UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2013-CÜ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(Başqa qeydlər olmazsa min Azərbaycan Manatı ilə)
19
İlin sonunda konsolidə edilmiş maliyyə hesabatlarının hazırlanması zamanı Qrupun tətbiq etdiyi
valyuta mübadiləsi məzənnələri aşağıdakı kimi olmuşdur:
31 dekabr
2013-cü il
31 dekabr
2012-ci il
AZN/1 ABŞ dolları
0.7845
0.7850
AZN/1 Avro
1.0780
1.0377
Girov
Qrup məqsədə müvafiq hesab olunan hallarda müştərilərin öhdəlikləri müqabilində girov alır. Girov
adətən müştəri əmlakının həbs olunmasını nəzərdə tutur və Qrupa müştərinin həm cari, həm də
gələcək öhdəlikləri ilə əlaqədar əmlaka qarşı iddianın irəli sürülməsi üçün əsas yaradır.
Müsadirə edilmiş girov
Müsadirə edilmiş girov dedikdə vaxtı keçmiş borclarla hesablaşma zamanı Qrup tərəfindən əldə
edilən maliyyə və qeyri-maliyyə aktivləri başa düşülür. Aktivlər əldə edilən və bina və avadanlığa,
digər aktivlər daxilində digər maliyyə aktivlərinə və ya inventara daxil edilən zaman həmin aktivlərin
qaytarılması ilə əlaqədar Qrupun niyyəti və aktivlərin məzmunundan asılı olaraq ilkin olaraq ədalətli
dəyərdə tanınır və həmin aktiv kateqoriyaları üzrə mühasibat uçotu qaydalarına əsasən yenidən
ölçülür və hesablanır.
Müsadirə edilmiş girov satış dəyəri çıxılmaqla əvvəlki balans dəyəri və ədalətli dəyərdən ən aşağısı
ilə ölçülür.
Kreditlə bağlı öhdəliklər
Qrup akreditivlər və maliyyə zəmanətləri daxil olmaqla kreditlə bağlı öhdəliklər qəbul edir. Maliyyə
zəmanətləri müştərinin üçüncü tərəflərə öz öhdəliklərini yetinə yetirə bilməməsi və borc kimi eyni
kredit riskini daşıyan öhdəliklər halında ödəniş etmək üçün qaytarılmaz təminatları nəzərdə tutur.
Kredit vermək üçün maliyyə zəmanətləri və öhdəlikləri ilkin olaraq ədalətli dəyərdə tanınır ki, bu da
alınan haqqın məbləği ilə isbat edilir. Bu məbləğ Qrupun konkret borc müqaviləsi bağlayacağı və
verildikdən qısa müddət sonra krediti satacağı ehtimal edilməyən halda kredit vermə öhdəliyini
istisna etməklə, öhdəliyin qüvvədə olduğu müddət ərzində düz xətt əsasında amortizasiya edilir; belə
kredit öhdəliyi haqları təxirə salınır və ilkin tanınma zamanı kreditin balans dəyərinə daxil edilir. Hər
bir hesabat dövrünün sonunda öhdəliklər a) ilkin tanınma zamanı məbləğin qalan amortizasiya
edilməmiş qalığından yüksək və b) hər hesabat dövrünün sonunda öhdəlik üzrə hesablaşmaq üçün
tələb olunan ən yaxşı xərc təxminindən yüksək məbləğlə ölçülür.
Kapital ehtiyatları
Qrupun maliyyə vəziyyəti haqqında konsolidə edilmiş hesabatında kapital (digər məcmu gəlir)
üzrə qeyd edilmiş ehtiyatlara satılabilən investisiya qiymətli kağızlarının ədalətli dəyərində
dəyişiklikləri təşkil edən “Satılabilən” ehtiyat daxildir.
Mühüm mühasibat uçotu mühakimələri və təxminlərlə bağlı qeyri-müəyyənliyin əsas
mənbələri
Yuxarıda əks olunan mühasibat uçotu qaydalarını tətbiq edərkən, Qrup rəhbərliyindən digər
mənbələrdən açıq əldə edilməsi mümkün olmayan aktiv və öhdəliklərin balans dəyərinə dair
mühakimələr, hesablamalar və təxminlərin irəli sürülməsi tələb olunur. Hesablamalar və əlaqədar
təxminlər keçmiş təcrübəyə və müvafiq hesab edilən digər amillərə əsaslanır. Faktiki nəticələr həmin
təxminlərdən fərqli ola bilər.
Təxminlər və əsas götürülən fərziyyələr davamlı qaydada təhlil edilir. Mühasibat təxminlərinə olan
düzəlişlər, belə düzəliş yalnız onun baş verdiyi dövrə təsir göstərdikdə həmin dövrdə, cari və gələcək
dövrlərə təsir göstərdikdə isə, düzəlişin baş verdiyi və gələcək dövrdə tanınır.
UNİBANK KOMMERSİYA BANKI
31 DEKABR 2013-CÜ İL TARİXİNƏ BİTƏN İL ÜZRƏ
KONSOLİDƏ EDİLMİŞ MALİYYƏ HESABATLARINA QEYDLƏR (DAVAMI)
(Başqa qeydlər olmazsa min Azərbaycan Manatı ilə)
20
Təxminlərlə bağlı qeyri-müəyyənliyin əsas mənbələri
Aşağıda gələcək dövrlərə aid əsas fərziyyələr və hesabat dövrünün sonuna təxminlərlə bağlı qeyri-
müəyyənliyin əsas mənbələri göstərilir ki, bu da növbəti maliyyə ili ərzində aktiv və öhdəliklərin balans
dəyərinə əhəmiyyətli düzəlişlərin edilməsi riskini daşıyır.
Kreditlərin və debitor borclarının dəyərsizləşməsi
Qrup dəyərsizləşməni müəyyən etmək məqsədilə kreditləri və debitor borclarını mütəmadi olaraq
nəzərdən keçirir. Qrupun kreditlər və debitor borcları portfelində baş vermiş dəyərsizləşmə üzrə
zərərin tanınması üçün kreditlərin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatlar yaradılır. Qrup kredit və debitor
borclarının dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatlara dair mühasibat təxminlərini qeyri-müəyyənliyin mənbəyi
hesab edir, çünki (i) onlar gələcək cərimə faiz dərəcələri barədə fərziyyələrin, eləcə də
dəyərsizləşmiş kreditlər və debitor borcları ilə bağlı potensial itkilərin qiymətləndirilməsinin yaxın
keçmişdəki fəaliyyət nəticələrinə əsaslanması səbəbindən vaxtaşırı olaraq dəyişikliklərə çox məruz
qalır və (ii) Qrupun hesabladığı zərər ilə faktiki zərər arasında hər hansı əhəmiyyətli fərq müqabilində
ondan gələcək dövrlərdə maliyyə hesabatlarına əhəmiyyətli dərəcədə təsir göstərə biləcək
ehtiyatların qeyd edilməsi tələb oluna bilər.
Borcalanlar maliyyə çətinlikləri ilə üzləşdikdə və belə borcalanlara dair tarixi məlumat mənbələri az
sayda olduqda, Qrup hər hansı dəyərsizləşmə üzrə zərərin məbləğini hesablamaq üçün rəhbərliyin
mülahizələrindən istifadə edir. Eyni ilə, Qrup keçmiş fəaliyyət nəticələri, keçmiş müştəri davranışı,
qrup daxilində borcalanın ödəniş etmə vəziyyətindəki mənfi dəyişiklikləri göstərən müşahidə oluna
bilən məlumatlar, eləcə də qrup daxilində aktiv üzrə öhdəliyin yerinə yetirilməməsi halları ilə əlaqəli
olan ölkə və yerli iqtisadi şəraitlərə əsaslanmaqla gələcək pul axınlarındakı dəyişiklikləri hesablayır.
Rəhbərlik kredit riski ilə səciyyələnən aktivlər halında əvvəllər baş vermiş zərər üzrə keçmiş
təcrübəyə və kreditlər qrupunda olduğu kimi dəyərsizləşməyə dəlalət edən obyektiv sübutlara
əsaslanan ehtimallardan istifadə edir. Qrup tarixi məlumatlarda əksini tapmamış hazırkı vəziyyətlərin
qeyd edilməsi məqsədilə kreditlər qrupu üzrə müşahidə oluna bilən məlumatlara düzəliş etmək üçün
rəhbərliyin mühakimələrindən istifadə edir.
Konsolidə edilmiş maliyyə hesabatlarında maliyyə aktivlərinin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyat
müddəasının daxil edilməsi mövcud iqtisadi və siyasi şəraitlərə əsasən müəyyən olunmuşdur. Qrup
Rusiya Federasiyasında belə şərtlərlə hansı dəyişikliklərin baş verəcəyini və belə dəyişikliklərin
gələcək dövrlərdə maliyyə aktivlərinin dəyərsizləşməsi üzrə ehtiyatlara necə təsir göstərəcəyini
qabaqcadan söyləmək iqtidarında deyil.
31 dekabr 2013-cü və 2012-ci il tarixlərinə kredit və debitor borclarının ümumi məbləği müvafiq
olaraq 613,193 min AZN və 429,555 min AZN, kredit dəyərsizləşməsi zərəri üçün ehtiyatların
məbləği isə müvafiq olaraq 17,307 min AZN və 35,303 min AZN təşkil etmişdir.
Maliyyə alətlərinin qiymətləndirilməsi
28 saylı qeyddə izah edildiyi kimi, Bank müəyyən növl maliyyə alətlərinin ədalətli dəyərini
hesablamaq üçün müşahidə oluna bilən bazar məlumatlarına əsaslanmayan giriş məlumatlarından
ibarət qiymətləndirmə üsullarından istifadə edir. 28 saylı qeyddə maliyyə alətlərinin ədalətli dəyərinin
müəyyənləşdirilməsində tətbiq edilən əsas fərziyyələrə dair müfəssəl məlumat, eləcə də belə
fərziyyələr üzrə həssaslıq təhlilinin təfərrüatları göstərilir. Rəhbərlik hesab edir ki, tətbiq olunan
seçilmiş qiymətləndirmə üsulları və fərziyyələr maliyyə alətlərinin ədalətli dəyərinin müəyyən edilməsi
üçün məqsədə uyğundur.
Vergi qanunvericiliyi
Azərbaycan Respublikasının vergi, valyuta və gömrük fəaliyyəti haqqında qanunvericilikləri müxtəlif
formada şərh oluna bilir. 27 saylı qeydə baxın.