısı tərəfindən müqavilə üzrə öz öhdəliklərini yerinə yetirə bilməməsi nəticəsində zərərin
yaranması ehtimalı kimi müəyyən edilir. Qrup şərti öhdəlikləri və balans üzrə maliyyə alətləri ilə
əlaqədar əməliyyatların təsdiqlənməsi prosedurları, riskləri məhdudlaşdıran limitlərdən istifadə və
monitorinq prosedurlarına əsaslanan eyni kredit siyasətini tətbiq edir.
Bazar riski
Qrup bazardakı ümumi və spesifik dəyişikliklərə məruz qalan (a) valyuta, (b) faiz dərəcəsi və (c) pay
alətləri üzrə açıq mövqelər ilə əlaqədar bazar risklərinə məruz qalır. Rəhbərlik qəbul edilə bilən
risklərin səviyyəsi üzrə limitlər müəyyən edir və bu limitlərə hər gün nəzarət edir. Buna baxmayaraq,
bu cür yanaşmadan istifadə edilməsi bazarda daha əhəmiyyətli dəyişikliklərin baş verdiyi halda,
müəyyən edilmiş limitlərdən artıq zərərlərin yaranmasının qarşısını almır.
Qrup maliyyə alətləri ilə hər hansı dilinq əməliyyatları aparmır. Qrupun qiymətli kağızlar bazarında
məruz qaldığı yeganə risk onun likvidlik mövqeyinin daha səmərəli idarə edilməsi məqsədilə vaxtaşırı
olaraq Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının notlarına və Azərbaycan Respublikası Maliyyə
Nazirliyinin istiqrazlarına investisiya qoyuluşundan yaranır. Qrup adətən derivativlərlə əməliyyat
aparmır və bu bazara qarşı hər hansı riskə məruz qalmır.
Valyuta riski
Qrup yerli/xarici valyuta məzənnələrindəki dəyişikliklərin onun maliyyə vəziyyətinə hərəkətinə təsiri
ilə əlaqədar xarici valyuta riskinə məruz qalır. Xarici valyuta riski valyuta məzənnələrindəki
dəyişikliklərin Qrupun mənfəətinə və ya maliyyə alətləri üzrə portfelin dəyərinə təsir göstərdiyi zaman
yaranan riskdir.
UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2011-Cİ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALIYYƏ
HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(min Azərbaycan manatı ilə, başqa şəkildə qeyd edilməyənə qədər)
62
Xarici valyuta riski ilə əlaqədar Qrupun risk siyasətinin əsas elementi hər hansı valyuta üzrə dilinq
əməliyyatlarının aparılması üçün planlaşdırılmış cəhdin olmamasıdır. Nadir hallarda açıq valyuta
mövqelərinin baş verməsi yalnız fəaliyyətin normal nəticəsində ortaya çıxır. Qrup aktiv və
öhdəliklərini valyutalar üzrə uyğunlaşdırmaq üçün bütün səylərindən istifadə edir.
Bankın məruz qaldığı xarici valyuta riski həmçinin Azərbaycan Respublikası Mərkəzi Bankının
normativ tələblərinə uyğun olaraq tənzimlənir.
Xarici valyuta riski Xəzinədarlıq Departamenti tərəfindən tənzimlənir. Bu departamentin hazırladığı
gündəlik hesabatlar APİK tərəfindən nəzərdən keçirilir və Risklərin İdarə Edilməsi Departamenti
tərəfindən nəzarət edilir. Hesabat dövrünün sonunda Qrupun məruz qaldığı valyuta riski üzrə ümumi
təhlil aşağıdakı cədvlədə əks olunur:
31 dekabr 2011-ci il
31 dekabr 2010-cu il
Monitar
maliyyə
aktivləri
Monitar
maliyyə
öhdəlikləri
Xalis
mövqe
Monitar
maliyyə
aktivləri
Monitar
maliyyə
öhdəlikləri
Xalis
mövqe
AZN
195,816
199,153
(3,337)
149,585
154,891
(5,306)
USD
188,883
202,059
(13,176)
152,624
161,065
(8,441)
EUR
11,441
11,185
256
11,904
11,986
(82)
Digər
1,645
250
1,395
1,458
219
1,239
Cəmi
397,785
412,647
(14,862)
315,571
328,161
(12,590)
Yuxarıdakı cədvələ yalnız pul aktivləri və öhdəlikləri daxildir. Qrup hesab edir ki, səhm alətləri üzrə
investisiyalar və qeyri-maddi aktivlər əhəmiyyətli valyuta riskinin yaranmasına gətirib çıxarmır.
Qrup xarici valyutada kreditlər və avanslar vermişdir. Borcalanın gəlir axınından və xərc
strukturundan asılı olaraq, Azərbaycan Manatına qarşı xarici valyutaların dəyərinin artması
borcalanın ödəniş qabiliyyətinə mənfi təsir göstərə bilər və bu səbəbdən gələcəkdə kreditlər üzrə
mümkün zərərlərin artması ilə nəticələnə bilər.
Bütün digər dəyişənlərin sabit qalması şərtilə, hesabat dövrünün sonunda tətbiq edilən valyuta
məzənnələrindəki mümkün dəyişikliklər nəticəsində mənfəət və zərərdə dəyişikliklər aşağıdakı
cədvəldə əks etdirilir:
31 dekabr 2011-
ci il
31 dekabr 2010-
cu il
Mənfəət və ya
zərərə təsir
Mənfəət və ya
zərərə təsir
ABŞ dollarının 5% möhkəmlənməsi
(659)
(422)
ABŞ dollarının 5% zəifləməsi
659
422
Avronun 5% möhkəmlənməsi
13
(4)
Avronun 5% zəifləməsi
(13)
4
Digər valyutanın 5% möhkəmlənməsi
70
62
Digər valyutanın 5% zəifləməsi
(70)
(62)
Valyuta məzənnələrindəki bu cür dəyişikliklərin Qrupun mənfəət və ya zərərinə təsirindən başqa,
kapitala hər hansı təsiri yoxdur.
Risk, yalnız Qrupun müvafiq müəssisəsinin əməliyyat valyutasından fərqli valyutalarda ifadə olunan
pul qalıqları üçün hesablanır.
Hesabat dövrünün sonunda Qrupun valyuta riski il ərzində tipik riski əks etdirmir. Bütün digər
dəyişənlərin sabit qalması şərtilə, il ərzində valyuta riskinin orta çəkisinə tətbiq edilən valyuta
məzənnələrindəki mümkün dəyişikliklər nəticəsində mənfəət/zərər və kapitalda dəyişikliklər
aşağıdakı cədvəldə əks etdirilir: